مسعود پزشکیان قرار نیست برای شرکت در اجلاس «کاپ 29» به باکو برود. این خبر را یکی از اعضای شورای اطلاع‌رسانی دولت به «فرهیختگان» گفت. اما جنجالی‌شدن این ماجرا در روزهای اخیر مربوط به حضور عنصر نامطلوب خاورمیانه در این نشست است. درواقع شرکت‌کردن هیئت رژیم صهیونیستی در یک اجلاس محیط زیستی طنز تلخی است که شاید یکی از معماهای مطالعات تاریخ برای آیندگان باشد.
رژیم‌صهیونیستی پس از دهه‌ها نسل‌کشی، به اجلاس تغییرات اقلیمی سازمان ملل با عنوان «کاپ ۲۹» در باکو دعوت شده و قرار است با دستان آلوده به خون مردمی بیگناه، پایین مصوبات حمایت از محیط زیست را امضا کند. یکی از نکاتی که درباره این نشست وجود دارد تشکیل شدنش در باکو است، کشوری که رابطه نزدیکی با رژیم‌صهیونیستی دارد و به‌ویژه در یک‌سال اخیر بسیار مورد نقد قرار گرفته است. با این حال اما مسئله فراتر از چیزی است که بشود آن را محدود به میزبانی آذربایجان کرد و از این نظر به سرزنش باکو پرداخت؛ چراکه اساساً این اجلاس مربوط به سازمان ملل است و آذربایجان صرفاً آن را میزبانی می‌کند.
مثل سال گذشته که امارات میزبان بود و رژیم‌صهیونیستی آن زمان هم در اجلاس شرکت کرد. در این باره سؤال مهم این است که آیا واقعاً هدف هیئت صهیونیستی از شرکت در نشستی که استفاده از سوخت فسیلی را نهی می‌کند، صرفاً همکاری در زمینه حفظ محیط زیست است؟ با این شرایط شرکت کردن ایران در سطح ریاست چقدر منطقی به نظر می‌آید؟
باکو و کاپ 29
بیست‌ونهمین اجلاس تغییرات اقلیمی سازمان ملل با عنوان «کاپ ۲۹» از ۲۱ آبان تا ۲ آذرماه در باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان برگزار می‌شود. این اجلاس همه ساله در چهارچوب یکی از کنوانسیون‌های سازمان ملل برپا می‌شود و «ظاهراً» کارویژه‌ای که برای آن در نظر گرفته‌اند «مقابله با انتشار گازهای گلخانه‌ای» است. کنفرانس COP29 باکو از دسته کنفرانس‌های تغییرات آب‌وهوایی (COP)است. این کنفرانس‌ها ابعاد مختلفی دارند که نه‌تنها مسائل زیست‌محیطی، بلکه منافع اقتصادی و سیاسی کشورها را هم تحت‌تأثیر قرار می‌دهند.
کاپ29 در ادامه اجلاس‌های پیشین مانند کاپ28 برگزار می‌شود و میزبان نمایندگان کشورهای مختلف، سازمان‌های بین‌المللی، فعالان محیط زیست و کارشناسان علمی خواهد بود. در اجلاس کاپ29، کشورها تلاش می‌کنند با دستیابی به توافقات جدید یا تقویت تعهدات قبلی، اقدامات عملی و فوری‌تری برای کنترل تغییرات اقلیمی انجام دهند تا دمای زمین کمتر از 1.5 درجه سانتی‌گراد نسبت به سطح قبل از صنعتی شدن افزایش یابد.
اجلاس‌های مرتبط به حفاظت از محیط‌زیست مانند اجلاس هفته آینده باکو، صرفاً به دنبال کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی نیست. این کنفرانس مانند کنفرانس‌های پیشین، سعی می‌کند توافقاتی را برای کاهش انتشار «گازهای گلخانه‌ای» و مقابله با «تغییرات آب‌وهوایی» حاصل کند. توافقاتی که به طور مستقیم بر منافع کشورهای تولیدکننده نفت و گاز مانند ایران تأثیرگذار خواهد بود. با این حال نه‌تنها این اجلاس که تقریباً تمام نشست‌های بین‌المللی تبدیل به فرصتی شده تا کشورها بتوانند مقاصد سیاسی‌شان را پی‌بگیرند و کارویژه این سازمان‌ها که تعدیل نیاز طرف‌ها منطبق با حقوق بشر است از بین رفته.
پزشکیان به باکو نمی‌رود
پس از بحث‌های زیادی که در زمینه حضور رئیس‌جمهور در این اجلاس شکل گرفت و فشارهایی که افرادی خارج از وزارت خارجه به پزشکیان وارد کردند تا در اجلاس کاپ 29 شرکت کند، تصمیم نهایی گرفته شد و به گفته یکی از اعضای شورای اطلاع‌رسانی دولت به خبرنگار «فرهیختگان»، مسعود پزشکیان در این اجلاس شرکت نخواهد کرد که این تصمیم از دو جهت درست است.
اول اینکه بسیاری از رهبران کشورهای مطرح جهان قرار نیست در این اجلاس که به میزبانی باکو برگزار می‌شود، شرکت کنند. به عنوان مثال پانیه روناشه، وزیر محیط زیست فرانسه چهارشنبه ۱۶ آبان اعلام کرد امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور این کشور در بیست‌ونهمین اجلاس تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد در آذربایجان شرکت نخواهد کرد و فرانسه تنها یک هیئت نمایندگی به آذربایجان خواهد فرستاد. علاوه بر این، منابع خبری اعلام کردند «اولاف شولتس» صدراعظم آلمان هم در این اجلاس شرکت نمی‌کند. بلومبرگ دلیل عدم حضور شولتس را مشکلات سیاسی داخلی و فروپاشی کابینه ائتلافی اعلام کرده است.
از سوی دیگر «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا و «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهور روسیه نیز غیبت خود در کاپ ۲۹ را اعلام کرده‌اند. همچنین «لولا داسیلوا» رئیس‌جمهور برزیل و «اورزولا فن در لاین» رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا نیز اعلام کرده‌اند به آذربایجان سفر نخواهند کرد.
متن کامل گزارش علی ملکی، خبرنگار گروه نقد روز را در فرهیختگان بخوانید.