طرح استعماری آمریکا علیه غزه، با مقاومت کشورهای اسلامی، واکنش سازمانهای بینالمللی و تحرکات فلسطینیان، ناکام میماند.
اهداف طرحهای آمریکایی – اسرائیلی
طرحهای مطرحشده توسط آمریکا و اسرائیل درباره جابهجایی مردم غزه و تغییر وضعیت این منطقه، در چهارچوب اهداف استراتژیک، امنیتی، ژئوپلیتیکی و تحولات پیچیده سیاسی پس از جنگ غزه مطرح شده است، لذا میتوان از چند منظر به تحلیل اهداف این طرحها پرداخت:
۱. امنیتسازی برای اسرائیل: اسرائیل همواره غزه را بهویژه پس از تسلط حماس بر این منطقه، تهدیدی امنیتی علیه خود معرفی کرده است. جابهجایی جمعیت فلسطینی با هدف کاهش قدرت مقاومت و قطع ارتباط جغرافیایی فلسطینیان با سرزمینهای اشغالی طرحشده و ایجاد منطقه امنیتی در مرزهای اسرائیل یکی از اهداف احتمالی این طرح است. کنترل آمریکا بر غزه یا خروج مردم فلسطین از آن میتواند به اسرائیل اطمینان دهد که از این منطقه تهدیدی علیه امنیت صهیونیستها وجود نخواهد داشت.
۲. تثبیت حاکمیت اسرائیل بر سرزمینهای اشغالی: اسرائیل ممکن است به دنبال الحاق بخشهایی از غزه یا تبدیل آن به منطقهای تحت کنترل مستقیم خود با حمایت آمریکا باشد؛ این موضوع با سیاستهای تاریخی صهیونیسم برای گسترش قلمرو همسو است.
۳. تضعیف هویت سرزمینی فلسطینی: با جابهجایی فلسطینیان به خارج از غزه یا پراکنده کردن آنان، هویت سرزمینی فلسطین تضعیف میشود. پیشنهاد تشکیل کشور فلسطینی در عربستان نیز ممکن است تلاشی برای منحرف کردن مطالبات تاریخی فلسطینیان و تقسیم جهان عرب باشد.
۴. از بین بردن تهدید حماس: اسرائیل و آمریکا به دنبال از بین بردن تهدید حماس و سایر گروههای فلسطینیاند که از نوار غزه بهعنوان پایگاهی برای حملات علیه اسرائیل استفاده میکنند، جابهجایی جمعیت غزه میتواند این تهدید را بهطور موقت کاهش دهد.
۵. رد طرح تشکیل کشور فلسطین در سرزمینهای تاریخی: نتانیاهو با استناد به حادثه ۷ اکتبر ۲۰۲۳، هرگونه امکان ایجاد کشور فلسطینی مستقل در کرانه باختری و غزه را «تهدید امنیتی» برای اسرائیل میداند و معتقد است چنین کشوری به پایگاهی برای حملات آینده تبدیل میشود و در این راستا ضمن رد دوباره طرح تشکیل کشور فلسطین گفت: «تشکیل کشور مستقل فلسطینی به معنای پیروزی حماس و ایران است.»
۶. تلاش برای دور زدن شرط عربستان: عربستان سعودی بارها اعلام کرده که عادیسازی روابط با اسرائیل منوط به تشکیل کشور فلسطین است، بهویژه پس از 7 اکتبر 2023 و شروع جنایات و نسلکشی اسرائیل در غزه، عربستان بر پیششرط خود تاکید کرد و فیصل بن فرحان، وزیرخارجه عربستان نیز در نشست «ائتلاف برای راهحل دو دولتی» که آبانماه در ریاض برگزار شد بر پایبندی به راهحل دو دولتی برای حل نزاع فلسطین و رژیمصهیونیستی تأکید کرد و گفت: «تشکیل کشور فلسطین شرط عربستان برای پیشبرد عادیسازی روابط با اسرائیل است.» در چنین شرایطی، نتانیاهو با پیشنهاد انتقال این کشور به خاک عربستان، عملاً شرط ریاض را نادیده گرفته و سعی دارد مسئله را به گونهای دیگر بازتعریف کند.
تبعات منطقهای طرحهای استعماری
۱. افزایش تنشها: این پیشنهاد باعث تشدید تنشها میان اسرائیل و کشورهای عربی شده و احتمالاً به تحرکات بیشتر گروههای مقاومت فلسطینی منجر خواهد شد.
۲. تقویت مقاومت فلسطینی و گروههای جهادی: پیشنهاد طرحهایی مبنی بر آوارگی اجباری مردم غزه میتواند به گسترش نارضایتی و تقویت گروههایی مانند حماس یا جهاد اسلامی منجر شود. این امر امنیت اسرائیل را در بلندمدت نهتنها تامین نخواهد کرد، بلکه تهدیدی علیه آن خواهد بود.
۳. تشدید بحران غزه: تمرکز بر جابهجایی فلسطینیان توجه جهانی را از بحران انسانی در غزه منحرف میکند و امکان دستیابی به آتشبس دائمی را کاهش میدهد.
۴. تضعیف جایگاه بینالمللی اسرائیل و آمریکا: چنین طرحهایی احتمالاً با محکومیت گسترده سازمانهای منطقهای و بینالمللی و کشورهای جهان روبهرو خواهد شد. برخی کشورها نیز ممکن است از این فرصت برای کاهش نفوذ آمریکا در منطقه استفاده کنند.
گزارش کامل سعیده اسدی را در روزنامه بخوانید.