فرهیختگان: تجربه انتخابات‌های گذشته نشان داده است انتخابات همواره در دور اول پرشورتر و با مشارکت بیشتر برگزار شده؛ از این رو کاندیدایی که بتواند سبد رای خود را در قدم اول تثبیت کند گام بزرگی برداشته است. در میان دو کاندیدای باقی‌مانده در انتخابات به نظر می‌رسد آن کسی که تلاش کمتری برای تثبیت رای خود دارد آقای جلیلی است.
جریان نزدیک به او به شکل ایدئولوژیکی حضور در انتخابات را جدی‌تر می‌داند و حتی برای حضور در آن تبلیغ می‌کند. این در حالی است که اردوگاه پزشکیان تا اینجای کار که تلاش کرده است حتی با شعارهای رادیکال و چهره‌هایی چون ظریف و آذری‌جهرمی جریان رای خاموش کشور را روشن کند چندان موفق نبوده است. حالا باید دید در قدم اول برای تثبیت رای خود چه کار خواهد کرد؟
رقیب سوم جلیلی و پزشکیان در دور اول انتخابات محمدباقر قالیباف بود که نزدیک به 13درصد آرای رای‌دهندگان را از‌آن خود کرد. افرادی با حضور در این سبد رای میان خود و دو گروه دیگر فاصله‌گذاری کردند و ترجیح دادند اینجا بایستند. حضور هرکدام از این افراد که این روزها در دو‌راهی انتخاب هرکدام از کاندیداها قرار دارند می‌تواند پیروز انتخابات را مشخص کند.
گروهی که این روزها در حال بررسی فعالیت‌های دو گروه است و هر اظهارنظر رادیکال و تند‌و تیز از سوی دو کاندیدا و اردوگاه تبلیغاتی‌شان می‌تواند این جریان را به سمت اردوگاه رقیب هل بدهد. قالیباف بعد از پایان شمارش آرا و مشخص شدن نتیجه دور اول انتخابات، از جلیلی حمایت کرد و طرفدارانش را به رای به جلیلی تشویق کرد و همین موضوع می‌تواند شانس جلیلی در دور دوم را افزایش دهد و باید دید جلیلی و اطرافیانش چطور می‌توانند پاس گل قالیباف را تبدیل به گل کنند.
اما باید گفت برخی از بدنه طرفداران قالیباف اختلاف‌نظرهای جدی با بدنه طرفداران جلیلی دارند که از پیش از انتخابات نیز وجود داشته اما در این انتخابات نیز به اوج خود رسید. به‌گونه‌ای که برخی فضای رقابتی بین قالیباف و جلیلی را داغ‌تر از دوگانه جلیلی-پزشکیان یا قالیباف-پزشکیان می‌دانند.
اما واکنش‌هایی مجازی با هشتگ‌های مختلف نشان می‌دهد برخی از این افراد رای دوم خود را به سبد جلیلی نخواهند ریخت. از سویی دیگر برخی طرفداران پزشکیان نیز بیکار ننشستند و با دعوت از طرفداران قالیباف آنها را دعوت به همراهی کردند و برخی نیز به بیانیه قالیباف انتقادهای جدی داشتند.
رفتارهای انتخاباتی هرکدام از اعضای ستادهای کاندیداهای رقیب این روزها زیر ذره‌بین مردم و رسانه‌هاست. پزشکیان که نفر دور اول انتخابات هشتم تیرماه شد باید با نگاهی به تفکیک آرای خود جامعه‌شناسی و جمعیت‌شناسی رای‌دهندگان به خود را بداند. بررسی رای روستاهای کشور نشان می‌دهد پزشکیان توانسته است قشر روستایی را بیش از جلیلی با خود همراه کند و این موضوع را نیز مدیون منش ساده، بی‌شیله‌پیله و مردمی خود است.
از طرفی قرار گرفتن منش مردمی پزشکیان همراه با تسلط او بر نهج‌البلاغه توانسته بخشی از بدنه مذهبی غیر‌سیاسی را نیز همراه کند و حالا هرگونه رفتار ضد‌دینی، ضد طبقه روستایی و اشرافی‌گونه در پایگاه تبلیغاتی‌اش می‌تواند سبد رای او را کاهش دهد.
در نقطه مقابل نیز جلیلی‌هراسی و برچسب‌های مختلف نیز که در اردوگاه پزشکیان توسط اعضای ستادش تکرار می‌شود قرار است از سبد حریف بکاهد اما آنچه لبه تیز و برنده ماجرا در هر دو ستاد است، خارج شدن از دایره اخلاق در این مسیر است.
چنانکه شنیدیم محسن منصوری رئیس ستاد جلیلی، محمدجواد ظریف و محمدجواد آذری‌جهرمی وزرای سابق دولت روحانی را «پسماند» و «دور‌ریز» لقب داد و حتی گروه مقابل را جبهه کفر نامید. البته آذری‌جهرمی نیز بیکار ننشست و در توییتی در صفحه اجتماعی خود گروه رقیب در انتخابات را «طالبان» نامید.
این در حالی است که منش سیاسی پزشکیان از روز نخست اجماع کارشناسان همه گروه‌های سیاسی بوده است و سعید جلیلی نیز تصویر رسانه‌ای خود را فردی اخلاق‌مدار و اسلامگرا معرفی کند و هردوی این رفتارها با تصویر رسانه‌ای‌شده از آنها تناقضات جدی دارد و می‌تواند ضربه بزرگی به اردوگاه انتخاباتی‌شان باشد و از سبد رای‌شان کاسته و به سبد حریف بریزد.
متن کامل یادداشت عطیه همتی، دبیرگروه نقد روز را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.