دخانیات سالانه جان ۵۰هزار ایرانی را میگیرد. با وجود این طبق آمارها، سالانه حدود ۷۰میلیارد نخ سیگار در کشور تولید میشود که سهم عمده آن در اختیار شرکتهای خارجی است. اما قیمت پایین صنایع دخانی درشرایط مالیاتی فعلی از یکطرف و جرائم فروش نخی سیگار و قوانینی که هنوز هم خیلی بازدارنده نیستند، ازسوی دیگرنهتنها چارهساز کاهش مصرف نبوده، بلکه شاهد کاهش سن مصرفکنندگان هم هستیم.
در سال جاری مالیات هر نخ سیگار تولید داخل با افزایش ۱۵درصدی نسبت به سال گذشته تعیین شده است. این موضوع درحالیاست که بهزاد ولیزاده، رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت بر این باور است که دستگاههای متولی محصولات دخانی مخالف افزایش نرخ مالیات هستند و میگوید: «باید پروانه مراکز عرضهکننده محصولات قاچاق باطل شود و حاشیه سود این مراکز از بین برود.» اما کربلایی نظر دیگری دارد و به ما توضیح میدهد: «درحالحاضر حدود ۵۵۰ نوع کالای دخانی از سیگار به کشور قاچاق میشود. پس چگونه وزارت بهداشت ادعایی مبنی برقاچاق معکوس دارد؟ چراکه براساس اعلام ستاد مبارزه با کالا و ارز در سال ۱۴۰۲ تعداد ۱۰میلیارد کالای دخانی قاچاق به کشور داشتیم.»
دکتر زهرا حسامی، معاون درمان مرکز تحقیقات، کنترل و پیشگیری دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، درباره نقش مالیات بر دخانیات در کنترل مصرف آن میگوید: «بالابردن مالیات به افزایش قیمت سیگار منجر میشود و قطعا در مصرف آن تاثیر بسزایی دارد و به کاهش استعمال محصولات دخانی میانجامد. از طرفی گرایش و عملکرد در بین مصرفکنندگان، مخصوصا جوانان و نوجوانان با اعمال چنین قوانین و مالیاتهایی کم میشود.»
وی همچنین ادامه میدهد: «یکی از بندهای کنوانسیون معاهده جهانی کنترل دخانیات، بالابردن مالیات محصولات دخانی است که به افزایش قیمت منجر میشود. کشورهای زیادی عضو این کنوانسیون هستند و این معاهده را امضا و آن را قبول کردند. ایران هم از سال ۸۵ یا ۸۶ جزو این معاهده شده و آن را پذیرفته است.»
وی توضیح میدهد: «در کشور ما نسبت به تورمی که وجود دارد، سیگار و مواد دخانی دارای قیمت ارزانی هستند. از طرفی بندهای دیگرقانون جامع کنترل دخانیات همچون ممنوعیت فروش سیگاربه افرادزیر۱۸سال،عرضه محصولات دخانی توسط واحدهای صنفی مختلف که باید دارای پروانه باشند، عدم خردهفروشی سیگار در نزدیکی مدارس و دکهها و... در این قانون به آن پرداخته شده و ازجمله راهکارهای کاهش مصرف دخانیات است. یکی از این قوانین هم مالیات بر دخانیات است که باید بیشتر از آن چیزی باشد که در کشور اعمال میشود.»
اگر قوانین مصوب در حوزه مبارزه با دخانیات اجرایی شود شاید شاهد این همه مرگ و بیماریهای ناشی از مصرف دخانیات نباشیم.
منبع: جامجم