نیلوفر مژدهی، خبرنگار: لیگ برتر هفته‌های پایانی خود را سپری می‌کند و این درحالی است که در ۲۴ هفته اخیر هفت تیم در جدول رده‌بندی تغییر مربی را در برنامه خود داشته‌اند و به این ترتیب ۱۳ مربی جدید نسبت به ابتدای فصل روی نیمکت تیم‌های لیگ برتری قرار گرفته‌اند. البته هنوز سرمربی تیم تراکتور مشخص نشده و نمی‌دانیم چه کسی جانشین پاکو خمز خواهد شد که در این صورت آمار ۱۳ مربی را باید به ۱۴ مربی افزایش دهیم. به این ترتیب با استناد به ۸ تیمی که سرمربی خود را عوض نکرده‌اند و با توجه به اینکه قطعا یک مربی تازه روی نیمکت تراکتور می‌نشیند باید اعتراف کنیم به‌جز مربیان موقتی که هدایت تیم‌ها را در فصل جاری برعهده گرفتند لیگ برتر ۲۲ مربی به خود دیده است. به این ترتیب یک لیگ ۱۶ تیمه درحالی‌که هنوز ۶ هفته به پایان رقابت‌هایش باقی مانده ۲۲ مربی به خود دیده و همچنان قابلیت تغییرات بیشتر را دارد. از طرفی تیم‌هایی بوده‌اند که قصد داشته‌اند سرمربی خود را تغییر دهند یا اخراج کنند اما به هر دلیلی این امکان میسر نشده تا فعلا آمار ۲۲ مربی پایدار بماند.
این همه تغییر چرا؟
شرایط تیم‌ها در جدول رده‌بندی مهم‌ترین عامل تغییر سرمربیان است. درحال‌حاضر هفت تیم به‌طور قطع سرمربیان خود را تغییر داده‌اند و تراکتور هشتمین تیمی است که قصد چنین کاری را دارد اما هنوز سرمربی جدید را معرفی نکرده و البته حمید مطهری را به‌عنوان دستیار سرمربی جدید خود معرفی کرده است. بد نیست بدانید هفت تیم با نظر باشگاه سرمربیان خود را تغییر داده‌اند یا به‌نوعی آنها را اخراج کرده‌اند و تنها تیم پرسپولیس بوده که سرمربی آن با نظر شخصی خود استعفا داده و مربی جدیدی جایگزین او شده است. اوسمار ویرا درحالی جانشین یحیی گل‌محمدی شد که این مربی هم نتایج خوبی گرفته بود و هم باشگاه پرسپولیس امکان اخراج او را نداشت اما چالش‌های موجود بین مدیریت و سرمربی پرسپولیس درنهایت یحیی را مجبور کرد از سمت خود استعفا دهد.
تیم استقلال هرچند نکونام را در جایگاه خود حفظ کرده اما درواقع این مربی بارها مدعی شده قصد برکناری‌اش را داشته‌اند. بااین‌حال ثبات در باشگاه استقلال تا این لحظه به صدرنشینی این تیم ختم شده است. در بین دیگر تیم‌هایی که فعلا نیمکت‌شان ثبات داشته تیم‌های شمس آذر، استقلال خوزستان و ذوب‌آهن نیز تا آستانه تغییر مربی رفته‌اند اما این امکان میسر نشده است. دقیقی در نیم فصل اردوی شمس‌آذر را ترک کرد اما دوباره برگشت و نیم فصل دوم را با تیمش آغاز کرد. سیروس پورموسوی نیز در تیم استقلال خوزستان تاکنون دوبار استعفا داده اما مدیران این باشگاه همچنان به ادامه همکاری با او اصرار دارند. محمد ربیعی دیگر مربی لیگ برتر که اتفاقا نیم فصل اول خوبی را با ذوب‌آهن سپری کرده بود به‌دلیل پیشنهاد بهتر از باشگاه فولاد قصد ترک اصفهانی‌ها را داشت اما مدیریت مجموعه ذوب‌آهن مانع او شد و با وجود عملکرد ناموفق این مربی در نیم فصل دوم حاضر نیست او را اخراج کند یا با استعفایش موافقت کند. با توجه به اینکه تنها ۶ هفته از رقابت‌های لیگ برتر باقی مانده کمی بعید است تغییر دیگری رخ دهد، بااین‌حال نارضایتی هواداران تیم‌ها از عملکرد برخی مربیان می‌تواند زمینه‌ساز اخراج یا استعفای آنها در لیگ برتر شود. جالب اینکه از هفت تیمی که سرمربی خود را تغییر داده‌اند فقط پرسپولیس در نیمه بالای جدول قرار دارد که آن هم سرمربی‌اش استعفا داده و اخراجی در کار نبوده است و شش تیم دیگر همگی در نیمه پایینی جدول و مخصوصا از قعرنشینان هستند.
نیمکت‌های متغیر
اگر بخواهیم عملکرد مربیان جدید در برخی تیم‌های لیگ برتری را با همتای سابق‌شان مقایسه کنیم، آمار جالبی به‌دست می‌آید. از میان هفت تیمی که مربی خود را تغییر داده‌اند ۵ تیم عملکرد بهتری در فصل دوم داشته‌اند و آمارشان بهتر است و دو تیم که اتفاقا بیش از یک مربی را تغییر داده‌اند روند نزولی را درپیش گرفته‌اند، به‌طوری‌که با تغییر مربی نه‌تنها نسبت به نیم فصل اول اوضاع بهتر نشده، بلکه بدتر هم شده است.
پرسپولیس
پرسپولیس نیم فصل اول با یحیی گل‌محمدی به کارش ادامه داد و از ۹ هفته ابتدایی لیگ ۱۹ امتیاز به‌دست آورد. جایگاه این تیم در جدول رده‌بندی خوب بود. با روی کار آمدن اوسمار اما پرسپولیس روند هجومی‌تری به خود گرفته و حاصل کار این مربی در ۹ هفته نیم فصل دوم ۲۲ امتیاز بوده است، به این ترتیب می‌توانیم بگوییم مرد برزیلی از گل‌محمدی عملکرد بهتری داشته است.
مس
مس در فصل اول با الهامی ۱۴ امتیاز از ۹ هفته به‌دست آورد. این زمانی بود که هنوز دچار سراشیبی نشده و باخت‌های سریالی آنها شروع نشده بود. بااین‌حال نوید کیا که از بسیاری جهات به‌دلیل مساوی‌های مکررش مورد انتقاد است از ۹ هفته نیم فصل دوم ۱۵ امتیاز کسب کرده و یک امتیاز از الهامی جلوتر است. این درحالی است که نوید کیا چند بازیکن را از دست داده و تیم را نیز خودش نبسته است.
هوادار
هوادار با مسعود شجاعی از ۹ هفته اخیر ۱۱ امتیاز به‌دست آورده است، درحالی‌که فکری از همین تعداد بازی در نیم فصل اول ۷ امتیاز گرفت. به‌نظر می‌رسد مدیران مجموعه هوادار هرچند یک مربی کم‌تجربه را روی نیمکت نشانده‌اند اما اعتمادشان به شجاعی جواب داده و حالا آنها ۴ امتیاز از نیم فصل اول جلوتر هستند.
پیکان
پیکان رسول خطیبی نیز در نیم فصل خوب کار نکرد. حاصل کار خطیبی با این تیم خودروساز در ۹ هفته ابتدایی لیگ فقط ۷ امتیاز بود و جالب اینکه عنایتی با وجود اینکه چندین مساوی در کارنامه خود ثبت کرده اما در ۹ هفته نیم فصل دوم ۱۴ امتیاز کسب کرده که آمار قابل‌توجهی است.
فولاد
فولاد در لیگ جاری ۳ مربی عوض کرده است؛ ابتدا منصوریان سپس مارتینز و حالا عبدالله ویسی! بااین‌حال تغییرات برای فولاد کارساز نبوده و بهبودی در شرایط این تیم ایجاد نشده؛ چراکه آنها در ۹ بازی ابتدایی نیم فصل اول ۶ امتیاز کسب کرده بودند و حالا هم ۶ امتیاز در کارنامه خود به ثبت رسانده‌اند، یعنی مجموعه کار فولادی‌ها با وجود سه مربی، تغییری در وضعیت این تیم ایجاد نکرده است. بدون‌شک اولین دلیل برای تغییر مربی درنتیجه نتایج نامطلوب و به‌دست آوردن شرایط بهتر است اما برای فولاد این اتفاق تاکنون رقم نخورده است.
نساجی
نساجی با رحمتی ۹ هفته اول رو با ۶ امتیاز به پایان رساند. حالا الهامی از همین تعداد هفته‌ها ۹ امتیاز در نیم فصل دوم کسب کرده است. به‌نظر می‌رسد شرایط برای نساجی هم بد نیست و آنها در موقعیتی مشابه نیم فصل اول ۳ امتیاز رشد داشته‌اند. اگر الهامی بتواند این روند را ادامه دهد، چه‌بسا نساجی که یکی از اصلی‌ترین گزینه‌های سقوط بود بقای خود را در واپسین هفته‌ها مسجل کند.
صنعت نفت
صنعت نفت نیز در فصل جاری تاکنون ۳ مربی به خود دیده است؛ عبدالله ویسی تا نیم فصل هدایت این تیم را برعهده داشت اما از ۹ هفته ابتدایی فقط ۷ امتیاز به‌دست آورد در نیم فصل دوم نفتی‌ها دست به تغییر زده‌اند و ابتدا سهراب بختیاری‌زاده و سپس فراز کمالوند را روی کار آورده‌اند، حاصل کار این مربیان در ۹ هفته نیم فصل دوم ۵ امتیاز شده و به این ترتیب نفتی‌های آبادان با سه تغییری که روی نیمکت تیم‌شان ایجاد کرده‌اند به‌جایی نرسیده و سیر نزولی نیز داشته‌اند. به‌زودی تراکتور به این هفت تیم ملحق می‌شود و باید ببینیم سرمربی جدید این تیم تبریزی که مربی‌اش هم استعفا داده چه نتایجی کسب می‌کند. آمار نشان می‌دهد از هفت تیمی که تاکنون سرمربی خود را تغییر داده‌اند ۵ تیم عملکرد رو به رشدی داشته‌اند و دو تیم دیگر از تغییرات چیزی به‌دست نیاورده‌اند.
باثبات‌ها
از بین ۸ تیم دیگر لیگ برتر که تلاش کرده‌اند ثبات را روی نیمکت خود حفظ کنند فقط ۲ تیم همچنان موفق به کارشان ادامه داده‌اند و نسبت به نیم فصل اول پیشرفت داشته‌اند و شش تیم دیگر نتوانسته‌اند روند خوب خود در نیم فصل اول را حفظ کنند.
استقلال
استقلال با جواد نکونام یک امتیاز بیشتر از نیم فصل اول کار کرده است. این تیم از ۹ بازی ابتدایی فصل ۲۰ امتیاز به‌دست آورده و در نیم فصل دوم در همین ۹ بازی ۲۱ امتیاز کسب کرده است. به این ترتیب جواد نکونام نسبت به نیم فصل اول در چنین موقعیتی پیشرفت داشته و آمار بهتری را از خود به نمایش گذاشته است.
گل‌گهر
گل گهر برخلاف تصور ۳ امتیاز از نیم فصل اول عقب‌تر است. شاگردان مربی یونانی این تیم در ۹ هفته ابتدایی لیگ برتر ۱۶ امتیاز به‌دست آوردند و امتیازات‌شان در بین اهالی فوتبال بسیار به‌چشم آمد. بااین‌حال این تیم در ۹ بازی نیم فصل دوم هنوز نتوانسته توقعات را برآورده کند. آنها با ۱۱ امتیازی که از ۹ بازی اخیر کسب کرده‌اند عملا نسبت به نیم فصل اول پیشرفتی نداشته و حتی ضعیف‌تر عمل کرده‌اند و همین موضوع این تیم را در جدول رده‌بندی با رکود مواجه کرده است.
شمس‌آذر
شمس‌آذر خود را به‌عنوان پدیده رقابت‌های فصل جاری مطرح کرد. توقع می‌رفت نیم فصل دوم این تیم بهتر ظاهر شود و همچنان به‌عنوان شگفتی‌ساز لیگ برتر به کارش ادامه دهد اما سعید دقیقی در شرایطی که تمرینات آماده‌سازی بین فصل را سپری می‌کرد ناگهان تیمش را رها و شمس آذر را وارد بحران تازه‌ای کرد. او همراه تیمش در ۹ هفته ابتدایی لیگ ۱۴ امتیاز به‌دست آورده بودند. در نیم فصل دوم اما از دست دادن چند مهره کلیدی و شوک جدایی ناگهانی سعید دقیقی که البته به نتیجه نرسید آنها را با افول روبه‌رو کرده است. به‌طوری‌که این تیم در ۹ بازی نیم فصل دوم فقط ۱۱ امتیاز به‌دست آورده و از آمار خودش نسبت به نیم فصل اول عقب‌تر است.
ملوان
ملوان یکی از دوست‌داشتنی‌ترین تیم‌های لیگ برتر مخصوصا در نیم فصل اول بود، آمار نباختن‌های این تیم جذابیت خاصی به مسابقات آنها داده بود. از این رو شاگردان تارتار موفق شده بودند در ۹ بازی ابتدایی نیم فصل اول ۱۵ امتیاز به‌دست آورند. آنها در نیم فصل دوم نیز در همین ۹ هفته بد کار نکرده‌اند و ۱۴ امتیاز کسب کرده‌اند اما هنوز یک امتیاز از نیم فصل اول عقب هستند. از این رو نمی‌توانیم بگوییم تارتار با تیم ملوان همچنان موفق به کارش ادامه می‌دهد. او اگر نتواند شادابی و مسئولیت‌پذیری نیم فصل اول را به بازیکنانش برگرداند، این روند نزولی بیشتر هم خواهد شد.
آلومینیوم
یکی از تیم‌های ناموفق جدول رده‌بندی در نیم فصل دوم تیم آلومینیوم است. آنها در ۹ بازی ابتدایی لیگ موفق به کسب ۱۳ امتیاز شده بودند و شرایط شگفت‌انگیزی را سپری می‌کردند اما این شرایط در نیم فصل دوم برای آنها ادامه‌دار نبوده و حمایت مدیران آلومینیوم از مجتبی حسینی و ابقای او برای ادامه همکاری با نزول ۵ امتیازی همراه شده است. آنها از ۹ هفته اخیر فقط ۸ امتیاز به‌دست آورده‌اند و نسبت به نیم فصل اول در چنین جایگاهی ۵ امتیاز کمتر دارند. از این رو حسینی نیز با وجود ثباتی که روی نیمکت آلومینیوم داشته، آمار خوبی از خود به‌جا نگذاشته است.
استقلال خوزستان
یکی از شگفتی‌های نیم فصل دوم اما استقلال خوزستان است. سرمربی این تیم هرچند یکی، دو باری استعفا داده اما مدیران باشگاه استقلال خوزستان از وی حمایت کرده‌اند و با وجود نتایج ضعیف راضی به جدایی او نشده‌اند. سیروس پورموسوی در ۹ هفته ابتدایی لیگ فقط ۳ امتیاز به‌دست آورد، درحالی‌که در ۹ بازی ابتدایی نیم فصل دوم ۹ امتیاز کسب کرده است. آمار او در مقایسه با نیم فصل اول باورنکردنی است.
سپاهان
سپاهان یکی از عجیب‌ترین تیم‌ها در نیم فصل دوم لیگ برتر است. آنها به‌عنوان مدعی وارد مسابقات شدند، در هفته‌های ابتدایی عملکرد خوبی داشتند و حتی در ۹ هفته اول لیگ برتر ۱۹ امتیاز به‌دست آوردند. در نیم فصل دوم اما کاملا ورق برگشت. سپاهان دیگر آن تیم سابق نبود. مورایس به‌عنوان سرمربی تیم سپاهان در ۹ هفته ابتدایی نیم فصل دوم نتوانست بیش از ۱۱ امتیاز کسب کند و نسبت به نیم فصل افولی ۸ امتیازی داشت. به‌نظر می‌رسد باید این تیم را ناموفق‌ترین تیم نیم فصل دوم بدانیم؛ چراکه شرایط آنها در دو نیم فصل از یک لیگ غیرقابل‌باور است. افت ۸ امتیازی تیم سپاهان در هیچ یک از ۱۵ تیم دیگر لیگ برتر مشاهده نشده و این قطعا زنگ خطری برای مدیران این باشگاه است.
ذوب‌آهن
دیگر تیم اصفهانی لیگ برتر چیزی کم از همشهری خود ندارد. ذوب‌آهن در ۹ هفته ابتدایی لیگ ۱۴ امتیاز به‌دست آورد همه به تحسین محمد ربیعی می‌پرداختند اما حواشی‌ای که در میانه‌های فصل برای این مربی رخ داد، همه‌چیز را تغییر داد تا ذوب‌آهن با افت ۶ امتیازی روبه‌رو شود. شاگردان محمد ربیعی در نیم فصل دوم و از ۹ بازی که تاکنون برگزار شده ۸ امتیاز کسب کرده‌اند که در مقایسه با نیم فصل اول به‌نوعی فاجعه است. در اصل نیمکت ذوب‌آهن ثبات خود را با ادامه همکاری با محمد ربیعی حفظ کرد اما حواشی‌ای که این مربی برای جدایی داشت، درنهایت تمرکز او و تیمش را به‌هم ریخت. ربیعی تصمیم داشت ذوب‌آهن را ترک کند و با بازیکنان خداحافظی کرد، مدیران این باشگاه اجازه ندادند و سعی کردند او را حفظ کنند اما کار از کار گذشته بود و اتفاقی افتاد که نباید برای ذوب‌آهن رخ می‌داد.