اولین اجلاس سراسری گروه کشوری معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد به مدت دو روز در واحدهای دامغان و شاهرود با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، معاون علوم انسانی و هنر، رئیس دانشکدگان هنر و رسانه و فرهنگ و تمدن، مدیرگروه کشوری معماری و شهرسازی، اعضای گروه کشوری و مدیران گروه‌های معماری و شهرسازی 45 واحد دانشگاه آزاد برگزار شد. در اولین روز از این اجلاس، جلسه افتتاحیه و همچنین جلسات دبیران چهار کارگروه بهار دانش: علم و علم‌سنجی (انتشارات، نشریات و منابع درسی) آمایش تحولی و تعالی بخش، پژوهش و فناوری مثمر و افق‌های نوین در آموزش (مهارت‌محوری) در واحد دامغان برگزار شد و در پایان جلسات کارگروه‌ها، جمع‌بندی از خواسته‌ها و ایده‌های مدیران گروه‌های سراسر کشور در قالب نشستی با حضور رئیس دانشکدگان هنر و رسانه ارائه شد.
در روز دوم این اجلاس، نشست افق تحول2 دانشگاه با حضور رئیس دانشگاه آزاد در واحد شاهرود برگزار شد و ضمن ارائه اهداف افق تحول در حوزه معماری و شهرسازی، رئیس دانشگاه، رئیس دانشکدگان هنر و رسانه و فرهنگ و تمدن به ارائه دیدگاه‌های خود در این باره پرداخته و نهایتا مدیرگروه کشوری معماری و شهرسازی به بررسی وضعیت فعلی گروه‌های معماری و شهرسازی در کشور و همچنین هدف‌گذاری کارگروه‌ها در چهار حوزه کاری پرداخت و برنامه کارگروه‌ها را برای تحقق اهداف در حوزه‌های مورد نظر ارائه داد که در ادامه می‌خوانید.
تشکیل پنج کارگروه زیرمجموعه کمیته پژوهش و فناوری مثمر
در اجلاس کشوری معماری و شهرسازی چهار کمیته تشکیل شد که اولین کمیته پژوهش و فناوری مثمر است که ریاست آن برعهده لیلی کریمی‌فرد بود. در این کمیته تصمیم گرفته شد پنج کارگروه اصلی زیرمجموعه کمیته تشکیل شود؛ مهم‌ترین هدف نیز عملیاتی کردن فعالیت‌ها جهت تحقق سند تحول و تعالی دانشگاه و همچنین بسترسازی جهت پاسخگویی به اولویت‌های پژوهش و فناوری کشور در بازه سال 1403 تا 1407 است. این پنج گروه عبارتند از «کارگروه شناخت و شبکه‌سازی»، «کارگروه ایجاد سکوهای (پلتفرم‌های) تخصصی»، «کارگروه کارخانه نوآوری و فناوری»، «کارگروه ارتباط دانشگاه، صنعت و جامعه» و «کارگروه پژوهش و زیرساخت‌ها (پژوهشیار)»
در نشستی که توسط این کمیته برگزار شد، شرح وظایف هر پنج کارگروه مشخص و مذاکراتی برای مشخص کردن بیان مساله و چالش‌های مورد نظر هر کارگروه انجام شد. همچنین بسته‌های کاری، اهداف و راه‌کنش‌ها و نیازهای و بیان مساله کلی مورد نظر در هر کارگروه جهت دستیابی به اهداف نیز مشخص شد. درنهایت برخی از اقدامات مرتبط با کارگروه‌ها نیز ارائه شد. درنهایت جمع‌بندی این مذاکرات اعلام شد؛ مهم‌ترین نتیجه‌گیری این مذاکرات، تشکیل پنج کارگروه در حوزه پژوهش و فناوری جهت تحقق سه رویکرد تحول‌آفرین در سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد برای رسیدن به دانشگاه سرآمد و پاسخگو و همچنین دانشگاه کارآمد و پایدار بود. هدف اصلی برای تشکیل این پنج کارگروه عملیاتی کردن فعالیت‌های کارگروه‌ها جهت تحقق سند تحول و تعالی دانشگاه و برنامه‌ریزی جهت حل چالش‌های تخصصی در حوزه معماری و شهرسازی کشوراست. شرح وظایف کارگروه‌ها نیز در این جلسه مشخص شد. برای کارگروه شناخت و شبکه‌سازی با توجه به بسته‌های کاری «فعالیت منسجم و هم‌افزای شبکه‌ای» و «ارتقای جایگاه بین‌المللی و الهام‌بخشی» اهدافی در نظر گرفته شد. اهدافی مانند افزایش تعاملات بین‌المللی، دستیابی به مرجعیت علمی در میان کشورهای اسلامی و افزایش تعداد شبکه‌های کاری میان اعضای هیات‌علمی. افزایش تعداد شبکه‌های کاری میان واحدهای مختلف دانشگاه، افزایش فعالیت‌های مشترک علمی و پژوهشی و افزایش انسجام، هم روندی و هم‌افزایی میان واحدها از دیگر اهداف تشکیل این کارگروه است.
کارگروه ایجاد سکوهای (پلتفرم‌های) تخصصی کارگروه دوم است که ایجاد یک فعالیت و فضای منسجم برای رسیدن به دانشگاهی سرآمد و پاسخگو و همچنین دانشگاهی کارآمد و پایدار هدف از تشکیل آن است. کارگروه سوم کارخانه نوآوری و فناوری است که بسترسازی و ایجاد پل ارتباطی بین دانشگاه با هدف یاددهی جهت حل مساله، افزایش دانش و ایده‌آرایی و جامعه با هدف یادگیری جهت حل چالش‌ها و پاسخگویی به مشاغل و افزایش معرفت، مهارت و نوآوری را دنبال می‌کند. این کارگروه با توجه به بسته‌های کاری «ارتقای پاسخگویی و قابلیت حل مساله»، «توسعه فناوری، نوآوری و کارآفرینی»، و «ارتقای جایگاه بین‌المللی و الهام‌بخشی» تشکیل می‌شود.
برای تشکیل این کارگروه نیاز به زیرساخت‌ها و تجهیزات مورد نظر جهت تحقق هر کدام از بسترهای مورد نظر و جذب متخصصان مجرب دانشگاهی و صنعتی جهت تحقق اهداف است. کارآمدسازی مراکز موجود و توسعه آنها و به‌روزرسانی زیرساخت‌ها و تجهیزات موجود با هدف بهره‌وری بهتر از دیگر ابزارها برای تحقق تشکیل این کارگروه است. چهارمین کارگروه ارتباط بین دانشگاه، صنعت و جامعه برای حرکت از پژوهشیار به سرای پژوهش است. این کارگروه با توجه به بسته‌های کاری «ارتقای پاسخگویی و قابلیت حل مساله»، «توسعه فناوری، نوآوری و کارآفرینی» تشکیل خواهد شد. برای تحقق این کارگروه نیاز است تا اولویت‌های پژوهش و فناوری کشور شناخته شود. همچنین نیاز است شبکه‌سازی منسجمی بین دانشگاه، صنعت و جامعه ایجاد شود. در کارگروه پنجم، یعنی کارگروه پژوهش و زیرساخت‌ها یا همان پژوهشیار و توسعه نظام موضوعات تخصصی در حوزه معماری و شهرسازی نیز وظایفی در نظر گرفته شده است. از جمله وظایف این کارگروه بررسی مشکلات و چالش‌های موجود در حوزه پژوهش و ارائه راهکارهای تخصصی و شناخت چالش‌های تخصصی در حوزه معماری و شهرسازی و دسته‌بندی موضوعی - تخصصی رساله‌ها، پایان‌نامه‌ها، طرح‌های پژوهشی داخلی و برون‌دانشگاهی و سوق دادن آنها جهت حل چالش‌های تخصصی کشور در حوزه معماری و شهرسازی است. کارآمدسازی پژوهش‌های دانشگاهی وظیفه دیگر این کارگروه است.
در کمیته بهار دانش (علم و علم سنجی) چه گذشت؟
کمیته دومی که در گروه کشوری معماری و شهرسازی تشکیل شد کمیته بهار دانش علم و علم‌سنجی بود. ارتقای کیفیت و افزایش مجلات ملی و بین‌المللی، برنامه‌ریزی همایش‌ها و کنفرانس‌های علمی، حمایت از راه‌اندازی انجمن‌ها و قطب‌های علمی، برنامه‌ریزی جهت برگزاری کرسی‌های علمی و تدوین کتب درسی و مراجع علمی مهم‌ترین تصمیاتی بود که در این کمیته گرفته شد. در حوزه ارتقای کیفیت و افزایش مجلات ملی و بین‌المللی قرار شد کمیت و کیفیت مجلات معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد پایش شده و برای دستیابی به موقعیت قطب انتشارات خاورمیانه و آسیا و توانمندسازی گروه‌ها برای تاسیس نشریه و اخذ مجوز و رتبه برنامه‌ریزی شود. در حوزه برنامه‌ریزی همایش‌ها و کنفرانس‌های علمی قرار شد برنامه‌ریزی میان‌مدت و بلندمدت همایش‌ها انجام شود. برای حمایت از راه‌اندازی انجمن‌ها و قطب‌های علمی نیز قرار شد، آیین‌نامه قطب‌ها و انجمن‌های علمی تدوین شود. در حوزه برنامه‌ریزی جهت برگزاری کرسی‌های علمی قرار شد کرسی درس-استاد تعریف شده و کرسی‌های نظریه‌پردازی و برگزاری کرسی‌های ترویجی برگزار شود.
پیشنهادهای گروه تخصصی برای اصلاح قوانین جاری آموزش چه بود؟
کمیته سوم نیز با عنوان افق‌های جدید در آموزش (مهارت‌محوری) تشکیل شد. در این کمیته برخی پیشنهادهای گروه تخصصی درخصوص اصلاح قوانین جاری آموزش در ارتباط با رشته‌های معماری و شهرسازی عبارت بودند از اصلاح قانون معادلسازی طرح‌های معماری در شیوه‌نامه‌های آموزشی، اصلاح قانون معادلسازی برای امکان معادلسازی دو درس با یک درس و امکان تعدیل نمره معادلسازی توسط مدیرگروه در واحد جدید. پیشنهاد شد مقررات بازدید برای دانشجویان معماری و شهرسازی با توجه به یادگیری بهتر در هرم آموزشی تسهیل شود. همچنین پیشنهاد شد برای دانشجویانی که کاردانی در رشته دریافت می‌کنند، با توجه به اینکه در حال حاضر بدون توجه به واحدهای گذرانده‌شده مدرک صادر می‌شود، گذراندن حداقل تعدادی از دروس اصلی و تخصصی لازمه دریافت مدرک کاردانی در رشته شود.
تشکیل چهار کارگروه ذیل کمیته «هیات‌علمی، آمایش توانمندسازی»
«هیات‌علمی، آمایش توانمندسازی» عنوان کمیته چهارم بود؛ کارگروه هیات‌علمی و دستیاران آموزشی، کارگروه توانمندسازی هیات‌علمی، کارگروه آمایش و کارگروه آسیب‌شناسی رشته معماری و شهرسازی در این کمیته تشکیل شد. برای کارگروه «هیات‌علمی و دستیاران آموزشی،» وظایفی تعریف شد. به‌طور مثال تشکیل یک کمیته تخصصی برای تعیین سطح دستیاران آموزشی و برگزاری مصاحبه‌های تخصصی متعدد جهت انتخاب دستیاران آموزشی و فراهم آوردن امکان حضور متخصصانی که فاقد مدرک دکتری هستند ولی از سوابق کاری باارزشی در رشته معماری (افراد شاخص در کار حرفه‌ای) برخوردارند. کاری که برای کارگروه توانمندسازی اعضای هیات‌علمی نیز وظایفی تعریف شد عبارت است از ارائه دوره‌های آموزشی و تخصصی به‌روز در راستای ارتقای مهارت اعضای هیات‌علمی معماری و شهرسازی در زمینه‌های مختلف نظیر نرم‌افزارها. همچنین قرار شد دسترسی به مراکز داده‌ها و بانک اطلاعاتی بین‌المللی فراهم و امکان استفاده از منابع لاتین آسان شده و در هر دانشگاه مراکز انفورماتیک مختص گروه معماری، شهرسازی و سازه راه‌اندازی شود.
برای کارگروه آمایش نیز کارهایی در نظر گرفته شد. به‌طور مثال قرار شد رشته‌های مختلف معماری و شهرسازی بر مبنای امکانات و تعداد اعضا هیات‌علمی در واحدهای دانشگاهی توزیع شده و نحوه توزیع تعداد دانشجویان نیز بر مبنای امکانات و ظرفیت واحدهای دانشگاهی انجام شود. در کارگروه آخر، یعنی کارگروه آسیب‌شناسی رشته معماری و شهرسازی نیز کارهایی انجام شد. از جمله اینکه تغییر سرفصل دکتری معماری، در برخی از دروس جدید صرفا منابع انگلیسی ارائه و معرفی شده‌اند یا عنوان شد که در پیش‌دفاع‌های دکتری ارائه تعداد زیادی رساله در بازه زمانی کوتاهی به داوران جای بحث دارد.