تهدید، ارعاب، ارتکاب به قتل و ربودن شخصیت بینالمللی و حمله خشونتآمیز به اماکن رسمی اقداماتی است که برمبنای ماده 2 کنوانسیون 1973 درمورد مصونیت شخصیتهای سیاسی مطرح شده و ارتکاب هرکدام از آنها را جرم تلقی کرده است.
بندی که رژیمصهیونیستی در این مدت بارها آن را نقض کرده و شخصیتهای سیاسی کشورهای منطقه مثل ایران، سوریه و لبنان را مورد هدف قرار داده است. ایران اما در مواجهه با اقدامات تروریستی که رژیم علیه ایران و شخصیتهای سیاسی داشته است، علاوهبر اقدام سیاسی در شورای امنیت با استناد به مفاد درجشده در قوانین بینالملل، اقدام متقابل انجام داده و از حق دفاع مشروع خود استفاده کرده است، در همین چهارچوب نیز حمله سهشنبهشب ایران به قلب تلآویو را میتوان در چهارچوب این اقدام متقابل علیه رژیم، مشروع دانست.
الهام امینزاده، کارشناس حقوق بینالملل و معاون حقوقی رئیسجمهور در دولت یازدهم، به این موضوع اشاره کرد که ایران برمبنای ماده 51 منشور سازمان ملل متحد، حق دفاع مشروع از خود را دارد و این امر زمانی که اقدامی از جانب سازمان ملل صورت نگیرد، مجاز شمرده میشود.
امینزاده در گفتوگو با «فرهیختگان» در توضیح حق مشروع ایران گفت: تعرض به اماکن دیپلماتیک، افراد دیپلماتیک و مسئولان نظامی کشورمان چه در داخل ایران و چه خارج از ایران، امری بود که در ماههای اخیر شدت پیدا کرده بود و اوج آن در حمله به مکان دیپلماتیک ایران در سوریه صورت گرفت و حمله به میهمان ما آقای هنیه در خاک ما و ترور ایشان بود که این مواردی بود که حق دفاع مشروع را برای ایران ایجاد کرد. چون حمله به حاکمیت ایران بود. اماکن دیپلماتیک نیز جزء مناطق تحت حاکمیت ماست. آقای هنیه هم در خاک ایران ترور شد. براساس ماده 51 منشور سازمان ملل، حق دفاع مشروع برای کشوری که مورد حملات نظامی کشور دیگری قرار میگیرد، به رسمیت شناخته شده است، مگر اینکه سازمان ملل متحد به دفاع از کشور قربانی، در مقابل متجاوز قرار بگیرد.
امینزاده به این موضوع اشاره کرد که سازمان ملل در دفاع از حقوق ایران کوتاهی کرده و خود به خود ایران حق دفاع مشروع داشته و گفت: ما تقریبا هیچ واکنشی از سازمان ملل ندیدیم. نه محکومیتی، نه تصویب قطعنامه علیه اسرائیل؛ همانطور که در قضایای عراق و افغانستان شاهد بودیم. در قضایای عراق و افغانستان، به این دو کشور نیروهای ائتلافی به سرکردگی آمریکا حمله کردند و مکانهای غیرنظامی این دو کشور را مورد حمله قرار دادند اما هیچ اتفاقی در رابطه با ایران رخ نداد.
امین زاده تصریح کرد: به همین خاطر، در چنین شرایطی براساس اصول و عرف بینالملل که سازمان ملل متحد، دچار فلج کاری و بیعملی میشود، کشور قربانی میتواند به دفاع از خود بپردازد. در این مورد خاص به دلیل اینکه تهدیدهای اسرائیل شروع شده بود و عدم پاسخ و دفاع مشروع در پاسخ به حملاتش به مراکز نظامی و غیرنظامی و اماکن، را دال برضعف ما میدانست و هر لحظه برتهدیدها و تهاجماتش افزوده میشد، جمهوری اسلامی چارهای ندید جز اینکه از خود دفاع کند و دفاع مشروعی انجام داد که مانند حملات اسرائیل که عمدتا در لبنان مردم غیرنظامی را مورد حمله قرار میداد، نبود و بهطور کل اهدافی که توسط نیروهای حملهکننده ایران هدف قرار گرفت، اماکن نظامی است. لذا این امر دفاع مشروع بود و این دفاع در پاسخ به حملاتی بوده که به اماکن دیپلماتیک، حاکمیتها و افرادی که مورد حمایت ایران بودند، انجام شده بود و پاسخش داده نشده بود.
امینزاده درباره اینکه این اقدام در چه چهارچوبی مشروع شمرده میشود، گفت: حمله به خاک ایران اتفاق افتاده و فردی که نظامی نبوده یعنی آقای هنیه ترور شده و یک ترور کور انجام شده است. تروری که منجر به شهادت میهمان ما شده و رئیس یک نهضت رهاییبخش به شهادت رسیده است. نکته دیگر آنکه درمورد شدت و ضعف پاسخ، باید گفت چه کسانی میخواهند اندازه بگیرند که شدت این حمله باید چه باشد؟ چون چیزی نیست که بخواهد براساس متراژ و بعد انجام شود بلکه براساس اهمیت اهداف، مورد بررسی قرار میگیرد. رئیس یک نهضت رهاییبخش که میهمان ما بوده ترور شده و همزمان به کشور ما تعرض میشود، این برای ما خیلی مهم است. مهم این نیست که فقط یک موشک بوده پس ما هم یک موشک بزنیم و مثلا میهمان آنها را مورد حمله قرار دهیم.
او ادامه داد: با توجه به حملات اخیری که به لبنان شده و سیدحسن نصرالله و آقای نیلفروشان که وابسته نظامی بود و به دعوت لبنان آنجا بود، مورد حمله قرار گرفت و اسرائیلیها اهداف دیگری هم داشتند و وارد فاز تهدید شده و مرتب به تهدیدات خود اضافه میکردند، مجموعهای از حملات و تهدیدها روبهروی ایران قرار داشت که با سعهصدر، تحمل ایران و چشمپوشیهایی که داشت، در حال گسترش بود، لذا ایران براساس محاسبات نظامی این حمله را انجام داد.
امینزاده درباره اینکه آیا ایران میتواند در چهارچوب قواعد حقوقی از رژیم شکایت کند نیز گفت: شکایت باید از جانب کشور ثالث انجام شود، چون بسیاری از شکایتها به این دلیل که ما قائل به شناسایی اسرائیل بهعنوان یک دولت نیستیم، معمولا توسط کشوری ثالث انجام میشود یا درخواستهای اقدام به شورای امنیت میرود. شورای امنیت یک نهاد حقوقی نیست، یک نهاد سیاسی است که گاهی دفاع مشروع انجام میشود، گاهی شکایت انجام میشود. تقریبا موردی نداریم که هردوی اینها انجام شده باشد.
وی افزود: دفاعهای مشروع در حمله عراق و افغانستان، پیشوند قطعنامه شورای امنیت را داشت که آمریکاییها مدیریت کردند و انجام شد ولی چون ما با حق وتوی کشورهای غربی روبهروییم، لذا اقدام سیاسی حقوقی برای ما امکانپذیر نیست که بخواهیم علیه اسرائیل شکایت کنیم و شورای امنیت قطعنامه تحریم و حمله به اسرائیل را تصویب کند. چون قطعا با وتوی آمریکا و انگلیس و فرانسه روبهرو میشود، لذا تنها راه باقی مانده دفاع مشروع است. اقدامات ایران، درواقع برای استقرار صلح و امنیت است و معمولا جنگها برای خونریزی و به هم ریختن نظم، در منطقهای است. همانطور که اسرائیلیها این کار را انجام میدهند اما حملات ایران در راستای دفاع و استقرار صلح بوده. براین اساس کاملا به لحاظ حقوقی و سیاسی سرمان بلند است و جامعه حقوقی این مساله را درک میکند.
متن کامل این گزارش را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.