سینمای جهان روی دور سود است؟ این گزاره را پیش از 2019 می‌توانستیم محکم بگوییم، اما با شروع سال‌های کابوس‌وار پس از 2019 و شروع کرونا و بعد از آن با اعتراضات دوقلو (یا همان اعتراضات کارمندان و بازیگران هالیوودی) پیش آمد، پروژه‌های مهمی در سینمای جهان را زمین زد.
پروژه‌هایی که طراحی شده بودند تا در 2023 به بعد روی پرده بروند اما فیلمبرداری‌هایشان متوقف شد. با این حال پدیده باربنهایمر (اکران دو فیلم باربی و اپنهایمر) وضعیت سینما در سال 2023 را به کلی دگرگون کرد و فروش سینما با رقم 33.4 میلیارد دلار در سال 2023 به میانگین پیش از دوران کرونا نزدیک شد، با این حال داده‌های مراکز تحلیل آمار مانند Gower Street وضعیت سینما در سال 2024 را نه به خوبی سال 2023 بلکه با کاهشی 5 درصدی نسبت به 2023 دنبال خواهد شد و به رقم31.5  میلیارد دلار می‌رسد. با این حال ارقامی که اکنون از فروش جهانی سینما رقم خورده، حدود 1 میلیارد دلار با رقم پیش‌بینی شده Gower Street فاصله دارد.
آنچه باعث رقم خوردن سالی نه چندان پر سود در سال 2024 شد ناشی از رخداد‌هایی است که پیش از سال این سال در هالیوود رقم خورده بود. 

   وقتی اعتصابات دوقلو کار خودش را می‌کند
شاید مهم‌ترین دلیل کاهش میزان فروش در سال 2024 را بتوان موضوع اعتراضات انجمن بازیگران و نویسندگان در سال 2023 دانست. اعتراضی که خواسته‌هایی همچون افزایش دستمزد‌های نویسندگان، محدودسازی استفاده از هوش مصنوعی در فیلمنامه آثار، برابرسازی دستمزد بازیگران زن و مرد و موضوعاتی از این قبیل را شامل می‌شد البته این اولین بار نیست اعتراضات و اعتصابات اینچنینی پروژه‌های سینمایی را زمین می‌زند بلکه در سال 2007 و 2008 هم این اعتصابات ضررهای هنگفتی را به هالیوود وارد کرد. با این حال اعتراضات 2023 در قیاس با اتفاقات 2007 چون نسیمی در برابر طوفان است. شاید به عنوان چشمگیرترین اثر این طوفان به فیلم ریدلی اسکات مربوط باشد. فیلمی که در سال 2024 اکران شد و حتی نتوانست به اندازه فیلم اول یعنی گلادیاتور1 بفروشد و در جدول پرفروش‌های باکس آفیس در میانه 10 فیلم ابتدایی قرار نگرفت.
آخرین اثر ریدلی اسکات با هزینه‌ای 250 میلیون دلاری -که در نسبت با اثر اول ( بدون احتساب تورم) 150 میلیون دلار بیشتر بود- نتوانست رقم 460 میلیون دلاری فروش اثر اول را تکرار کند و نتوانسته حتی به 410 میلیون دلار برسد. شاید اینطور تصور شود که به این دلیل فیلم اسکات کمتر فروخته چون نتوانسته از نظر کیفیت اثر بهتری نسبت به فیلم ابتدایی باشد اما با نگاهی به نظر منتقدان و انجمن‌های سینمایی این فیلم به‌عنوان دنباله‌ای موفق از نظر سینمایی شناخته شده و فیلمسازان چون نولان آن را شانس اصلی کسب بهترین فیلم در اسکار 2025 می‌دانند. با این وجود فیلم اسکات ذیل زلزله‌های اتفاق افتاده در هالیوود قرار گرفت و در میانه تولید به دلیل اعتصابات متوقف شد. همین توقف تولید باعث شد برنامه‌های سازندگان برای اکران این فیلم به هم ریخته و هزینه‌های تولید اثر اسکات افزایش پیدا کند. البته فیلم اسکات تنها یکی از ده‌ها فیلمی است که روند تولیدشان به دلیل اعتصابات متوقف شده بود. فیلم‌های دیگری همچون «ما تمامش می‌کنیم»، «ددپول3»، «پسران بد: بران یا بمیر» و «بیتل‌جوس 2‌» از فیلم‌های شاخصی‌اند که در فرایند تولیدشان توقف ایجاد شده بود.

   2023 و 2024 در صدر و ذیل متفاوتند
 با نگاهی به جدول فروش فیلم‌ها در سال 2024 و 2023 و دو فیلمِ صدر‌نشین در این جدول ارقام جالبی به چشم می‌خورد. در سال 2024 انیمیشن «درون بیرون» توانست، رقم 1,698,641,117 میلیارد دلار را در گیشه جهانی کسب کند. این در حالی است که پرفروش‌ترین فیلم سال 2023 یعنی «باربی»، 200 میلیون دلار کمتر از درون و بیرون و با رقم 1,446,938,421 میلیارد دلاری از گیشه خداحافظی کرد. تا اینجای جدول فروش، رقابت این دو سال به سمت 2024 می‌چربد. اما ماجرا در باقی جدول به کلی متفاوت است. با مقایسه‌ جمع فروش 10 فیلم اول جدولِ هر سال، به شکل چشمگیری وضعیت سال 2023 بهتر است. تفاوت این دو سال در قسمت ذکر شده، حدود 500 میلیون دلار است؛ این یعنی تفاوتی به اندازه فروش انیمیشن «المنتال» (Elemental). 
نگاهی به جدول فروش در سال 2024 و 2023 نشان می‌دهد، وضعیت در بالا و پایین جدول به شدت متفاوت است و دقیقا برتری سال 2023 را در نسبت با 2024 فیلم‌های میانی جدول فروش می‌سازند. هر چه از صدرِ جدول 2024 به رتبه‌های پایین‌تر آن نگاه می‌کنیم، فروش فیلم‌ها کم و کمتر می‌شود. به عنوان مثال فیلم پنجم جدول فروش سال  2024 یعنی «گودزیلا و کونگ: امپراتوری جدید»، به اندازه فیلم دهم جدول فروش 2023 یعنی مأموریت غیرممکن ۷ فروخته است.

   رشد لاک‌پشتی در سال 2025
«براساس تولیدات در حال حاضر در رادار ما، انتظار داریم سال 2025 سال بسیار خوبی در باکس آفیس جهانی باشد و امیدواریم روند مثبتی برای نیمه دوم این دهه رقم بزند.» این جملات دیمیتریوس میتسینیکوس، مدیر اجرایی Gower Street  در سال 2023 است. پیش‌بینی‌ای از دو سال قبل مطرح شده، همه چشم‌ها را خیره به سال 2025 کرده بود. 
یکی از برگ برنده‌های سال 2025 فرنچایزهایی هستند که در سال 2025 تولید خواهند شد، آثاری که برخی از آن‌ها قرار بود زودتر از راه برسند اما به دلیل اعتصابات روانه سال 2025 خواهند شد. آثار جدیدی که شامل مجموعه‌های «آواتار»، فیلم‌های سینمایی مارول، «مأموریت: غیرممکن»، «دنیای ژوراسیک»، «جان ویک» و «احضار» می‌شوند .از طرف دیگر «سوپرمنِ» جیمز گان دنیای دی سی را دوباره به گیشه باز می‌گرداند، این در حالی است که دنباله «زوتوپیای» دیزنی قصد دارد موفقیت میلیارد دلاری گذشته خود را دوباره تکرار کند.
جدای از این فیلم‌ها‌، دیمیتریوس میتسینیکوس، مدیر اجرایی Gower Street در پیش‌بینی‌هایی که داشته، سال 2025 را سال پرفروش شدن استودیو‌های مستقل و نوظهور می‌داند. استودیو‌هایی که حضورشان در اسکار 2025 هم چشمگیر خواهد بود. با وجود تمام این پیش‌بینی‌ها، از نظر Gower Street میزان فروش جهانی سینما در سال 2025، حدود 33 میلیارد دلار خواهد بود، این یعنی در نسبت با سال 2023 تنها یک درصد افزایش خواهد داشت و در نسبت با سال 2024 این عدد حدود 8 درصد خواهد بود. اگر این افزایش فروش را در کنار افزایش فروش در سال 2023 نسبت به سال قبل آن در نظر بگیریم، سینما در سال 2025 بسیار کند رشد می‌کند. سال 2023 در نسبت با سال قبل خود 29 درصد افزایش داشت.
کنار هم قرار دادن این 29 درصد، در کنار این 8 درصد به شکل چشمگیری نشان از کند شدن وضعیت رشد سینما دارد. برای این مسئله دلایل مختلفی را می‌توان فرض کرد اما مهم‌ترین دلیل آن شاید پایین آمدن سطح کیفی آثار و کیفیت پایین برخی آثار تازه تولید شده سینماست. اخبار منتشر شده از سال 2025 نشان می‌دهد، اولویت شرکت‌های سینمایی برای جبران ضرر پنج سال اخیر ساختن فرانچایزها و دنبال‌های آثار سینمایی است. فرانچایزهایی که در سال‌های اخیر مخاطبان را به سینما کشاندند اما ناامید از سینما بازگرداندند. از طرف دیگر گسترش پلتفرم‌ها و اقبال مردم به سمت سریال، سبد فرهنگی خانوارها را در جهان پر کرده و دیگر اقبالی به آثار سینمایی نشان داده نمی‌شود. 
تحلیلگران‌ Gower Street مانند سال‌های گذشته فروش اصلی گیشه سینما را برای آمریکای شمالی دانسته و رقم 9.7 میلیاردی را سهم آمریکای شمالی در سال 2025 می‌دانند؛ این یعنی افزایشی 9 درصدی در نسبت با سال 2024. در حالی که پیش‌بینی می‌شود مناطق بین‌المللی (به استثنای چین) 16.8 میلیارد دلار تولید کنند که نشان‌دهنده افزایش 7 درصدی نسبت به 2024 است، تخمین زده می‌شود که چین تنها 6.6 میلیارد دلار در فروش جهانی سهیم باشد؛ این یعنی چینی‌ها برخلاف سال‌های کرونا و سال 2023 دیگر در جدول اصلی فروش جهانی جایی نخواند داشت.
پیش‌بینی Gower Street نشان می‌دهد اروپا، خاورمیانه و آفریقا در توزیع گیشه 9.1 میلیارد دلار، آسیای شرقی، مرکزی و اقیانوسیه (به استثنای چین) 5.3 میلیارد دلار و آمریکای لاتین 2.4 میلیارد دلار در فروش جهانی 2025 سهیم می‌شوند. با این حال سینما امید خود را به 2025 حفظ کرد و آن را سکوی پرتابی برای 2026 می‌داند. با توجه به وضعیتی که در 2023 پیش آمد فیلم‌هایی که باید در آن سال و یا حتی در سال 2024 و 2025 اکران می‌شدند، به سال 2026 منتقل شدند. 

   2026 در جدالِ اما و اگرها
توماس برانک تحلیلگر ارشد، Gower Street سال 2026 را نقطه اوج سینما در چند سال اخیر می‌داند. او دلیل این موضوع را ساخته شدن آثاری همچون قسمت جدید «انتقام‌جویان»، «اسپایدرمن»، «برادران سوپر ماریو»، «جنگ ستارگان» می‌داند. همچنین «داستان اسباب بازی‌های جدید»، «شرک» و پروژه بعدی کریستوفر نولان‌‌‌، نوید روزهای خوشی برای هالیوود را پیش‌بینی می‌کند. البته تمامی این اتفاقات در شرایطی می‌افتد که هالیوود بتواند با مسائل مهمی که پیش روی آن است کنار بیاید. موضوعاتی که مهم‌ترین آن حقوق و دستمزد‌ها، حضور هوش مصنوعی در سینما و البته اختلافات دموکرات‌های هالیوود با جمهوری‌خواهان حاکمِ بر کاخ‌سفید از دیگر مشکلات پیش‌روی سینما در سال‌های آتی است. مشکلاتی که در صورت کنترل نشدنشان توسط شرکت‌های بزرگ فیلمسازی، پروژه‌های بزرگ‌ سال‌های آینده هالیوود را به زمین می‌زند، اتفاقی اگر رخ دهد دوباره اعتصاب‌ها آغاز می‌شوند. اعتصاب‌هایی که با آغازشان معلوم نیست چند فیلم را مانند اثر ریدلی اسکات زمین بزند.

متن کامل پرونده فرهیختگان را اینجا بخوانید.