حاییم رامون، وزیر دادگستری پیشین و یکی از اعضای برجسته حزب کار مخالف، بر این باور است که اسرائیل نه‌تنها یک گام تا پیروزی فاصله ندارد، بلکه یک گام تا شکست استراتژیک فاصله دارد. اشغالگری اسرائیل در حال حاضر طولانی‌ترین جنگ تاریخ خود را می‌گذراند و نتوانسته است نبرد را در زمان دلخواه خود به نتیجه برساند و هیچ‌یک از اهداف خود را در آن محقق کند.
این وضعیت باعث شده است که رفیف دروکر، تحلیلگر سیاسی اسرائیلی، در روزنامه هاآرتص بگوید: «ما بمباران کردیم، کشتیم و ویران کردیم و همه نیروی خود را به کار گرفتیم، به‌اضافه پل هوایی آمریکا. بااین‌حال، وضعیت امنیتی ما از هر زمان دیگری دشوارتر است.»
اخیراً کانال ۱۲ اسرائیل گزارش داده است که بر اساس یک نظرسنجی، «نیمی از آوارگان جنوب و ۷۰ درصد از آوارگان شمال قصد ندارند به شهرک‌های خود بازگردند.» این خبر در حالی منتشر می‌شود که حملات هوایی اسرائیل به لبنان همچنان ادامه دارد و نیروی زمینی صهیونیست‌ها نیز در تلاش برای نفوذ زمینی است. حزب‌الله علاوه بر سد مسیر نفوذ، به هدف قراردادن سربازان و وسایل نقلیه اسرائیلی در شهرک‌های نزدیک به مرز لبنان ادامه می‌دهد و عملیات موشکی علیه تل‌آویو و حیفا را تشدید کرده است. آنچه از بررسی اخبار درون سرزمین‌های اشغالی به دست می‌آید، فشرده‌شدن جمعیت در مثلث تل‌آویو- یافا- حیفا است. این پدیده می‌تواند بحران‌های اجتماعی و تناقضات درونی جامعه رژیم‌صهیونیستی را پررنگ‌تر کرده و از آستانه تاب‌آوری اشغالگران بکاهد.
مهاجرت و یادآوری سرگردانی تاریخی
«به نظر می‌رسد یهودیان قرن بیست‌و‌یکم دوباره به دوران سفر و آوارگی بازمی‌گردند.» این جمله‌ای است که روزنامه هاآرتص اسرائیل در گزارشی درباره مهاجرت معکوس که پس از طوفان الاقصی به یک پدیده برجسته تبدیل شده، بیان کرده است. به گفته اسامه خالد، کارشناس نظامی و امنیتی، با فروپاشی تصویر امنیت در جامعه، اسرائیل «در معرض تهدیدهای بزرگی قرار گرفته که ممکن است به آینده‌ای ترسناک و مبهم منجر شود.» روزنامه هاآرتص گزارش داده که «ده‌ها هزار یهودی اسرائیل را ترک کرده‌اند و به دنبال مکانی امن‌ترند؛ چه به دلیل ترس از جنگ، چه به دلیل فروپاشی‌های اجتماعی، مخالفت با دولت و گرانی هزینه‌های زندگی.»
بر اساس آمارهای وزارت کشور رژیم، بین اکتبر 2023 و مارس 2024، 42 هزار و 185 صهیونیست سرزمین‌های اشغالی را ترک کرده و تا ژوئیه بازنگشته‌اند که نسبت به سال گذشته 12 درصد افزایش یافته است. در اکتبر 2023، این خروج چشمگیر بود؛ 12 هزار و 300 نفر سرزمین‌های اشغالی را ترک کردند بدون آنکه بازگشتی در کار باشد. این عدد نسبت به اکتبر 2022، چهار برابر افزایش داشته است. پروفسور اسحاق ساسون، کارشناس مهاجرت در دانشگاه تل‌آویو، می‌گوید: «احتمالاً در سال‌های آینده تعداد خروجی‌ها دو یا سه برابر خواهد شد، به‌ویژه در میان جوانان.» طبق گزارش مؤسسه تحقیقات امنیت ملی تل‌آویو، اسرائیل «در آستانه یک نقطه عطف جمعیتی» قرار دارد. این مؤسسه تأکید کرده است کسانی که سرزمین‌های اشغالی را ترک می‌کنند «سرمایه انسانی با کیفیتی»اند و مهاجرت آنها رشد اقتصادی اسرائیل را در معرض خطر قرار می‌دهد.
آوارگی ساکنان شمال
بحران جابه‌جایی که بیش از یک سال است ساکنان شهرک‌های جنوب و شمال اسرائیل با آن روبه‌رو‌اند، به مسئله‌ای نگران‌کننده برای جامعه صهیونیستی تبدیل شده و ساکنان این مناطق احساس می‌کنند که دولت آنها را رها کرده است. روزنامه «معاریو» تأثیر حملات حزب‌الله به شمال اسرائیل را این‌گونه توصیف کرده است: «این حملات به‌اندازه کافی توانسته‌اند زندگی روزمره ساکنان را مختل کرده و ترس و نگرانی را در دل آنها ایجاد کنند.» این وضعیت باعث شد یائیر گولان، رئیس حزب کار اسرائیل، بگوید: «شمال در حال فروپاشی است؛ نه امنیتی وجود دارد و نه بازسازی.» او تأکید کرد که دولت اسرائیل کاملاً این منطقه را رها کرده است.
دولت رفاه اسرائیلی در آستانه سقوط
روزنامه هاآرتص گزارش داده است که جنگ و افزایش هزینه‌های زندگی بسیاری از اسرائیلی‌ها را به مهاجرت به خارج واداشته است. بر اساس مطالعه‌ای از مرکز الزیتونه، شرایط زندگی اسرائیلی‌ها تحت‌تأثیر قرار گرفته، نرخ بیکاری و فقر افزایش‌یافته، هزینه‌های مصرفی خانوارها 0.7 درصد کاهش داشته و شاخص قیمت مصرف‌کننده حدود 12 درصد رشد کرده است. این وضعیت منجر به بدتر شدن اوضاع اقتصادی خانوارهای اسرائیلی شده است. نرخ فقر در اسرائیل در سال 2023 به 22.7 درصد رسید و در اواسط سال 2024 به 25.3 درصد افزایش یافت.
این آمار نشان می‌دهد بیش از یک‌چهارم جمعیت زیر خط‌فقر زندگی می‌کنند که فشار بیشتری بر خدمات اجتماعی و حمایت‌های دولتی وارد کرده است. همچنین نرخ جرایم نیز به دلیل فشارهای اقتصادی 7 درصد افزایش داشته است. این بحران‌ها و مشکلات دیگر بسیاری از ناظران را بر آن داشته است که بگویند اسرائیل در «خطرناک‌ترین مراحل تاریخی خود» قرار دارد و آنچه به‌عنوان قدرت و استحکام دیده می‌شود، چیزی جز «تظاهری از قدرت و واکنشی احساسی برای جلوگیری از فروپاشی» نیست.
متن کامل گزارش حانیه قاسمیان را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.