بند «د» ماده یک مصوبه «سیاست‌ها و ضوابط کیفیت‌بخشی دانشگاه فرهنگیان» به تدوین «آیین‌نامه اعطای راتبه معلمی» اشاره کرده است که بالاخره آیین‌نامه آن 6 شهریورماه در این شورا به تصویب و سه مهرماه برای تصویب ابلاغ شد تا از این طریق یکی از بندهای کیفیت‌بخشی دانشگاه فرهنگیان به مرحله اجرا نزدیک‌تر شود. اما نمی‌توان این مساله را هم نادیده گرفت که این آیین‌نامه با وجود اینکه قرار بود بعد از 6 ماه از ابلاغ مصوبه ضوابط کیفیت‌بخشی تدوین شود، با تاخیر نزدیک به یک ساله تدوین شده است! علی‌رغم صحبت‌های رجبعلی برزویی در 8 اردیبهشت‌ماه مبنی‌بر اینکه از مهرماه امسال اجرایی می‌شود؛ عملا این اتفاق مانند تدوین خود آیین‌نامه با تاخیر در حوزه اجرا همراه خواهد بود.

آیین‌نامه راتبه معلمی دنبال چیست؟

این آیین‌نامه که خطاب به وزارتخانه‌های آموزش‌وپرورش، علوم، سازمان اداری و استخدامی کشور، سازمان ملی سنجش و ارزشیابی کشور، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، سازمان برنامه‌وبودجه، دانشگاه فرهنگیان، شهید رجایی و درنهایت ستاد راهبردی و نظارت تعلیم و تربیت شورایی عالی انقلاب فرهنگی تدوین شده به‌دنبال آن است که در راستای کاهش تدریجی معلمان جذب‌شده، سالانه حداکثر 20 درصد ظرفیت دانشگاه را از محل افزایش ظرفیت و براساس ردیف‌های استخدامی و ردیف‌های بودجه‌ای سازمان برنامه‌وبودجه مبتنی‌بر نیازسنجی نقطه‌ای و همراه با تعیین رشته و شغل محل‌های به‌کارگیری افراد در آموزش‌وپرورش آن هم به‌صورت بومی‌گزینی و از طریق اعلام فراخوان عمومی برای پذیرش بدون آزمون سراسری در قالب جذب راتبه معلمی تامین کند. البته منظور از راتبه معلمی ارائه تسهیلات به دانشجویان مقطع کارشناسی در دیگر دانشگاه‌ها و طلاب حوزه‌های علمیه است تا از این طریق بتوان از ظرفیت مراکز آموزشی برای تامین نیروی انسانی موردنیاز آموزش‌وپرورش استفاده کرد، افرادی که از تسهیلات اعطای وزارت آموزش‌وپرورش به‌اندازه 50 درصد حقوق و مزایای دریافتی دانشجویان ورودی دانشگاه فرهنگیان به مدت حداکثر 24 ماه بهره‌مند می‌شوند. این کار با هدف تامین هزینه‌های تحصیل دانشجویان مستعد و مشغول به تحصیل در دانشگاه‌هاست تا از این طریق امکان جذب در حرفه معلمی فراهم شود.

چه کسانی می‌توانند مشمول تسهیلات راتبه معلمی شوند؟

طبیعتا پذیرش به‌عنوان راتبه معلم هم شرایط خاص خود را دارد. این‌گونه نیست که هر فردی بتواند مشمول دریافت چنین تسهیلاتی شود. براساس آنچه در خود آیین‌نامه آمده، دانشجویان مشغول به تحصیل در مقطع کارشناسی هر دانشگاهی با شرط گذراندن 3.5 سال تحصیلی و حداقل 50 واحد آموزشی از برنامه درسی مصوب می‌توانند در فرایند پذیرش اقدام کنند. هرچند باید به این مساله هم توجه کنند که این شرکت در این فرایند باید پیش از شروع نیمسال تحصیلی هفتم‌شان باشد. در این بین طلاب نیز در بدو ورود به سطح 2 حوزه‌های علمیه و قبل از آغاز پایه نهم تحصیلی‌شان این امکان را خواهند داشت. همچنین متقاضیان باید بتوانند حداکثر 150 نمره به‌عنوان شایستگی عمومی و 250 نمره به‌عنوان شایستگی معلمی و درنهایت نیز 600 نمره به‌عنوان شایستگی تخصصی به‌دست آورند. نکته قابل‌توجه این است که شایستگی‌های معلمی از طریق مصاحبه با متقاضی آن هم زیرنظر هیات جذب و پذیرش دانشگاه فرهنگیان سنجیده می‌شود. اما در بحث شایستگی‌های تخصصی متقاضیان باید در زمره دارندگان مدال‌های کشوری و جهانی المپیادهای دانش‌آموزی، برگزیدگان مسابقات، جشنواره‌ها و رویدادهای دانشجویی معتبر، دارندگان تراز 7500 به بالا در کنکور سراسری، مشمولان طرح‌های حمایتی بنیاد ملی نخبگان یا دارای حداقل معدل 16 در زمان شرکت در فراخوان برای دانشجویان دوره کارشناسی رشته‌های علوم انسانی و تربیت‌بدنی و هنر و طلاب سطح 1 حوزه و حداقل معدل 15 برای دوره کارشناسی رشته‌های علوم پایه، فنی و مهندسی و پیراپزشکی باشند.

راتبان معلمی به سال 1404 می‌رسند؟

اما مساله اصلی این است که پذیرش راتبه معلم از چه زمانی قرار است آغاز شود؟ هرچند طبیعتا نمی‌توان انتظار داشت این متقاضیان به سال تحصیلی جدید برسند. از سوی دیگر با درنظر گرفتن تقسیم‌کار صورت‌گرفته به‌ویژه در حوزه تامین مالی و اختصاص ردیف‌های اداری– استخدامی باید این سوال را پرسید که در صورت عدم تخصیص منابع مالی در لایحه بودجه 1404، عملا اجرای این آیین‌نامه هم به‌تعویق خواهد افتاد؟ نکته‌ای که طبیعتا باید منتظر تدوین لایحه بودجه سال آینده بمانیم؛ چراکه اگر چنین اتفاقی در لایحه نیفتاد اما اصرار به اجرای این طرح باشد، طبیعتا نمی‌توان انتظار داشت از رهیافت چنین طرحی، مشکلات نیروی انسانی وزارت آموزش‌وپرورش برطرف شود.

متن کامل گزارش زهرا رمضانی خبرنگار گروه دانشگاه را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.