ندا اظهری، مترجم: درکنار رونمایی از برخی محصولات جدید نوآورانه و پیشگام در عرصه فناوری در روز دو نمایشگاه اینوتکس، سخنرانی‌ها و پنل‌های مختلفی در حوزه رشد شرکت‌های بزرگ فناوری و چگونگی رشد نوآوری و فناوری در دنیا و نقش دانشگاه‌ها در پیشبرد این حوزه برگزار شد که با استقبال بسیار خوبی از سوی مخاطبان همراه بود. درست است که این نمایشگاه تقریبا مخاطبان خاصی ازجمله دانشجویان، محققان، استادان و علاقه‌مندان و فعالان حوزه‌های مختلف فناوری را در کشور به خود جلب می‌کند، اما رونق هرچه بیشتر آن بدون‌شک می‌تواند نقش انکارناپذیری در توسعه هرچه بیشتر فناوری و نوآوری در کشور داشته باشد.
محمدجواد صدری‌مهر، دستیار معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری در ساماندهی و توسعه زیرساخت‌های فناوری و نوآوری در گفت‌وگو با «فرهیختگان» پیرامون استقبال خوبی که از اینوتکس سیزدهم شده، عنوان می‌کند: «استقبال از اینوتکس سیزدهم در دو روزی که از افتتاح آن می‌گذرد بسیار خوب بوده و طبیعی است فناوری در کشور به‌مرور بالغ می‌شود و از فناوری نمایشی فاصله می‌گیرد و به‌سمت فناوری‌ای می‌رویم که نتیجه آن در بازار دیده شود.»
او در ادامه تصریح کرد: «در این فرآیند، محصول دانش‌بنیان و خدمت به‌وجود آمده و نقش خودش را در اقتصاد و GDP پیدا می‌کند. وقتی این اتفاق می‌افتد، طبیعتا حضور شرکت‌های فناور هم در نمایشگاه‌ها جدی‌تر می‌شود؛ چراکه فکر می‌کنند چنین نمایشگاه‌هایی دقیقا مکان‌هایی هستند که می‌توانند محصول‌شان را ارائه کنند و می‌توانند وارد چرخه اقتصاد شده و مشتری خود را پیدا کنند. اینکه می‌گویم فناوری نمایشی، به‌معنای اننقاد از گذشته نیست، بلکه در برهه‌ای از زمان باید این فرهنگ‌سازی اتفاق می‌افتاد.»
دستیار معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری افزود: «ما درحال گذر هستیم و از مجموعه‌هایی که آزمون و خطا کرده‌اند، گذر می‌کنیم و به مجموعه‌هایی می‌رسیم که واقعا سهمی در GDP دارند، یعنی ما در سال 1400 چیزی حدود 300 میلیون دلار صادرات فناوری و محصولات و خدمات داشتیم و توانستیم در سال گذشته این رقم را به دو میلیارد دلار برسانیم که این قدم‌به‌قدم رشد نقش فناوری را در اقتصاد و GDP نشان می‌دهد. طبیعتا هرچه این مبلغ بیشتر می‌شود، این مجموعه نیز رونق بیشتری می‌گیرد و نمایشگاه‌های فناوری همچون اینوتکس هم با اقبال بیشتری همراه می‌شود.»
هدف‌گذاری افزایش سهم فناوری از GDP تا 8 درصد
صدری‌مهر درباره سهم فناوری از GDP کشور بیان کرد: «در این قضیه آمار دقیقی را نمی‌توان بیان کرد ولی درحال‌حاضر می‌توان گفت فناوری سهم 3 تا 3.5 درصدی از GDP کشور را به‌خود اختصاص داده است. این سهم فناوری از GDP کشور درواقع فروش کالا و خدمات فناورانه است که خودش را در بازار نشان می‌دهد. هدف‌گذاری که در معاونت عام و فناوری ریاست‌جمهوری انجام شده، این است که بتوانیم تا سال 1405 فضایی حدود 8 درصد GDP را به خودمان اختصاص دهیم. درست است که این رشد در این بازه زمانی رشد سریعی محسوب می‌شود، اما دلیل آن زیرساخت‌هایی است که پیش‌تر ایجاد شده، یعنی ما دیگر نیازی به ایجاد زیرساخت جدید نداریم و کاری که باید انجام دهیم این است که سهم این زیرساخت‌ها را در اقتصاد بالا ببریم.»
دستیار معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری ادامه داد: «در سال‌های گذشته در کشور نزدیک 500 شتاب‌دهنده ایجاد شده و با توجه به اینکه بسیاری از آنها شکست‌خورده‌اند، اما باز هم این تعداد شتاب‌دهنده توانسته‌اند ایجاد شوند، حتی بیش از این تعداد مرکز نوآوری راه‌اندازی شده است، به‌طوری‌که درحال‌حاضر بیش از 20 کارخانه نوآوری در و حدود 70 پارک علم و فناوری در کشور داریم و درواقع زیرساخت‌های لازم ایجاد شده‌اند و ما باید سهم آن را در اقتصاد بالا ببریم که امیدواریم تا دوسال آینده بتوانیم به سهم 8 درصدی فناوری از GDP دست پیدا کنیم.»
او درباره چگونگی فعالیت کشور در حوزه هوش مصنوعی با توجه به اهمیت این حوزه در سال 2024 به «فرهیختگان» گفت: «هوش مصنوعی به‌ویژه در دو حوزه زیرساخت‌ها و پردازشگرها از اهمیت بالایی برخوردار است که تا پردازشگرهای قدرتمند در کشور نداشته باشیم، این مهم محقق نمی‌شود. به‌دلیل استراتژیک بودن این موضوع در دنیا، شرکت‌های بزرگ آمریکایی که تولیدکننده پردازشگرهای هوش مصنوعی هستند، این فناوری را حتی به عربستان یا امارات که شرکای استراتژیک آنها به شمار می‌روند، نمی‌فروشند و در اختیار آنها قرار نمی‌دهند، چه برسد به ما که بحث‌های تحریمی هم شامل حال ما می‌شود.»
صدری‌مهر تصریح کرد که در مرکز ملی هوش مصنوعی که راه‌اندازی شده، کارهایی جدی انجام شده و تجهیزات خوبی هم وارد کشور شده و درحال ادامه پیدا کردن است که باید با ایجاد شبکه، زیرساخت پردازشی فوق‌العاده بزرگی در کشور به‌وجود بیاید تا همه بتوانند از این زیرساخت سرویس بگیرند. ما در کارهایی که انجام می‌دهیم، تلاش می‌کنیم با مجموعه‌هایی که تعدادی پردازشگر دارند زیرساخت بزرگ پردازشی در کشور داشته باشیم.
دستیار معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری اضافه کرد: «موضوع دیگر در هوش مصنوعی، ماژول‌هایی است که تعریف می‌شود و این ماژول‌ها قادرند در این زیرساخت‌ها برای اهداف مختلف مورد استفاده قرار گیرند. در مرکز ملی هوش مصنوعی یک بانک جدی از این ماژول‌ها درحال ایجاد است و روزبه‌روز ارتقا و افزایش پیدا می‌کند. ما مجموعه‌های زیادی در کشور داریم که درحال تولید این ماژول‌ها هستند. درکنار اینها، مورد سوم تجمیع اطلاعات است، به‌طوری که این اطلاعات و داده‌ها باید در هوش مصنوعی آنالیز شده و مورد استفاده قرار گیرند. درواقع ما در سه حوزه تجمیع داده، تجمیع ماژول و تجمیع زیرساخت در مرکز ملی هوش مصنوعی کارهای بزرگی درحال اجراست.»
او در پایان خاطرنشان کرد: «هلدینگ‌های بزرگ بخش خصوصی هم درکنار این کنسرسیوم قرار گرفته‌اند. درواقع حرکت هوش مصنوعی در کشور با مدیریتی که دکتر دهقانی در تجمیع انجام می‌دهد، حرکت پرسرعتی شده است و تصور می‌کنم خیلی زودتر از آنچه فکر می‌کردیم به نتایج بزرگی در حوزه هوش مصنوعی برسیم. به دلیل اهمیت هوش مصنوعی، باید کار ویژه‌ای در رابطه با آن انجام می‌دادیم، از این رو با حکم رئیس‌جمهور، همه زیرمجموعه مرکز ملی هوش مصنوعی قرار گرفت.»