ایران بزرگترین دارنده منابع هیدروکربوری در دنیاست. طبق گزارش سازمان اوپک، ایران با دارا بودن 208.6 میلیارد بشکه نفت، بعد از ونزوئلا و عربستان سومین دارنده ذخایر نفت دنیاست. همچنین طبق آمار موسسه BP، ایران با 32.1 هزار میلیارد متر مکعب گاز، بعد از روسیه دومین دارنده ذخایر گاز دنیاست. بیشترین ذخایر هیدروکربوری دنیا در حالی در ایران قرار دارد که کشور ما هماکنون در حوزه تولید نفت، در جایگاه سومین تولیدکننده بزرگ اوپک بعد از عربستان و عراق و هفتمین تولیدکننده بزرگ دنیا؛ و در حوزه گاز نیز در جایگاه سومین تولیدکننده بزرگ گاز بعد از آمریکا و روسیه قرار دارد.
در واقع با روند تولید فعلی نفت و گاز در ایران، کشور ما تا 75 سال دیگر دارای منابع نفت و تا 127 سال دیگر دارای منابع گاز طبیعی خواهد بود؛ این موضوع در حالی است که طبق پیشبینیها تا سال 2050 شیب رشد مصرف نفت در دنیا کمی نزولی خواهد شد و سپس به فاصله چند دهه، ممکن است جایگاه گاز طبیعی در چرخه اقتصادی تولید در دنیا نیز تضعیف شود. البته به اعتقاد کارشناسان، پایان عصر نفت و گاز بدین صورت رقم میخورد که دیگر تولیدات هیدروکربوری در قالب سوخت، مورد استفاده قرار نخواهد گرفت و مصرف آنها در قالب محصولات پلیمری و پتروشیمیایی و در صنایع تکمیلی روندی افزایشی به خود میگیرد.
در این راستا، از هماکنون واحدهایی به نام پتروپالایشگاه با تکنولوژی جدید در دنیا در حال توسعه هستند که نفت را نه فقط به سوخت بلکه به محصولات پتروشیمی تبدیل کنند. در نتیجه هماکنون افزایش اکتشافات نفت و گاز، رشد تولید و توسعه زنجیره ارزش، از ضروریات صنعت نفت ایران است که در این گزارش به موضوع اکتشاف منابع نفتی و گازی ایران در 3 سال گذشته پرداخته میشود؛ بخشی که همواره در سایه توجه به تولید و صادرات نفت و گاز قرار داشته و به وضعیت آن به خوبی پرداخته نشده است.یکی از اکتشافات بزرگ در دولت سیزدهم کشف میدان گازی شاهینی بود که حجم ذخایر گاز قابل استحصال آن، ۸۴ درصد از کل حجم اکتشافی گاز در سه سال گذشته را شامل میشود. با حفاری و آزمایش چاه اکتشافی شاهینی-۱ ارتباط مخزنی آن با میدان هالگان نیز به اثبات رسید. در واقع «هالگان» و «شاهینی» را میتوان دو کوهانک از یک ابرمیدان گازی یکپارچه در نظر گرفت که مدیریت اکتشاف نام میدان گازی «شایگان» به معنای برجسته و ممتاز را برای این ابرمیدان برگزید.
در حدود ۷۰ درصد از حجم هیدروکربن موجود در میدان شایگان مربوط به کوهانک شاهینی است. میدان گازی شاهینی، بزرگترین میدان گازی مستقل در خشکی بعد از انقلاب بوده و در کل تاریخ صنعت نفت، بعد از میدان «خانگیران» و «کنگان» در رتبه سوم این شاخص قرار میگیرد. البته گاز میدان شاهینی برخلاف دو میدان ذکر شده، گاز شیرین بوده و شاهینی را میتوان بزرگترین میدان گازی شیرین مستقل در خشکی نامید.
متن کامل این گزارش را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.