فرهیختگان: حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران چهارشنبه‌شب برای شرکت در نشست عالی شورای امنیت سازمان ملل متحد در ارتباط با فلسطین، عازم نیویورک شد. این سفر درحالی صورت گرفت که تنها چند روز از پاسخ مقتدرانه نیروهای نظامی ایران با عنوان عملیات وعده صادق علیه اسرائیل گذشته است.
امیرعبداللهیان در بدو ورود خود به نیویورک گفته بود: «به‌دلیل اینکه رژیم اسرائیل در یک اقدام تروریستی، سفارت جمهوری اسلامی ایران را در دمشق به‌صورت مستقیم هدف قرار داد و مستشاران رسمی نظامی ما در سوریه در این اقدام تروریستی اسرائیل به شهادت رسیدند، ما مدت‌ها با درک شرایط منطقه خویشتنداری کرده بودیم و مرتب به دبیرکل سازمان ملل اعلام می‌کردیم شورای امنیت باید به وظیفه خودش برای مقابله با این اقدامات رژیم اسرائیل عمل کند؛ از زمانی که در جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفته شد در چهارچوب حقوق بین‌الملل و دفاع مشروع، پاسخ لازم به رژیم اسرائیل داده شود و هشدار و تنبیه لازم صورت گیرد، ما آمریکا را مطلع کردیم.»
اما حضور وزیر امور خارجه کشورمان در نشست شورای عالی امنیت سازمان ملل متحد، جنبه‌های دیگری دارد. اینکه اساسا پس از عملیات وعده صادق این حضور چه پیامی برای منطقه و جهان خواهد داشت و آیا سیاست اتخاذ شده از سوی دستگاه دیپلماسی ایران، هم‌تراز با میدان بود؟
نباید قائل به دوگانه میز و میدان باشیم
حمیدرضا غلامزاده، کارشناس روابط بین‌الملل قائل به دوگانه میز و میدان نیست. وی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» در رابطه با سفر اخیر وزیر امور خارجه کشورمان گفت: «اساسا دوقطبی میز و میدان وجود ندارد. شاید زمانی سوءتفاهم و اشتباهاتی به‌وجود آمده بود، اما اکنون این دو گزینه به همدیگر پیوند خورده‌اند و قرار نبود جدا باشند که بگوییم اکنون اتفاق خاصی افتاده باشد. واقع امر همینی است که این دو مورد به همدیگر همیشه متصلند. دوره‌ای اشتباهی شده و اختلافی وجود داشته است، اما طبیعتا ماجرایی که در میدان و در فضای واقعی رقم می‌خورد، باید در فضاهای رسمی دیپلماتیک نیز پیگیری و دنبال شود. کما اینکه این دو مورد به همدیگر قدرت می‌دهند و بده‌بستان‌هایی که میان این دو حوزه است، دو سمت و دو بال یک پرنده هستند که از یکدیگر جدا نیستند.»
این تحلیلگر روابط بین‌الملل ادامه داد: «در ایام اخیر، ابتدا یک اقدام میدانی علیه ساختمان کنسولگری ما انجام شد. اولا پس از آن کمپینی سیاسی به راه انداختیم این اقدام را محکوم کرده و تبیین کنیم ما طبق منشور سازمان ملل و قواعد بین‌المللی، حق دفاع از خودمان داریم و باید واکنش نشان دهیم. در اینجا فضای دیپلماتیک‌مان بود. پس از آن در عرصه نبرد و واکنش نظامی، اقدامی انجام داده و به حمله رژیم‌صهیونیستی پاسخ دادیم. اکنون پس از این دو گام، یک گام بعدی مکمل در فضای دیپلماتیک نیاز داشت. کما اینکه امیرعبداللهیان همین کار را انجام داد و در کنار باقی تیم و در سازمان ملل متحد، این مباحث مطرح و تبیین شده و تصریح شد اگر قرار باشد رژیم‌صهیونیستی اتفاق دیگری رقم بزند، حتما برخورد خواهیم کرد و اتفاقا جدی‌تر هم برخورد می‌کنیم.»
بده‌بستان دیپلماسی و میدان به خوبی انجام شد
غلامزاده معتقد است تذکراتی از این دست دقیقا باید در همین فضای دیپلماسی مطرح شود. این تحلیلگر امور بین‌الملل همچنین عنوان کرد: «در عرصه دیپلماتیک و سیاسی است که می‌توان این تذکرات را داد و بازدارندگی ایجاد کرد. ترجمان آنچه در میدان انجام شد، باید در این فضا اتفاق می‌افتاد که اتفاق هم افتاد. لذا این بده‌بستان‌ها و بال زدن دو بال با همدیگر، ضرورت کار است که به‌درستی انجام شد. درباره کیفیت و کمیت کار می‌توان همیشه بحث کرد اما به‌نظر می‌رسد آنچه معقول است و نیاز بود، به‌درستی در این ماجرا و از جمله در سفر اخیر امیرعبداللهیان به نیویورک انجام شده است.»
او همچنین در ادامه این گفت‌وگو به مساله رای شورای امنیت و به‌رسمیت شناختن کشور فلسطین نیز اشاره کرد و گفت: «حضور ایران در این برهه و در فضای سازمان ملل می‌توانست موثر و مفید باشد. خصوصا پس از این اتفاقات چند هفته اخیر که باز هم این مساله از نقاط قوت حضور تیم دستگاه دیپلماسی ما در نیویورک بود. درمورد خود موضوع ایران و شورای امنیت که هفته پیش هم رژیم‌صهیونیستی مظلوم‌نمایی کرد و از قضا هم راه به‌جایی نبرده بود نیز می‌توان این سفر را به‌عنوان یک حسن‌ختام دید. اینکه تیر خلاص را به آن کمپین زد و فضا را به نفع سیاست جمهوری اسلامی تثبیت کرد.»
این تحلیلگر امور بین‌الملل در رابطه با تصویر خارجی حضور امیرعبداللهیان در نیویورک نیز تصریح کرد: «در شرایط فعلی که می‌توان گفت به‌نوعی در شرایط بحرانی هستیم؛ پویایی دستگاه دیپلماسی بسیار مهم است. کما اینکه این امر در رفتار وزرای خارجه کشورهای دیگر خصوصا آمریکا نیز دیده می‌شود. اینکه چه اندازه فعالانه پیگیر بود. این سفرها و دیدارها هم پویایی دستگاه دیپلماسی ما را نشان می‌دهد. نکته دیگر نیز این است که در هفته اخیر، آمریکا گفته بود من تیم ایران و وزیر خارجه ایران را در نیویورک محدود می‌کنم. درحالی‌که تیم ایران توانست هم سفر کند و هم همه برنامه‌هایش را انجام دهد یعنی یک ژستی گرفتند که می‌خواهند ما را محدود کنند. اما عملا وزیر خارجه ایران، همه دیدارها و مصاحبه‌هایش را انجام داد. این به‌نوعی شکست آن سیاست و بلوف نیز بود که می‌‌خواستند ایران را محدود کنند و موفق نشدند. ممکن است که شعاع کیلومتری و متراژی تردد را تغییر داده باشند، اما به‌هرحال نفس ماجرا و برنامه‌ها به قوت خود باقی بود.»
غلامزاده همچنین به پویایی وزارت‌خارجه کشورمان مجددا تاکید کرد و گفت این پویایی بر تصویر خارجی کشورهای دیگر از دستگاه دیپلماسی کشورمان تاثیر می‌گذارد. همچنین بر کسانی که با آنها مذاکره می‌کنیم تاثیر می‌گذارند و هم به دیگرانی که حتی با آنها مذاکره نداشتیم نشان خواهد داد ایران فعالانه عمل می‌کند.
وی همچنین در رابطه با آورده این سفر برای ایران عنوان کرد: «این سفر و این تعاملات می‌تواند دستاورد سیاسی داشته باشد یعنی دستاورد میدانی از آن انتظار نمی‌رود. نقش خود این عمل، نقش دیپلماسی و سیاسی است که باید به این نقش عمل کند. بنابراین نباید انتظار خاص و کذایی داشت، در حد گفت‌وگو و رایزنی و انتقال پیام به‌سمت دیگر باید انتظار داشت که تا همین الان هم موفق بوده است.»