به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، کمبود معلم در مقطع ابتدایی مشکلی است که بعد از تغییر سیستم آموزشی به 3-3-6 به وجود آمده است، زیرا یک‌شبه یک سال تحصیلی به ابتدایی اضافه شد، در صورتی که هیچ معلمی برای آن وجود نداشت. اما وضعیت کمبود معلم ابتدایی در شهرستان‌ها بیشتر از پایتخت است. در برخی از شهرستان‌ها شاهدیم که مدیر مدرسه هم معلم است، هم آبدارچی و هم خدمه، و مجبور است به صورت دوشیفت درس بدهد تا همه دانش‌آموزان بتوانند سر کلاس درس بروند. باورش برای پایتخت‌نشین‌ها شاید سخت باشد، اما حقیقت این است که در بسیاری از شهرستان‌ها اگر سرباز معلم‌ها نباشند، خیلی از دانش‌آموزان از درس و معلم محروم می‌شوند. آنجایی هم که نیرو هست، آنقدر حقوق کمی دریافت می‌کند که انگیزه‌ای برای درس دادن ندارد.
با یکی از معلم‌های شهرستان سرباز که صحبت می‌کردیم، در مورد شرایط کلاس‌های درسش گفت: «من معلم قراردادی هستم. اینجا برای اینکه همه دانش‌آموزان درس بخوانند دوشیفت درس می‌دهم. باورتان می‌شود برای دو شیفت درس دادن در طول یک سال فقط یک میلیون و 900 هزار تومان حقوق پرداخت کردند؟ وقتی هم برای درخواست معلم نامه می‌نویسیم، هیچ‌کس پاسخگو نیست.»این شاید درد دل یک معلم باشد که عشق به تدریس او را هر روز سر کلاس درس می‌برد. البته این شرایط در بسیاری از روستاها وجود دارد و مسئولان برای کمبود معلم کاری انجام نداده‌اند. جنس آسیبی که کمبود معلم به دانش‌آموزان شهرستانی وارد می‌کند، با جنس پایتخت و شهرهای بزرگ فرق می‌کند، زیرا کمبود معلم در روستاهای محروم می‌تواند دانش‌آموزی را از درس و مدرسه محروم کند، اما در پایتخت و شهرهای بزرگ ممکن است برای دانش‌آموز مشکلاتی را به وجود آورد.
آینده تحصیلی دانش‌آموزان آسیب می‌بیند
رضوان حکیم‌زاده، معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفت: «اینکه شرایط مطلوب را برای محیط‌های آموزشی و یاددهی فراهم کنیم، از مهم‌ترین اهداف آموزشی است که در این بین داشتن معلم کارآمد اصلی‌ترین هدف آموزشی به شمار می‌رود.»
وی افزود: «معلم مقطع ابتدایی با وجود اینکه چند سال با دانش‌آموز همراه است، اهمیت و نقش مهمی در تربیت دانش‌آموز دارد. به هر حال دانش‌آموزان در بدو ورود به مدرسه با معلم ابتدایی خود زندگی می‌کنند و تربیت و آموزش دانش‌آموز برعهده معلم است، یعنی می‌توان گفت که معلم ابتدایی نقش بسیاری در آینده دانش‌آموز دارد.»
حکیم‌زاده تاکید کرد: «زمانی که معلم توانایی لازم را در کلاس نداشته باشد، باعث می‌شود دانش‌آموزان ذوق و شوق درس خواندن را از دست بدهند و وقتی کیفیت آموزش پایین باشد، قطعا آسیبش را دانش‌آموز می‌بیند و آینده تحصیلی دانش‌آموز تحت تاثیر این وضعیت قرار خواهد گرفت.»
وی با بیان اینکه وضعیت کمبود معلم در مقطع ابتدایی بهتر شده است، افزود: «هنوز هم با این مشکل روبه‌رو هستیم، اما در بسیاری از شهرستان‌ها این موضوع تا حدودی حل شده است. البته در بسیاری از شهرستان‌ها از معلم‌های مقاطع دیگر و نیروهای اداری برای جبران این کمبود استفاده کرده‌اند. هرچند این موضوع مطلوب ما نیست و ما باید کاری انجام بدهیم که هیچ کلاس درسی بدون معلم نباشد
همچنین حمیده ابراهیمی، کارشناس آموزش در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفت: «واقعیت همین است که دود کمبود معلم به چشم دانش‌آموزان می‌رود و این واقعیت را باید بپذیریم، نه اینکه آن را انکار کنیم. مشکل را باید حل و ورودی معلم‌ها را به مقطع ابتدایی بیشتر کنیم. شاید اگر وضعیت معلم‌های حق‌التدریس زودتر مشخص شود، کمبود معلم‌ها تا حدودی جبران شود.»
وی افزود: «شیوه آموزشی برای دانش‌آموزان ابتدایی با متوسطه خیلی متفاوت است. معلمان ابتدایی هم در آموزش‌هایشان و هم در طول تحصیل تجربه رفتار با دانش‌آموز ابتدایی را به دست می‌آورند تا فضای عاطفی درستی را برای دانش‌آموز فراهم کنند، اما وقتی معلم‌های مقاطع دیگر به دلیل کمبود نیرو به مقطع ابتدایی می‌آیند، دانش‌آموزان هم دچار مشکل می‌شوند.»
ابراهیمی تاکید کرد: «زمانی که طرح 3-3-6 در آموزش و پرورش اجرا شد، همه می‌دانستند که با بحران نیروی انسانی روبه‌رو می‌شویم، اما مسئولان کار جدی‌ای انجام نداده‌اند و در تمام این سال‌ها آموزش و پرورش با این مشکل جلو رفت.»
وی گفت: «هنوز فراموش نکرده‌ایم که در برخی مدارس آبدارچی و نیروی خدمات را به دلیل کمبود نیرو سر کلاس درس فرستادند تا کمبود نیرو جبران شود. همان زمان بود که تعدادی از معلم‌های متوسطه به مقطع ابتدایی رفتند و مشکل دانش‌آموزان ابتدایی دو چندان شد.»
ابراهیمی ادامه داد: «متاسفانه هرسال با شروع مدارس موضوع کمبود نیروی انسانی در مقطع ابتدایی مطرح می‌شود و تا سال بعد هیچ اتفاقی رخ نمی‌دهد. کمبود نیرو که هر سال از کنار آن به راحتی عبور می‌کنیم، بیشترین آسیب را به دانش‌آموزان وارد می‌کند و ای کاش کار جدی‌تری در این باره انجام می‌شد.»
براساس آخرین آمارهایی که اعلام شده است، در سال تحصیلی گذشته 358 هزار و 125 نفر مجموع نیروی انسانی در دوره ابتدایی بوده‌اند که از این تعداد 265 هزار و 57 نفر معلم هستند. همچنین 179 هزار و 78 نفر زن و 85 هزار و 969 نفر مرد هستند. 44 هزار و 11 نفر در دوره ابتدایی از خانم‌ها و 37 هزار و 334 نفر از آقایان نیروی مدیریتی بوده‌اند.
* نویسنده : مطهره واعظی‌پور روزنامه‌نگار