درحالیکه طبق برنامهریزی اولیه قرار بود دیدار تیم ملی فوتبال مقابل کره شمالی در چهارچوب هفته پایانی مرحله گروهی مقدماتی جامجهانی 2026 روز بیستم ماه جاری در ورزشگاه امام رضا (ع) مشهد برگزار شود، حالا مشخص شده که میزبانی این مسابقه از مشهد گرفته شده و قرار است دیدار فوق در تهران برگزار شود. شنیدهها از فدراسیون فوتبال حاکی است ورزشگاه شهدای شهر قدس گزینه نهایی برای میزبانی این مسابقه حساس خواهد بود.
در این میان، سکوت رسانهای فدراسیون فوتبال درباره دلایل واقعی لغو بازی در مشهد، بیشازپیش سؤالبرانگیز است. اینکه با وجود صدور بلیت پرواز و برنامهریزی کامل برای حضور عوامل خارجی و داخلی برگزاری این دیدار از جمله داور و ناظران و... در مشهد، محل بازی ناگهان به تهران منتقل میشود، آن هم بدون اطلاع AFC، نشان میدهد که این تصمیم نهتنها در سطح فنی بلکه در سطح تصمیمگیری کلان هم دچار نوعی سردرگمی بوده است. بهخصوص درحالیکه مسئولان امنیتی استانی مدعیاند برای برگزاری این دیدار از آمادگی کامل برخوردار بودهاند؛ اما یک منبع مطلع در فدراسیون بهصراحت اعلام کرده که دلیل اصلی کنار رفتن مشهد عدم تأمین زیرساختهای لازم از سوی همان مسئولان استانی بوده است.
از مخالفت استانداری تا احتمال مخالفت AFC
پیگیریها دراینخصوص از یک منبع آگاه در فدراسیون فوتبال نشان میدهد که برخلاف فضاسازیهای رسانهای و اظهارات برخی مسئولان استانی، دلیل اصلی لغو میزبانی مشهد از دیدار ایران و کره شمالی، اعلام استانداری خراسان رضوی درباره «ناتوانی در تأمین امنیت مسابقه» بوده است. نکته قابلتوجه اینکه در حالی فدراسیون فوتبال مشکلات زیرساختی ورزشگاه امام رضا(ع) را دلیل اصلی این تصمیم عنوان کرده که همین مسئولان پیشتر تأکید کرده بودند که نواقص موجود از جمله میکسدزون و مسائل فنی دیگر تا روز بازی قابلرفعند و به نظر میرسد حالا هیچکدام از آنها عامل اصلی کنار رفتن مشهد از این میزبانی نبوده تا بهاینترتیب فدراسیون در سکوت خبری، فرایند جایگزینی محل مسابقه را آغاز کند.
اما پیچیدگی ماجرا به همینجا ختم نمیشود. باتوجهبه آنکه هنوز هیچ مکاتبه رسمی با AFC و فیفا درباره تغییر محل مسابقه انجام نشده، این تصمیم ممکن است با چالشهایی از سوی نهادهای بینالمللی مواجه شود. در حال حاضر بلیتهای پرواز اعضای رسمی، عوامل اجرایی و داوران و ناظران بینالمللی برای مقصد مشهد صادر شده و تغییر آنها هزینه بر و زمانبر خواهد بود. فدراسیون فوتبال نسبت به این مسئله آگاه است و میداند که ممکن است این اقدام در نهایت به ضرر ساختاری و اعتباری فوتبال ایران تمام شود، اما معتقد است در شرایط فعلی چاره دیگری ندارد.
البته سابقه AFC در مواجهه با چنین تغییراتی، امیدواریهایی برای موافقت با این انتقال به وجود آورده است. تجربههای قبلی نشان میدهد که کنفدراسیون فوتبال آسیا معمولاً برای جلوگیری از حواشی و با هدف تسهیل روند برگزاری دیدارهای بینالمللی زیر نظر این کنفدراسیون، با درخواست کشورها برای تغییر محل مسابقه بر اساس قوانین موجود همراهی میکند؛ مگر آنکه دلایل فنی یا شکایات رسمی از سوی تیم مهمان مطرح شود.
این در شرایطی است که در صورت مخالفت احتمالی AFC با تغییر محل این دیدار، فدراسیون ایران ممکن است با برخی پیامدهای جدی مواجه شود؛ هرچند بعید است چنین سناریویی باتوجهبه شناختی که از رفتار AFC وجود دارد، عملی شود.
ماجرای توبیخ فیفا هنوز زنده است!
سابقه میزبانی مشهد در دیدار تیم ملی مقابل لبنان در فروردین 1401، همچنان در حافظه نهادهای بینالمللی فوتبال باقی مانده است. در آن دیدار مشکلات زیادی به وجود آمد که مهمترین آن، جلوگیری از ورود بانوان به ورزشگاه با وجود فروش بلیت رسمی به آنها بود. این اتفاق با حواشی امنیتی در بیرون ورزشگاه نیز همراه شد.
در نهایت فیفا با ارسال نامهای رسمی، فدراسیون ایران را بابت نقض مقررات مربوط به حضور تماشاگران، مخصوصاً بانوان، مورد توبیخ قرار داد. در شرایطی که دیدار با کره شمالی، یک بازی رسمی و زیر نظر AFC و FIFA محسوب میشود، خطر تکرار آن حوادث برای فدراسیون ایران بسیار سنگین بوده و به نظر میرسد شاید همین سابقه باعث شد برخی نهادهای مسئول در مشهد، باوجود اعلام رضایت ضمنی، در پشت پرده ترجیح دهند میزبانی این بازی را نپذیرند و مسئولیت آن را به دوش نگیرند. بهویژه که موضوع حضور بانوان در ورزشگاه دوباره مطرح شده بود و شورای تأمین استان نیز با آن موافقت کرده بود.
واکنش معکوس مسئولان استانی
نکته جالب ماجرا، مواضع متفاوت مسئولان محلی خراسان رضوی پس از اعلام رسمی لغو میزبانی است. در شرایطی که فدراسیون فوتبال به طور کامل تصمیمش را اجرایی کرده و از تغییر محل این دیدار از رقابتهای مقدماتی جامجهانی خبر داده، معاون سیاسی، امنیتی و انتظامی استان خراسان رضوی مدعی شد: «کل مجموعه استان بدون یک مخالف آماده برگزاری بازی بود. حتی نماینده ولیفقیه و تولیت آستان قدس رضوی هم مخالفتی برای برگزاری مسابقه نداشتند. قائممقام آستان قدس رضوی در جلسات متعدد به ما اعلام کرد شما زمان برگزاری مسابقه را بگویید تا ما کلید استادیوم را در اختیار شما بگذاریم. فضای اجتماعی، نخبگانی، فعالان اجتماعی، ورزشی، مؤسسات فرهنگی و جامعه بانوان و... همه پای کار آمده بودند و آماده رقمزدن این اتفاق بودند.»
سکوت فدراسیون
با وجود اعلام رسمی تصمیم فدراسیون برای تغییر محل بازی، هنوز هیچ موضعگیری مشخصی با ذکر دلایل بیشتر به جز خبر اعلام این اتفاق، از سوی مسئولان فدراسیون فوتبال صورت نگرفته است. نه مهدی تاج بهعنوان رئیس فدراسیون و نه حراست یا دپارتمان بینالملل، درباره دلایل بیشتر لغو میزبانی مشهد توضیحی ندادهاند. سکوت فدراسیون در این باره ممکن است به دلیل ملاحظات سیاسی یا تلاش برای مدیریت حواشی باشد؛ این در شرایطی است که افکار عمومی همچنان منتظر شفافسازی دقیقتریاند.
شهر قدس میزبان شد!
از دیگر نکات مهم این تصمیم، مسئله تمرکز بیش از حد فدراسیون فوتبال بر استان تهران و به طور معمول ورزشگاه آزادی بهعنوان تنها گزینه برای میزبانیهای ملی است. درحالیکه بارها از توسعه فوتبال در شهرستانها سخن گفته شده، واقعیت این است که طبق اعتراف برخی مقامات فدراسیون، برگزاری دیدارهای ملی در شهرستانها همچنان دردسرهای خاص خودش را دارد؛ از محدودیتهای زیرساختی گرفته تا دشواریهای انتقال نیروی انسانی و لجستیک. گفتنی است اسکان و تمرکز بسیاری از عوامل اجرایی، داوران، ناظران و سایر عوامل برگزاری در تهران و همچنین تمرکز تجهیزات در پایتخت معمولاً باعث میشود که در عمل هر تصمیمی برای برگزاری یک دیدار در شهرستان با مقاومت و پیچیدگیهای اجرایی خاص خود مواجه شود.
در همین راستا حالا تهران بهعنوان گزینه بعدی در نظر گرفته شده اما ازآنجاییکه ورزشگاه آزادی به دلیل پروژههای تعمیراتی و آغاز فاز دوم بازسازی امکان میزبانی از این دیدار ملی با استانداردهای بینالمللی را ندارد، ورزشگاه شهدای شهر قدس بهعنوان میزبان قطعی این دیدار در نظر گرفته شده است. البته انتخاب ورزشگاه شهر قدس نیز از نظر کیفیت زمین و دسترسی هواداران بههیچعنوان انتخاب ایدئالی محسوب نمیشود و ممکن است با اعتراضاتی دراینخصوص مواجه شود.