رهبر انقلاب اسلامی در دیدار روز گذشته خود با دستاندرکاران حج و زائران بیتاللهالحرام، بر اهمیت فریضه حج بهعنوان الگویی برای اداره بشریت و لزوم اتحاد امت اسلامی تأکید کردند. ایشان با اشاره به ترکیب سیاسی و معنوی این فریضه، اتحاد و همافزایی را بزرگترین منفعت جهان اسلام در شرایط کنونی دانستند و گفتند که اگر این اتحاد وجود داشت، فجایعی مانند غزه و یمن رخ نمیداد. این سخنان در حالی مطرح میشود که روزهای گذشته شاهد مصادیق بارز آن در منطقه بودهایم. دفتر نتانیاهو بیانیهای تحقیرآمیز علیه قطر صادر میکند و وزارت خارجه قطر هم با لحنی تند پاسخ میدهد.
از سوی دیگر پس از نقشآفرینی ترکیه در سقوط دولت سوریه، اخیراً نیروهای هوایی رژیمصهیونیستی و ترکیه با یکدیگر درگیر شدهاند. آنکارا که پیش از این مجوز عبور هواپیمای حامل نتانیاهو برای سفر به آذربایجان را صادر کرده بود، حالا به نظر میرسد که با ممانعت از عبور این هواپیما از حریم هوایی خود باعث لغو سفر وی به آذربایجان شده است. این تعارضها و درگیریها نشاندهنده ضرورت اتحاد اسلامی برای مقابله با تهدید مشترکی است که در سالگرد 77 سالگی جنایتکاریهایش، خود را «تمدن» نامیده و سعی میکند دولتها را با تهدید کنار خودش نگه دارد.
حج؛ بستری برای اتحاد و همافزایی
رهبر انقلاب در سخنان خود با استناد به آیات قرآن کریم، هدف از اجتماع حج را دستیابی به منافع انسانی معرفی کردند و تأکید داشتند که امروز هیچ منفعتی برای امت اسلامی بالاتر از اتحاد نیست. این اتحاد میتواند از طریق همافزایی کشورهای اسلامی، امنیت، پیشرفت و همکاری متقابل را به ارمغان آورد. در مقابل، تفرقه و جدایی، زمینهساز نفوذ استعمارگران، آمریکا و رژیمصهیونیستی میشود که با تحمیل منافع خود، ملتهای اسلامی را تحت فشار قرار میدهند.
این دیدگاه در شرایطی مطرح میشود که جهان اسلام با چالشهای متعددی از جمله بحران غزه، جنگ یمن و تنشهای منطقهای مواجه است. سخنان رهبر انقلاب یادآور این واقعیت است که اگر کشورهای اسلامی بهجای رقابتهای مخرب، رویکردی مبتنی بر همکاری و همافزایی در پیش گیرند، میتوانند در برابر تهدیدات خارجی ایستادگی کنند.
نمونههای اخیر تنش میان رژیمصهیونیستی با قطر و ترکیه، بهخوبی نشاندهنده این است که حتی کشورهایی که گاه به رژیمصهیونیستی نزدیک بودهاند، از تهدیدات این رژیم در امان نیستند و اتحاد اسلامی تنها راه مقابله با این تهدیدات است. کشورهای مختلف بر اساس موقعیت جغرافیایی یا اشتراکات دینی، پیمانهای محکمی مانند ناتو یا اتحادیه اروپا شکل دادهاند که با اهداف مشترک، همکاری و پیشرفت را تضمین میکنند.
اما جهان اسلام فاقد چنین اتحاد قدرتمندی است و سازوکارهایی مانند سازمان کنفرانس اسلامی، به دلیل ضعف ساختاری، کارشکنیهای غرب و نیز عدم درک ضرورت موضوع و سادهلوحی تاریخی در فهم سیاسی نتوانستهاند همبستگی مؤثری ایجاد کنند و در نهایت این تفرقه، جوامع مسلمان را در برابر تهدیدات آسیبپذیر کرده است.
قطر؛ میانجیگری که تهدید شد
یکی از نمونههای بارز تنشهای اخیر، جدال لفظی میان قطر و رژیمصهیونیستی است. قطر که در سالهای گذشته نقش میانجی را در مذاکرات میان حماس و رژیمصهیونیستی ایفا کرده، اخیراً با انتقادات تند دفتر نخستوزیر اسرائیل مواجه شد. بنیامین نتانیاهو در این بیانیه از قطر خواسته که از «بازی دوجانبه» دست بکشد و قطر را تهدید به انتخاب میان تمدن(!) و حماس میکند. این اظهارات در حالی مطرح شد که قطر با همکاری مصر و آمریکا، تلاشهای زیادی برای برقراری آتشبس در غزه و تبادل اسرا انجام داده است.
ماجد بن محمد الانصاری، سخنگوی وزارت خارجه قطر، در پاسخ به این اتهامات، بیانیههای اسرائیل را «تحریکآمیز» و «فاقد مسئولیت سیاسی و اخلاقی» خواند. او حملات اسرائیل به غزه را محکوم کرد و از فجایع انسانی در این منطقه، از جمله محاصره، قحطی سازمانیافته و محرومیت از دارو و سرپناه سخن گفت. الانصاری تأکید کرد که سیاست خارجی قطر مبتنی بر اصول انسانی و پایبندی به قوانین بینالمللی است و دوحه از حقوق مردم فلسطین دفاع خواهد کرد.
این تنش نشاندهنده چرخشی در روابط قطر با رژیمصهیونیستی است. قطر که در گذشته به دلیل میانجیگری و روابط اقتصادی با غرب، به نزدیکی با اسرائیل متهم میشد، اکنون خود هدف حملات لفظی و سیاسی این رژیم قرار گرفته است. این تحول تأییدی بر سخنان رهبر انقلاب است که تفرقه در جهان اسلام، زمینهساز نفوذ رژیمصهیونیستی و تحمیل منافع آن بر کشورهای اسلامی میشود. اتحاد اسلامی میتواند قطر و دیگر کشورهای منطقه را از فشارهای سیاسی و دیپلماتیک رژیمصهیونیستی مصون نگه دارد و به آنها امکان دهد تا عزت ملی خود را حفظ کرده و تحت تحقیرهای گاه و بیگاه نتانیاهو قرار نگیرند.
سایۀ سیاه رژیم بر سر ترکیه
نمونه دیگر از ضرورت اتحاد اسلامی، تنشهای اخیر میان ترکیه و رژیمصهیونیستی در خاک سوریه است. گزارشها حاکی از درگیری مستقیم جنگندههای ترکیه و اسرائیل بر فراز آسمان سوریه است که برای اولینبار رخ میدهد. در جریان حملات گسترده اسرائیل به اهدافی در سوریه، از جمله پایگاههای وابسته به شبهنظامیان مورد حمایت ترکیه، جنگندههای اف-16 ترکیه با ورود به حریم هوایی سوریه، به خلبانان اسرائیلی هشدار دادند. این حملات که یکی از بزرگترین عملیاتهای اسرائیل در سوریه پس از سقوط دولت بشار اسد توصیف شده، پایگاههای استراتژیک مانند «T4» را هدف قرار داد که ترکیه قصد داشت از آنها برای گسترش نفوذ خود استفاده کند.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه بارها از حملات رژیمصهیونیستی به خاک سوریه انتقاد کرده و آنها را عامل بیثباتی در این کشور دانسته است. از سوی دیگر، اسرائیل این حملات را با ادعای جلوگیری از نفوذ نظامی ترکیه و گروههای وابسته به آن توجیه میکند.
نتانیاهو حتی در دیدار با ترامپ گفت از اقدامات ترکیه در سوریه نگران است و خواستار موضعگیری واشنگتن علیه آنکارا شد. این تنشها نیز نشان داد که رژیمصهیونیستی هیچ کشوری را در منطقه از تهدیدات خود مستثنی نمیکند و به دنبال تحقق پروژههای اشغالگریاش است و در این مسیر حتی به ترکیهای که در گذشته روابط اقتصادی و دیپلماتیک با اسرائیل داشته است هم رحمی ندارد.
دامی که برای تفرقهطلبها پهن است
این مشتهای نمونه خروار نشان میدهد که رژیمصهیونیستی هیچ حد و مرزی برای تجاوزهای خود قائل نیست. حتی کشورهایی مانند قطر و ترکیه که متهم به داشتن رابطه با اسرائیل یا متحدانش هستند، اکنون هدف حملات لفظی، سیاسی و نظامی این رژیم قرار گرفتهاند. این واقعیت نشان میدهد که اگر کشورهای اسلامی بهصورت جداگانه عمل کنند، یکی پس از دیگری در دام تهدیدات اسرائیل گرفتار خواهند شد.
همانطور که رهبر انقلاب گفتند، تفرقه امت اسلامی، منافع استعمارگران و رژیمصهیونیستی را تأمین میکند، درحالیکه اتحاد میتواند امنیت، پیشرفت و استقلال را برای جهان اسلام به ارمغان آورد.