زهرا جعفریان، فرهیختگان آنلاین: هگمتانه که در پارسی میانه «همتان» و در پارسی نو «همدان» نام دارد، با حدود سه هزار سال قدمت، نخستین پایتخت ایران در زمان مادها و پایتخت تابستانی هخامنشیان بوده است که در کنار آتن، رم و شوش، یکی از کهن‌ترین شهرهای زنده جهان به شمار می‌رود.
این اثر ارزشمند در ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ با شماره ی ۲۸ به ثبت آثار ملی رسیده است ، و هم اکنون با کاربری موزه بازدید از آن برای عموم آزاد است، اما تثبیت و معرفی آن تحت عنوان یک اثر تاریخی جهانی به آن جایگاه ویژه و پر اهمیتی در جهان می‌بخشد که می‌تواند علاقمندان به گردشگری در اقصی نقاط دنیا را به همدان بکشاند و این شهر را به عنوان شهری توریستی در دنیا معرفی کند و همدان می‌تواند از رهگذر حضور توریست های داخلی و خارجی به رونق کسب و کار و در پی آن رشد اقتصادی مطلوب و مناسب دست پیدا نماید.
ثبت هگمتانه در زمره آثار تاریخی باستانی جهانی حتماً می‌تواند باعث شکوفایی اقتصادی در همدان شود ، کارشناسان میراث فرهنگی می‌گویند حضور هر ۱۰نفر گردشگر بستر ایجاد یک شغل را فراهم می‌کند ، که این اتفاق ها اعم از رونق بخشیدن به کسب و کارهای کوچک و بزرگ در همدان ، اشتغالزایی برای مردم و رشد اقتصادی شهر و استان را به مطلوب ترین شکل ممکن فراهم می سازد.
پرونده ثبت جهانی «هگمتانه و مرکز تاریخی همدان» در بهمن ماه سال ۱۴۰۱ به یونسکو تحویل داده شد. همچنین در شهریور سال گذشته ارزیاب یونسکو از آخرین اقدامات صورت گرفته در منظر تاریخی هگمتانه بازدید کرد.
بعد از گذشت حدود یکسال از حضور ارزیاب یونسکو در همدان، قرار است از ۵ تا ۸ مرداد سال‌جاری این پرونده در چهل‌وششمین کمیته میراث جهانی یونسکو در دهلی‌نو بررسی و تیم اعزامی میراث‌فرهنگی از آن دفاع کند.
منظر فرهنگی و تاریخی از هگمتانه تا همدان شامل تپه هگمتانه، بازار و بافت تاریخی است که برای ثبت جهانی آماده‌سازی شده است. منظر تاریخی هگمتانه در شهر همدان مسیر «آرامگاه بوعلی تا آرامگاه باباطاهر» را شامل می‌شود.
صعود 2 رتبه‌ای ثبت جهانی در سه سال گذشته
در دولت سیزدهم، ۴۲۷ اثر منقول، ۵۹۵ اثر غیرمنقول، ۳۰۲ اثر طبیعی و ۴۷۶ اثر ناملموس و در مجموع ۱۸۰۰ اثر در فهرست آثار ملی ثبت شد که این اقدامات در دو سال اتفاق افتاده است.
پرونده کاروانسراهای ایران، شامل ۵۴ کاروانسرای تاریخی در ۲۴ استان کشور است. ثبت ۵۴ کاروانسرای ایرانی به بیست و هفتمین اثر میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو باعث ارتقاء جایگاه کشور در مناسبات فرهنگی جهانی و منطقه‌ای شده است.
همچنین سه پرونده هنر تذهیب، افطار و سنت‌های فرهنگی اجتماعی آن و جشن سده در اجلاس جمهوری بوتسوانا در آفریقا، به صورت بین المللی و مشترک تصویب و در فهرست جهانی قرار گرفت.
با ثبت این سه پرونده، مجموع آثار میراث فرهنگی ایران که در فهرست جهانی کمیته بین دولتی پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت شده است به ۲۴ عنصر رسید و جایگاه ایران را در میان ۱۸۲ کشور عضو این کنوانسیون، با یک رتبه ارتقا از ششم در سال ۲۰۲۲ به پنجم جهان در ۲۰۲۳ رساند، سال گذشته ایران در رتبه هفتم جهان قرار داشت که با ثبت جهانی ۴ پرونده (شب یلدای ایرانیان، هنر سوزن‌دوزی ترکمن، هنر ساختن و نواختن عود، مهارت پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی) رتبه ایران به ششم جهان ارتقا یافته بود.