مذاکرات هستهای ایران و آمریکا با پیچیدگیهای بسیاری همراه است. سیدسجاد طباطبایی، کارشناس مسائل بینالملل تأکید دارد رفتار غیرشفاف و زیادهخواهانه آمریکا، مذاکرات را به فضایی پرتنش کشانده است. او معتقد است سیاستهای متغیر دولت ترامپ، نهتنها در قبال ایران، بلکه در پروندههایی مانند چین، اوکراین و روابط با اروپا و یمن، مانع پیشرفت مذاکرات شده است.
وی اشاره میکند آمریکا یک روز از پیشرفت در مذاکرات با ایران سخن میگوید و روز دیگر غنیسازی صفر را شرط میکند که نشاندهنده بیثباتی در مواضع آنهاست. وی افزود این بیثباتی در دور اول ریاستجمهوری ترامپ نیز مشهود بود، زمانی که خروج از برجام را به ایران نسبت داد، اما شورای امنیت آن را رد کرد. طباطبایی معتقد است اصرار ایران بر حفظ غنیسازی به دلیل تجربه تاریخی، مانند بحران سوخت رآکتور تهران در دهه 90 و نیاز به خودکفایی در تأمین انرژی است. در ادامه کامل گفتوگوی وی با «فرهیختگان» را از نظر میگذرانید.
رفتار آمریکا در همه پروندهها غیرشفاف و زیادهخواهانه است
سیدسجاد طباطبایی در ابتدا با اشاره به شکست احتمالی یا حتی تنشهای موجود در مذاکرات که باعث شده گاهی وقفههایی ایجاد شود، گفت: «اکنون با یک وضعیت غیرقطعی مذاکرهکنندگان به سمت گفتوگو با یکدیگر رفتهاند، برای اینکه بفهمیم این اتفاق محصول کدام فعالیت و فرایند و از سوی کدام طرف مذاکرهکننده است، بهتر است شخصیت ترامپ و تیم سیاست خارجی و سیاستگذار او را برای مخاطبمان شفاف کنیم. ترامپ اکنون فقط درحال مذاکره با ما نیست، یعنی تیم سیاست خارجی آمریکا تنها در حال مذاکره با ما نیستند، بلکه همزمان در حال تعامل با کشوری مثل چین هستند، همزمان در حوزه جنگ اوکراین و روسیه فعالند یا در حال تبادل تنش با کشورهای اروپاییاند. در تمام این مصادیقی که خدمت شما نام بردم، میبینید آن طرفی که موضوع را به سمت شکست میکشاند یا به هر طریق با زیادهخواهی یا سیاستهای متناقض و متغیر روزانه مانع حلوفصل موضوع میشود، آمریکاست، یعنی اگر زمانی فقط مسئله بین ایران و آمریکا بود و ما میدیدیم که این اتفاقات میافتد، شاید سخت بود برای مخاطب ترسیم کنیم که مقصر این بههمخوردن وضعیت کنونی یا از بین رفتن خوشبینی اولیه نسبت به مذاکرات، آمریکاست، ولی حالا اگر عملکرد ترامپ و تیمش را بررسی کنیم - چه در گفتوگوهایی که با روسیه در موضوع اوکراین داشتند، چه در اتفاقاتی که میان آنها و کشورهای دیگر ازجمله کانادا، اروپاییها و چینیها افتاده است - به نظر من خیلی واضح و شفاف است که آنچه باعثشده مذاکرات هستهای ما اکنون در فضایی پرتنش ادامه یابد و کسی نتواند نظر قطعی درباره آینده آن بدهد، طرف آمریکایی و زیادهخواهیها و سیاستهای نامشخص آنهاست.»
وقتی موضع طرف مقابل ناپایدار است نمیتوان به نتیجه رسید
طباطبایی در ادامه توضیح داد هر مذاکرهای که بخواهد شکل بگیرد، حتماً باید دوطرف مواضع و خواستههای شفاف و ثابتی داشته باشند. او این قاعده را دور از منش مذاکراتی آمریکا دانست و گفت: «در طرف ترامپ این اتفاق نمیافتد و ما هیچ شفافیت و ثباتی در مواضع آنها نمیبینیم. یک روز ادعا میکنند ما در مذاکرات با تهران پیشرفت کردهایم، روز دیگر میگویند خط قرمزی داریم به نام «غنیسازی صفر» که اگر ایران نپذیرد، وارد مرحله بعدی نخواهیم شد. اساساً دولت ترامپ شخصیتی بیثبات و غیرقطعی است، بهنحویکه عملاً هیچ کشوری در دنیا نمیداند دقیقاً روابطش را با ترامپ، تیم او و کشورش چگونه تنظیم کند؛ چراکه ممکن است هر روز سخنی بگویند و فردایش از همان سخن برگردند. حتی در روابط بین ایالات متحده و رژیم صهیونیستی هم این اتفاقات مسئلهساز شده است. ازجمله در موضوع یمن که آمریکا با موضعی وارد شد که میخواستند مسئله یمن را با زور حل کنند و به قول خودشان «صلح را بازور مستقر کنند»؛ اما در یک شبانهروز ناگهان میبینید که موضع آمریکا عوض میشود، بهنحویکه خود اسرائیلیها بهتزده میشوند و آمریکا اعلام میکند که دیگر وارد تقابل نظامی با یمن نخواهد شد و عملاً از منطقه نیز خارج میشود.»
گزارش کامل را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.