فناوری نانو به‌عنوان یکی از فناوری‌های نوظهور در دنیای امروز، جایگاه خاصی در میان گستره‌ای از فناوری‌ها در داخل کشور پیدا کرده و توانسته محققان و استعدادهای زیادی را به سمت خود جذب کند. طبق سومین سند توسعه نانو، راهبردهای کلانی در این حوزه تعریف شده است که ترویج و فرهنگ‌سازی فناوری نانو، ارتقای کیفیت علمی و پرورش نیروی انسانی کارآمد، افزایش توان نوآوری مبتنی‌بر فناوری‌های بدیع، ارتقای صنایع موجود با استفاده از توانمندی شرکت‌های نانویی، توسعه و مدیریت بازار، تدوین استانداردها و مقررات، و ارتقای همکاری‌ها و تعاملات بین‌المللی را دربرمی‌گیرد. به منظور اجرایی کردن این راهبردها، برخی ساز و کارها و برنامه‌هایی در سال‌های اخیر توسعه پیدا کرده و نهادهایی شکل گرفته‌اند که به این روند کمک کرده است.

رشد 104 درصدی حجم فروش محصولات بازار نانو
حجم فروش محصولات نانوساخت ایران در سال 1402 قریب‌به 62 میلیارد تومان معادل 1620 میلیون دلار بوده است که از این میان 90.8 درصد از کل این بازار را بازار محصولات داخلی نانو تشکیل داده که رقمی بالغ بر 56 میلیارد و 179 میلیون تومان را به خود اختصاص می‌دهد. در عین حال، سهم صادرات از کل بازار نانو در سال 1402 نیز چیزی حدود 9.2 درصد بود که حدود 5 میلیارد و 710 هزار تومان معادل 145 میلیون دلار را شامل می‌شد. در این میان می‌توان گفت حجم فروش 61 میلیارد و 889 میلیون تومانی محصولات نانو ساخت ایران در سال 1402، نسبت به سال 1401 که حجم بازار 30 هزار میلیارد تومانی را از آن خود کرده بود، حدود 104 درصد رشد نشان می‌دهد. این در حالی است که نرخ تورم رسمی از سال 1401 به 1402 چیزی حدود 44 درصد برآورد شده است که با توجه به میزان رشدی که فروش محصولات نانویی به خود اختصاص داد، رقم قابل توجهی است. حجم فروش محصولات نانو ساخت ایران در سال 1392 تنها 79 میلیارد و 200 میلیون تومان بود که با شیب بسیار ملایمی تا سال 1397 پیش می‌رفت به‌طوری‌که حجم فروش در آن سال به 2 میلیارد و 546 میلیون دلار رسید. اما از آن سال به بعد که همزمان، افزایش تعداد مقالات نانویی ایران منجر به بهبود رتبه جهانی ایران در حوزه تولید مقالات نانویی شد، جهشی در حجم فروش محصولات نانوساخت ایران رخ داد به‌طوری‌که از بازار 4 میلیارد و 448 میلیون تومانی در سال 1398 به بازار 61 میلیارد و 889 میلیون دلاری در سال 1402 رسید.

متن کامل گزارش ندا اظهری خبرنگار گروه دانشگاه را در فرهیختگان بخوانید