«بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیمصهیونیستی فکر میکرد با پیروزی «دونالد ترامپ» در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، دنیا روی خوشش را پس از یک سال جنگ به او نشان خواهد داد. او اما در مخمصهای بدتر گیر افتاد. نهتنها پیروزی ترامپ در انتخابات، بلکه حتی پررنگ شدن احتمال وقوع این رخداد در هفتهها و روزهای منتهی به پایان زمان رأیگیری، سرزمینهای اشغالی را در دور جدیدی از التهابات فرو برد. درست همزمان با آمادهشدن نتانیاهو برای بهرهبرداری از پیروزی ترامپ، مخالفانش نیز کوشیدند برای این دوره خود را آماده کنند که اساس آن، سرنگونی یا دستکم مهار نخستوزیر سرکششان بود.
آنها یک هفته مانده به اتمام فرایند رایگیری انتخابات آمریکا، اعضای دفتر نخستوزیری را به درز اطلاعاتی متهم کردند که باعث ضربه به مذاکرات آتشبس شد. این نهادها شامل ستاد مشترک ارتش و سرویس امنیت و اطلاعات داخلی موسوم به «شین بت» به عنوان دو بازوی نظامی و امنیتی بودند که ضمن ایفای نقش در جنگ و مذاکرات آتشبس، اختلافات شدیدی با نخستوزیر داشتند. با مطرح شدن این اتهام الیزر فلدشتاین، دستیار ارشد بنیامین نتانیاهو به همراه سه مظنون دیگر برای تحقیقات بیشتر بازداشت شدند.
نتانیاهو اما پس از مدتی تحمل فشارها، ساعاتی مانده به اعلام پیروزی ترامپ، با اخراج یوآف گالانت وزیر جنگ که بخشی از تیم مخالفان بود به این فشارها پاسخ داد. او با خارج شدن از لاک دفاعی و در پیش گرفتن رویهای تهاجمی طی روزهای گذشته دو ضربه دیگر به رقبای داخلیاش وارد کرده است. حالا این نخستوزیر است که ادعا میکند در میان اعضای تیم مذاکرهکننده آتشبس جاسوسانی وجود دارند که محتوای جلسات را درز میدهند. بخشی از اعضای تیم مذاکرات نظامیان وابسته به ستاد ارتش و نیروهای شینبت هستند. اسرائیل هیوم به نقل از دفتر نتانیاهو گزارش کرده حماس و مقاومت لبنان به متنهای نهایی جلسات حساس تیم مذاکرهکننده رژیمصهیونیستی دست یافتهاند و در همین حال تاکنون هیچ تحقیقی هم در این زمینه آغاز نشده است.
دفتر نخستوزیر ادعا کرده این پدیده نشان میدهد نتانیاهو هدف حملاتی گسترده و سازمانیافته برای ضربه زدن به سران این رژیم قرار گرفته است. روز گذشته نیز یائیر نتانیاهو، فرزند نخستوزیر شینبت را به توطئه برای سرنگونی پدرش متهم کرد. او که با آغاز جنگ به شهر میامی ایالت فلوریدای آمریکا گریخته است در این باره در حساب کاربریاش در شبکه ایکس نوشت: «آیا این همان شینبت است که افسران ارتش اسرائیل را بهخاطر مزخرفات کامل دستگیر و شکنجه میکند، همان شینبت است که چند ماه پیش مدیر بیمارستان شفا غزه را همراه با دهها نفر به بهانه اینکه در زندانها جایی وجود نداشت، آزاد کرد؟» ترامپ قرار بود دستاوری برای رژیم و نتانیاهو باشد تا جنایتهای خود را با سرعت و شدت بیشتری پیگیری کنند اما حالا بر شدت اختلافات در میان صهیونیستها افزوده است؛ دزدان فلسطین از شب تقسیم غنایم به جان هم افتادهاند. گالانت نخستین سارق از باند جنایتکار حاکم بر سرزمینهای اشغالی بود که قربانی این درگیری شد.
در خصوص تحولات کنونی سرزمینهای اشغالی نکاتی وجود دارد که در ادامه آمدهاند:
1. نتانیاهو از سال 2009 تاکنون جز وقفهای چندماهه همواره نخستوزیر بوده اما با تشکیل دولت جدیدش در آخرین روزهای سال 2022، کابینهای تندروتر تشکیل داده است. این دولت تندرو که تحت تاثیر راستگرایان افراطی است، بهشدت با نهادهای اصلی رژیم که حرفهای، بازمانده چپها یا دولت عمیق چپها شناخته میشوند، درگیر است. این درگیری او را به اختلافات شدید با نهاد قضائی و سیستمهای نظامی و اطلاعاتی کشانده است. او بلافاصله پس از روی کارآمدن با ارائه لایحه اصلاحات قضائی، این نهاد را هدف گرفت. در این دولت با قرارگیری ایتمار بن گویر در وزارت امنیت داخلی و قرار گرفتن بتزالل اسموتریچ، وزیر دارایی به عنوان نفر دوم وزارت جنگ، شمشیر علیه نظامیان و سیستم اطلاعاتی نیز از رو کشیده شد. بن گویر با نفوذ بر پلیس، تلاش کرد اهرمی علیه شینبت بیابد. او سپس با تشکیل گارد ملی، کوشید ساختاری شبه نظامی برای خودسری راستهای افراطی فارغ از ارتش ایجاد کند. اسموتریچ نیز بهعنوان وزیر دارایی نقشی بزرگ یافت و با قرار گرفتن در مقام دوم وزارت جنگ، مسئولیت فعالیتهای ارتش در کرانهباختری را برعهده گرفت. شینبت و ارتش پیامهای وزارت این دو نفر، استفاده آنها از پلیس و نیروی جدیدالتاسیس گارد ملی علیه خود را دریافتهاند و میدانند هدف از این اقدامات، زدن ریشهشان است. با این وجود، نتانیاهو و راستگرایان افراطی دولتش آنقدر دست بسته نیستند که ارتش و شینبت قادر به سرنگونی فوری آنها باشند. به عبارتی دیگر بر اساس برخی تحلیلها، همین که این دو نهاد تاکنون دربرابر فشارهای نتانیاهو ایستادگی کردهاند، خود نشان قدرت آنهاست و اساسا این دو قادر به سرنگونی نخستوزیر نبودهاند. باید در نظر داشت این دو نهاد بهشدت نیز توسط قدرتهای خارجی حمایت میشوند و به همین دلیل تاکنون توسط نتانیاهو بهطور کامل فتح نشدهاند.
2. انتصاب «یحیئیل لیتر» که یک شهرکنشین تندروی متولد آمریکاست، بهعنوان سفیر جدید رژیم در واشنگتن تقریبا همزمان با برکناری وزیر دفاع صورت گرفت و یکی از دو اقدام مهم نتانیاهو در راستای پیروزی ترامپ به شمار میرود. این دو اتفاق نشاندهنده هیجانی شدن نخستوزیر رژیم نسبت به فضای جدید و دوم برملاکننده شکافها در روابط داخلی صهیونیستها بهویژه در آمریکاست. نتانیاهو به همراه نزدیکانش و حتی نزدیکانی که انشعاب کردهاند، نماینده صهیونیستهاییاند که ریشههایی برای خود در آمریکا قائلاند اما بهشدت تندرو به شمار میروند. این تندروی باعث شده آنها برخلاف اکثریت یهودیان آمریکا، با جمهوریخواهان پیوند بخورند. با این حال جمهوریخواهان برخلاف دموکراتها نگاهی متفاوت و مصرفی به رژیم دارند. اگر دموکراتها به دلیل نفوذ شدید یهودیان صهیونیست متمایل به چپ، نگرانیهایی درخصوص موجودیت رژیم دارند، جمهوریخواهان متمایل به مصرف تلآویو در مسیر منافع آمریکا هستند. اوانجلیستها نیز هرچند خواهان حفظ موجودیت رژیمند، اما تجویزشان برای تلآویو، معنایی جز به مسلخ فرستادن صهیونیستها ندارد.
3. به نظر میرسد برخلاف 7 اکتبر که تمام غرب یکپارچه در کنار رژیم ایستاد، امروزه غرب در این خصوص بهشدت تقسیم شده است. در این خصوص بهویژه تحرکات دولتی ضد رژیم قابلتوجه است. به رسمیت شناختن فلسطین توسط تعدادی از دولتهای اروپایی، بروز مشکلات دیپلماتیک میان طرفین، ممنوعیت حضور شرکتهای تسلیحاتی صهیونیست از حضور در نمایشگاههای نظامی در فرانسه و اسپانیا از یکسو و درگیریهای مردمی و اجتماعی با رژیم همانند تنش میان ساکنان آمستردام پایتخت هلند با طرفداران تیم صهیونیستی مکابی، نشان میدهد اروپاییها تا حدودی فرمان خود را در برابر تلآویو تغییر دادهاند. حتی انگلستان نیز در این صف قرار گرفته است. اتهام بوریس جانسون، نخستوزیر اسبق انگلیس به نتانیاهو در خصوص کارگذاشتن شنود در توالت شخصیاش، قابلتوجه است. بوریس جانسون این اتهام را مربوط به زمانی دانسته که در مقام وزیرخارجه انگلیس خدمت میکرد. علاوه بر جانسون، دیوید کامرون دیگر نخستوزیر اسبق انگلیس در خصوص تصمیم دولت پیشین محافظهکار برای تحریم چند مقام صهیونیست مهم تلقی میشود. این اظهارات از آنجا اهمیت دارد که از سمت اعضای حزب محافظه کار بیان شده است، حزبی که در تلقیهای عمومی سالهای اخیر به صهیونیستها نزدیکتر بوده است؛ درحالیکه حزب کارگر مشی انتقادی نیز در پیش گرفته است.
هرچند اظهارات بوریس جانسون مربوط به وزارت خارجهاش است اما او پس از آن به نخستوزیری رسید. همچنین دیوید کامرون نیز پیش از وزارت خارجه در آخرین دولت محافظهکار، نخستوزیر بوده است. اظهارات دو نخستوزیر از حزبی که به تلآویو نزدیک شناخته میشوند، موضوعی قابلتوجه در ارتباط میان دو طرف است. نمیتوان انکار کرد دولتهای قدرتمند اروپایی به دلیل حضور اتباعشان در سرزمینهای اشغالی و در داخل رژیم، نفوذی قابلتوجه بر آن دارند؛ موضوعی که بهطور ویژه در خصوص لندن و پاریس صادق است. چندی پیش بود که امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه به نتانیاهو گوشزد کرد دولت تحت مدیریتش موجودیتش را از قطعنامه سازمان ملل به دست آورده است.
4. به نظر میرسد مقاومت برنامهای جدی برای از میان برداشتن رهبران سیاسی و نظامی صهیونیست در داخل سرزمینهای اشغالی دارد. تا پیش از این، اینگونه تلقی میشد که تمام اخباری که صهیونیستها در این خصوص منتشر میکنند ادعا و ساختگی است. با این حال اقدام موفق حذف فرمانده تیپ 401 توسط قسام و حمله به منزل نتانیاهو توسط مقاومت لبنان نشان داد مقاومت طرحی جدی در این خصوص دارد. علاوه بر درگیریهای داخلی میان ساختارهای نظامی و اطلاعاتی این دو ساختار بهطور شدید تحت فشار مقاومت قرار دارند.
5. جنایتهای رژیم کار عموم یهودیان، چه صهیونیستهای تندرو، چه کسانی که بهطور طبیعی در معرض امواج این ایده قرار گرفتهاند و چه یهودیان مخالفت صهیونیسم را در معرض اتهام یهودیستیزی قرار داده است. اظهارات روزهای اخیر آیگدور لیبرمن و توصیهاش به یهودیان اروپا برای تخلیه این قاره و ساکن شدن در سرزمینهای اشغالی پس از آنکه ساکنان آمستردام علیه صهیونیستها پس از یک بازی فوتبال قیام کردند این مسئله را نشان میدهد. جالب آنکه رئیس حزب «اسرائیل خانه ماست» که مدتی وزیر دفاع رژیم بوده، ادعا کرده سرزمینهای اشغالی که هماکنون بیش از یکسال است در جنگ قرار دارد، امنترین مکان برای یهودیان است.
6. نتانیاهو در بحبوبه جنگ کابینه را نظامیزدایی کرده است. نظامیان از اساس در طرف مقابل دولت او قرار دارند. برجستهترین رهبر اپوزیسیون بنی گانتز، رئیس اسبق ستاد مشترک ارتش است که در کنار خود گادی آیزنکوت، رئیس سابق ستاد ارتش را دارد. آنها هردو عضوی از کابینه فراگیر اضطراری و جمع کوچک کابینه امنیتی بودند که از سمت خود استفعا دادند. همچنین موشه یعلون و ایهود باراک دو وزیر دفاع اسبق دیگر نیز از اصلیترین مخالفان نتانیاهو هستند. در مقابل، نتانیاهو با حذف گالانت بهعنوان تنها نظامی قابلتوجه کابینه از پست تخصصی نظامیان، یسرائیل کاتص، وزیرخارجهاش را که سوابق امنیتی دارد به عنوان وزیر جنگ معرفی کرد. کاتص که به عنوان یک چهره امنیتی و دوست نتانیاهو به کابینه اضافه شده و جایگاه نظامیان را اشغال کرده است یک گام دیگر در راستای نظامیزدایی کابینه تلقی میشود. این پدیده با توجه به ماهیت رژیم دارای اهمیت دوچندانی است. هرچند رژیمصهیونیستی دارای ساختاری به ظاهر دموکراتیک است اما توأمان دارای ذات و رفتارهای غیردموکراتیک هم است. نخست آنکه صهیونیستها سرزمین فلسطین را اشغال کردهاند و حتی با وجود حضور جمعیت فلسطینی در سرزمینهای 1948، با تصویب قانون دولت یهود عملا نشان دادند دولتی نژادی هستند. از سوی دیگر باید توجه داشت ابتدا ارتش صهیونیستی در سرزمینهای اشغالی ایجاد و سپس رژیم تاسیس شد. امروز اساسیترین ساختار در رژیم نه دولت، ساختارهای قانونی، قضائی و اجتماعی بلکه ارتش است. اگر عمدهترین و اصلیترین نهاد رژیم که اساس همه چیز به حساب میآید، در دولت به حساب آورده نشود، سازوکاری مریض ایجاد خواهد شد؛ آنهم درحالیکه قرار است از ارتش تا آخرین خون سربازان و فرماندهانش استفاده شود. ارتشیان نتانیاهو و همکارانش را میبینند که با کوتاه کردن دست نظامیان از هرگونه قدرت تصمیمگیری، درحال بازی با جان آنها هستند و در مقابل فشارها نیز تنها با داغ و درفش پاسخ میدهند؛ همانگونه که شبانه گالانت را برکنار کردند.