اولین گام جدی دانشگاه برای ورود به تولید انرژی‌های تجدیدپذیر تفاهمنامه میان دانشگاه آزاد ‌و ساتبا بود و در همین راستا یک تفاهمنامه در این حوزه منعقد شد. 24 اردیبهشت سال گذشته بود که تفاهمنامه همکاری «احداث نیروگاه‌های خورشیدی و ارتقای بهره‌وری انرژی» بین دانشگاه آزاد ‌‌و سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) منعقد شد. اتفاقی که مشکینی آن را یک «پنجره» جدید در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر می‌داند که براساس آن می‌توان از ظرفیت‌های دوطرف استفاده کرد. 

آن‌طور که معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد ‌در جلسه انعقاد تفاهمنامه با ساتبا گفته بود در حوزه انرژی نیز اولین قرارداد دانشگاه آزاد ‌‌برای راه‌اندازی یک نیروگاه CHP منعقد شد که می‌تواند علاوه‌بر درگیر کردن نیروهای دانشگاه، برای ارتقای موضوعات پژوهشی و آموزشی کمک‌کننده باشد. هدفی که با انعقاد این تفاهمنامه بین دانشگاه آزاد ‌و سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) رنگ واقعیت به خود گرفت و همکاری این دو نهاد در سه بخش توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، بهره‌وری انرژی برق و پژوهش و آموزش هدف‌گذاری شد. 

براساس این تفاهمنامه قرار شد برای احداث و راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی در زمین‌های متعلق به واحدهای دانشگاه آزاد ‌‌در سطح کشور به ظرفیت 100 مگاوات به مدت سه سال همکاری شود. همچنین قرار شد راهکارهای بهره‌وری انرژی در ساختمان‌های زیرمجموعه دانشگاه در سطح کشور به میزان 500 میلیون کیلووات ساعت در سال اجرا شده و از ظرفیت‌های علمی و فنی و اجرایی طرفین برای توسعه همکاری‌های آموزشی، تحقیقاتی و فناوری استفاده شود. 

این تفاهمنامه حالا به مرحله اجرایی نیز رسیده و دانشگاه‌های آزاد سراسر کشور تلاش دارند تا نیروگاه‌های خورشیدی خود را راه‌اندازی کنند. اگر چه نیروگاه اصفهان مهم‌ترین نیروگاه است اما حرف از تولید برق از نیروگاه‌های خورشیدی به دانشگاه آزاد واحد انار کرمان برمی‌گردد. 

کمی قبل از تفاهمنامه، داستان انار

سال 1397 وقتی که آوازه‌های تغییر رویکرد دانشگاه آزاد ‌به یک دانشگاه فناور شنیده می‌شد، کمتر کسی گمان می‌کرد مسئولان دانشگاه در همان سال، طرح‌هایی را در همین راستا از روی کاغذ به حوزه اجرا آورند. طرح نیروگاه خورشیدی ۱۰۰ کیلوواتی دانشگاه آزاد ‌‌انار از جمله همین طرح‌ها بود که خبر بهره‌برداری از آن آبان ماه سال 97 رسانه‌ای شد. نیروگاه خورشیدی واحد انار یک نیروگاه ۱۰۰ کیلوواتی است که در زمینی به مساحت ۴۰۰۰ مترمربع در بازه زمانی 6 ماهه احداث و انرژی تولیدی آن وارد مدار شد.

ورود واحد اهواز به حوزه انرژی‌های تجدید‌پذیر

دی ماه سال 1401 را نیز می‌توان به تاریخ‌هایی که دانشگاه آزاد ‌در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر گام برداشته است اضافه کرد. روزی که خبر افتتاح نیروگاه خورشیدی تحقیقاتی شهید ‌حسین معماری‌ واحد اهواز رسانه‌ای شد. گام‌های اولیه برای احداث این نیروگاه در سال 1399 برداشته شده بود. همان زمانی که تفاهمنامه همکاری با سازمان کل فنی و حرفه‌ای استان خوزستان و دانشگاه آزاد واحد اهواز منعقد شد و براساس آن، یک مرکز مهارت‌آموزی در واحد اهواز تاسیس شد. این مرکز که در نتیجه طرح جامع کارورزی سازمان فنی و حرفه‌ای و در ادامه ارتباط‌گیری این سازمان با دانشگاه‌های کشور بوده برای گسترش طرح جامع کارورزی ایجاد شده است. تفاهمنامه مرکز مدیریت برنامه‌ریزی دانشگاه خروجی این اقدامات بود که درنهایت به آزمایشگاه خورشیدی واحد اهواز رسید. در نتیجه این اقدامات، نیروگاه خورشیدی تحقیقاتی شهید معماری با توان دو کیلووات برق تولیدی، روبه‌روی دانشکده برق واحد تاسیس شد تا فعالیت‌های تحقیقاتی واحد در این نیروگاه انجام شود. 

این نیروگاه در ابتدا یک نیروگاه 2 کیلوواتی بود که با تاسیس توربین‌های بادی در کنار پنل‌های خورشیدی این میزان تا تولید 2.5 کیلووات ارتقا یافت. البته این نیروگاه به شبکه برق متصل نشده بود و می‌توان گفت تحول در عرصه تولید برق نیروگاهی دانشگاه آزاد، در اصفهان رخ داد. همان‌طور که پیش‌تر گفتیم این واحد با ایجاد نیروگاه خورشیدی 200 کیلوواتی و متصل شدن به شبکه توزیع برق معادل می‌تواند 40 واحد مسکونی را تامین کند. این نیروگاه شامل 8 ردیف پنل خورشیدی با مجموع 360 پنل است که هر کدام از این پنل‌ها دارای ظرفیت 550 وات هستند. 

متن کامل گزارش سارا طاهری و ثمین قیصری، خبرنگاران گروه دانشگاه را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.