طی چند روز اخیر شرکتهای سیمانی با انتشار یا افشای اطلاعیهای در سامانه کدال نسبت به آثار و تبعات برقراری محدودیت برق شفافسازی کردند. هرچند این فرایند یک رویه قانونی به شمار میرود و ضروری است شرکتها اطلاعات مهم و تأثیرگذار بر فرایند تولید را به اطلاع سهامداران برسانند، اما با انتشار این اطلاعیهها یک جنجال رسانهای تمامعیار (شبهپروژه) نیز عمدتاً در شبکههای اجتماعی شکل گرفت که ترکشهای آن خیلی زود به بازار هم رسیده است، بهطوریکه با انتشار این اخبار قیمت سیمان در بازار بهشدت ملهتب شده و ارقام نجومی از سوی فروشندگان اعلام میشود.
پرواضح است در شرایط فعلی اقتصاد ایران که با ناترازیهای ساختاری و چالشهای مزمن مواجه بوده نمیتوان انتظار داشت ناترازی انباشتهشده 8 تا 10 سال اخیر در مدتزمانی کوتاه حل شود، اما به نظر میرسد علاوه بر اینکه مجموعه دولت باید در موضوع مدیریت عرضه و مصرف برق چابکی از خود نشان دهد، ضروری است واکنشهای هیجانی و رسانهای پیرامون قطعی برق نیز مدیریت شود؛ چراکه این واکنشهای هیجانی بیش از آنکه کمکی به حل مسئله کند، فضای روانی جامعه را ملتهب خواهد کرد که یکی از آثار آن در موضوع سیمان با جهش عجیبوغریب قیمتها در روزهای اخیر رخ داد.
نوسان عجیب: قیمت هر کیسه از 140 تا 320 هزار تومان!
افزایش قیمت سیمان در روزهای اخیر و افشای اطلاعات از سوی شرکتها درخصوص قطعی برق در فضای رسانهای و فضای مجازی کشور موجی از نگرانیها را در میان فعالان بازار و مردم ایجاد کرده است. انتشار گسترده قیمتهایی متفاوت و گاه عجیب برای هر کیسه سیمان نشان میدهد بازار بهشدت از جنجال رسانهای تأثیر گرفته و دچار نوسان شده است. برای مثال درحالیکه قیمت عمده هر کیسه سیمان تیپ ۲ تهران را شرکتهای توزیعکننده بین 140 تا 150 هزار تومان اعلام میکنند، اما گزارشهایی از فروش همان محصول تا ۳۲۰ هزار تومان نیز منتشر شده است. حتی مواردی دیده شده که سیمان در بازار خردهفروشی تا ۲۷۰ هزار تومان هم قیمتگذاری شده است. این اختلاف فاحش در قیمتها نهتنها به آشفتگی بازار دامن زده بلکه امکان برنامهریزی را از مصرفکنندگان، سازندگان و پیمانکاران سلب کرده است.
درنهایت اینکه صنعت سیمان یکی از ارکان اصلی توسعه و ساختوساز در کشور بوده و هرگونه اختلال در زنجیره تأمین آن، اثرات دومینوواری بر بخشهای دیگر اقتصادی خواهد داشت. از این رو انتظار میرود که دستگاههای نظارتی، رسانهها، فعالان اقتصادی و تصمیمگیران دولتی با نگاهی واقعگرایانه و مسئولانه از تحریک بازار پرهیز کرده و زمینه را برای ثبات نسبی در این بخش حیاتی فراهم کنند. افشای اطلاعات اگر با شفافیت، دقت و بهدور از هیجان صورت گیرد میتواند به بهبود شرایط کمک کند؛ اما زمانی که این فرایند به ابزاری برای تشویش اذهان تبدیل شود نهتنها صنعت بلکه کل اقتصاد کشور را تحتتأثیر قرار خواهد داد.
افزایش 130 تا 150 درصدی قیمت در یک سال
در مقایسه قیمت سیمان بین اردیبهشت 1404 و اردیبهشت 1403 شاهد افزایشهای چشمگیری در قیمتها هستیم. قیمت اکثر انواع سیمان نسبت به سال گذشته افزایش زیادی داشته است؛ بهطوری که برخی محصولات حدود 130درصد تا 150درصد افزایش قیمت را تجربه کردهاند. برای مثال قیمت سیمان ساوه 50 کیلویی (تیپ 2) طی یک سال اخیر 146 درصد، سیمان پاکتی فارس 133 درصد، سیمان پاکتی آبیک (تیپ 2) 118 درصد و این میزان برای سیمان پاکتی آباده و سیمان خاکستری 50 کیلویی نیریز به ترتیب 115 و 102 درصد بوده است. این جهشها ممکن است به دلیل نوسانات اقتصادی، افزایش هزینههای تولید و یا مشکلات در تأمین عرضه باشد. در عین حال، برخی سیمانها مانند سیمان سفید 40 کیلویی لار و سیمان پاکتی فیروزآباد تغییرات کمتری داشتهاند.
متن کامل گزارش پانیذ رحیمی، خبرنگار گروه اقتصاد را در روزنامه فرهیختگان بخوانید