رویترز، رسانه انگلیسی روز جمعه نوشته دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا با اعلام آغاز مذاکرات غیرمستقیم با ایران درباره برنامه هستهای آن در ماه گذشته، «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی را غافلگیر کرد.
هشت منبع مطلع درباره این مذاکرات به رویترز گفتهاند اکنون این گفتوگوها بر پایه کسب امتیازات کلیدی متمرکز شده، مانع دستیابی ایران به بمب هستهای میشود. اگرچه ایران اعلام کرده ماهیت برنامه هستهای آن صرفا صلحآمیز است و تولید و بهکارگیری تسلیحات اتمی جایی در برنامه دفاعی آن ندارد.
تاکنون، ایران و آمریکا با میانجیگری عمان سه دوره گفتوگوی غیرمستقیم و یک دوره نشست فنی-کارشناسی درباره برنامه هستهای ایران و نحوه برداشته شدن تحریمهای آمریکا برگزار کردهاند.
طبق اعلام وزارت خارجه عمان، چهارمین دور از گفتوگوها که قرار بود شنبه برگزار شود، به تعویق افتاده و تاریخ برگزاری آن اعلام خواهد شد. منابع رسانهای آمریکایی پیشتر به نقل از مقامات آمریکایی گزارش کردند که احتمالا نشست آتی، در کشوری اروپایی برگزار شود.
خبرگزاری رویترز در گزارشی در این باره نوشت: تغییر جهت ناگهانی آمریکا به سمت مذاکره با ایران در آوریل برای نتانیاهو بهتآور بود که به دنبال جلب حمایت ترامپ برای حملات نظامی به تاسیسات هستهای ایران به واشنگتن سفر کرده بود.
در همین راستا، چهار منبع مطلع به رویترز گفتند که نتانیاهو در کمتر از ۲۴ ساعت پیش از کنفرانس مطبوعاتی مشترک در کاخ سفید بود که از آغاز مذاکرات آمریکا با ایران در روزهای آینده مطلع شد.
با این حال، آمریکا و ایران تنها در سه هفته، سه دور مذاکرات را با هدف محدود کردن برنامه هستهای ایران در ازای کاهش تحریمها برگزار کردهاند. انتظار میرود دور چهارم که فعلا به تعویق افتاده، به زودی در رم برگزار شود.
رسانه انگلیسی در ادامه با اشاره به جزئیاتی درباره محورهای مذاکرات تهران-واشنگتن طی هفتههای گذشته نوشت: هشت منبع مطلع که پیشتر به آنها اشاره شد، گفتند چارچوب اولیه مورد بحث، هسته اصلی «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) سال ۲۰۱۵ را حفظ کرده که ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در دوره اول ریاستجمهوری خود از آن خارج شد.
سانتریفیوژهای پیشرفته IR-6 ایران در تاسیسات غنیسازی نطنز
طبق ادعای این منابع مطلع، توافق احتمالی تفاوت چشمگیری با توافق هستهای سال ۲۰۱۵ نخواهد داشت اما مدت آن به ۲۵ سال تمدید میشود، سازوکارهای نظارتی تشدید میشود و مقررات موسوم به «غروب آفتاب» گسترش مییابند که بخشهایی از برنامه هستهای ایران را متوقف میکنند اما به طور کامل از بین نمیبرند.
به گفته این منابع، ایران بر اساس مفاد مطرح شده، اندازه ذخایر و انواع سانتریفیوژها را محدود کرده و ذخیره اورانیوم ۶۰ درصدی خود را تحت نظارت بیسابقه آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) رقیق، صادر یا مهروموم میکند. تمام این اقدامات در ازای لغو قابل توجه تحریمها انجام میشود.
رویترز نوشت: وزارت امور خارجه آمریکا، وزارت امور خارجه ایران و دفتر نتانیاهو به درخواستها برای اظهارنظر پاسخ ندادند.
دنیس راس، مذاکرهکننده سابق آمریکا هم در دولتهای جمهوریخواه و هم دموکرات، در اینباره گفت: هر توافق جدیدی باید فراتر از برجام باشد و تغییرات ساختاری دائمی در توانمندیهای هستهای ایران ایجاد کند؛ به گونهای که زیرساختهای آن تا حدی کاهش یابد که ساخت بمب دیگر گزینهای عملی نباشد. هر چیز دیگری تهدید رسیدن به آستانه هستهای شدن را زنده نگه میدارد.
در ادامه این مطلب آمده است: چندین خط قرمز در حال ظهور است که مذاکرهکنندگان برای رسیدن به توافق و جلوگیری از اقدامات نظامی آینده باید از آن عبور کنند.
مهمترین مسئله، توانایی ایران در غنیسازی اورانیوم است. آمریکا و رژیم صهیونیستی میگویند این فرآیند باید کاملا متوقف شود تا ایران برای تامین اورانیوم نیروگاه هستهای بوشهر که تنها راکتور فعلی ایران در سواحل خلیج فارس است، به واردات وابسته باشد.
نتانیاهو خواستار «توقف کامل غنیسازی» و توافقی بر اساس «مدل لیبی» است که زیرساختهای هستهای ایران را از بین ببرد.
با وجود این که ایران تاکید کرده حق غنیسازی ایران غیرقابل مذاکره است، رویترز مدعی شده سه مقام ایرانی گفتند اندازه ذخایر اورانیوم، ارسال آن به خارج و تعداد سانتریفیوژها مورد بحث قرار دارد.