مسیر تولید علم به ثروت از ایده تا تجارت از مسیر شرکت‌های دانش‌بنیان می‌گذرد؛ مراکز رشد نیز دروازه ورود به شرکت‌های دانش‌بنیان هستند. دانشگاه آزاد اسلامی نیز برای رسیدن به این مقصود در دوره مدیریت سوم خود راه‌اندازی مراکز رشد و شرکت‌های دانش‌بنیان را یکی از سیاست‌های خود قرار داد. آن‌طور که حمید میرزاده، رئیس این دانشگاه بارها در سخنان خود تاکید کرده، قرار است تعداد مراکز رشد دانشگاه تا پایان سال 96 به 150 مرکز برسد؛ عددی که مدیران و روسای واحدهای این دانشگاه را برآن داشته است تا بسیاری از فعالیت‌های خود را برای رسیدن به این منظور هدف‌گذاری کنند. داوود ثمری، مدیرکل ارتباط با صنعت دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» از برنامه‌های این مرکز برای رسیدن به این هدف سخن گفت. بخش دیگر سخنان ثمری در باره راه‌اندازی شهرک‌های فناوری در دانشگاه آزاد اسلامی بود. او خبر داد که هفته آینده در واحد شهرکرد کلنگ افتتاح یک شهرک شفا به زمین زده خواهد شد. مدیرکل ارتباط با صنعت دانشگاه آزاد اسلامی همچنین می‌گوید شورای اقتصاد دانش‌بنیان بحث راه‌اندازی صندوق پژوهش و فناوری را به این مرکز اهدا کرده است و یکی از برنامه‌های این مرکز در سال 94 راه‌اندازی صندوق پژوهش و فناوری در دانشگاه آزاد اسلامی است.

دانشگاه آزاد اسلامی طبق برنامه ترسیم شده خود قرار است تا پایان سال 96 تعداد واحدهای فناور خود را به 800 واحد و مراکز رشد را به 150 مرکز افزایش دهد؛ هدف از رسیدن به این عدد چیست؟
ما تاکنون 71 مرکز رشد را در واحدهای دانشگاهی راه‌اندازی کرده‌ایم و پیش‌بینی می‌کنیم تا پایان امسال این عدد را به صد و تا پایان سال 96 هم به 150 مرکز رشد برسانیم. هدف دانشگاه آزاد اسلامی این است که واحدهای جامع و بسیار بزرگ حتما مراکز رشد داشته باشند و به آن عددی که 800 واحد فناور در آن استقرار داشته باشند نیز خواهیم رسید. چون وقتی واحدهای فناور به مراکز رشد می‌آیند، بعد از سه سال باید موفق شده و خارج شوند؛ یعنی مدت زمانی که واحدهای فناور در مراکز رشد می‌مانند، سه سال است. البته ممکن است برخی زودتر به مرحله شرکت رسیده و خارج شوند یا دانش‌بنیان شده و در پارک‌های علم و فناوری استقرار پیدا کنند. بنابراین ما تعداد واحدهای فناور را باید در 150 مرکز رشد به 800 واحد فناور برسانیم.

تاکنون چند واحد فناور در مراکز رشد استقرار پیدا کردند؟
در حال حاضر نزدیک به 500 واحد فناور در مراکز رشد استقرار دارند. عددی که ما برای واحدهای فناور درست کردیم به این صورت است که حتما در هر فصلی یک دوره آموزشی با آنها داریم که هم مباحث اجرایی خود را با مراکز رشد جلو می‌بریم و هم در بحث توانمندسازی واحدهای فناور آموزش‌های تخصصی را برگزار کرده و یک زنجیره خدمات برای آنها راه‌اندازی کرده‌ایم.

این زنجیره خدمات چه نوع خدماتی است؟
 این زنجیره خدمات مانند آموزش‌های حقوقی، روش‌های تـضمـین برنامه‌های کسب‌وکاری که باید برای واحدهای فناور وجود داشته باشد و همچنین مواردی که راجع‌به بحث بازاریابی وجود دارد خواهد بود؛ چون برخی از واحدهای فناور که در مراکز رشد ما استقرار دارند، الان به محصول هم رسیده و محصولات خود را می‌فروشند. اینک برای اینکه بتوانند این روند را تداوم دهند، نیازمند آموزش هستند که ما بحث توانمند‌سازی را برای آنها در نظر گرفتیم و به‌عنوان یکی از رویکردها مد نظر است.
اخیرا در دوره آموزشی که هم‌زمان با گردهمایی معاونان پژوهش و فناوری برگزار شد، این 71 مرکز رشد هم حضور داشتند و ما پنج کارگروه از بین آنها انتخاب کرده و کارگروه‌ها تشکیل شدند. یکی از کارگروه‌ها بحث تدوین آیین‌نامه‌ها و مقررات است؛ یک کارگروه بحث آموزش و توانمند سازی؛ کارگروه دیگر بحث خدمات بازار؛ یک کارگروه هم بحث اطلاع‌رسانی و تبلیغات را برعهده دارد که ما برای این کارگروه‌ها در نظر داریم بسته تبلیغات و اطلاع‌رسانی داشته باشیم تا روند کار را تسریع ببخشیم.

مهم‌ترین فعالیت‌ سال 94 در حوزه پژوهش چیست؟
مهم‌ترین اتفاق، قرارداد با شرکت ملی نفت ایران بود که این قرارداد باعث شد 9 دانشگاه و پژوهشگاه با شرکت ملی نفت ایران قرارداد پژوهشی داشته باشند و به‌عنوان مشاور پژوهشی در میدان فعالیت کنند. در میدان کار کردن، یعنی به صورت عملیاتی، پروژه‌ها از تحت نظریه صرف بودن خارج می‌شوند و بحث انتقال یا خلق تکنولوژی مطرح می‌شود. دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان یکی از این 9 دانشگاه یا پژوهشگاه میدان کرج را در مناطق نفت‌خیز جنوب تحویل گرفت و تا الان پنج «RFB» ما مورد تایید قرار گرفته است و ان‌شاءالله پرپوزال اینها آماده باشد و برنامه‌هایی را برای ازدیاد برداشت از میادین در نظر داریم که بیشتر در قالب انتقال تکنولوژی است. یکی از «RFB» ها نیز در ارتباط با خلق تکنولوژی است؛ چون دانشی که در صنعت نفت استفاده می‌شود دانشی است که از بیرون آمده و به صورت وارداتی است؛ یعنی ما باید پول داده و دانش فنی از جاهایی که دانش فنی را دارند خریداری کنیم؛ اما به هر حال هدف این است که دانشگاه‌های داخل بتوانند این کار را انجام دهند و این دانش فنی را تولید کنند. تاکنون نیز ارتباطات خوبی با شرکت ملی نفت داشتیم و فکر می‌کنم خروجی آن در هفته پژوهش به صورت مشخص مطرح شود.

برنامه‌های هفته پژوهش چیست؟
ان‌شاءالله در هفته پژوهش پژوهشگران برتر را در کشور معرفی می‌کنیم و در نمایشگاهی که وزارت علوم به مناسبت هفته پژوهش برگزار می‌کند، ما هم یک غرفه و سالن مجزایی را خواهیم داشت و واحدهای دانشگاهی ما توانمندی‌های خود را در هفته پژوهش ارائه خواهند کرد. از برنامه‌های دیگر سال 94 راه‌اندازی پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی بود که این پارک در پایان سال 93 مجوز خود را گرفت و در سال 94 در محل موقت خود که در ساختمان گل یخ است، فعالیت خود را شروع کرده و تاکنون نیز دو شرکت دانش‌بنیان را در پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی استقرار دادیم.
هدف این پارک این است که بتواند جایگاه مناسبی برای شرکت‌های دانش‌بنیان باشد.
دانشگاه آزاد اسلامی هم چون در نظام علم و فناوری کشور به دنبال خلق ثروت از طریق تولید علم و فناوری است، این پارک‌ها می‌توانند جایگاه مناسبی باشند. در سال 94 اقدام مهم دیگری که اتفاق افتاد که همچنان تداوم دارد، بحث طرح شفا بود که این طرح علاوه‌بر اینکه به بحث توسعه فناوری توجه می‌کند به بحث فعالیت‌های خدماتی و صنفی هم توجه دارد و یکی از مفاد مهم تفاهمنامه دانشگاه آزاد اسلامی با وزارت صنعت، معدن و تجارت بحث راه‌اندازی شهرک‌های فناوری بود که الان کار آن شروع شده و چند روز قبل کلنگ اولین شهرک شفا در واحد همدان به زمین زده شد و هفته بعد در شهرکرد این کلنگ به زمین زده خواهد شد. در واقع هدف ما این است که 31 شهرک فناوری را در 31 واحد استان خود داشته باشیم که این موضوع جزء سیاست‌های جدید دانشگاه آزاد اسلامی است.
علاوه‌بر این برای توانمندی شرکت‌هایی که در واحدهای فناور مراکز رشد ما هستند، شورای اقتصاد دانش‌بنیان بحث راه‌اندازی صندوق پژوهش و فناوری را به ما اهدا کرد و یکی از برنامه‌های ما در سال 94 این است که بتوانیم صندوق پژوهش و فناوری را در دانشگاه آزاد اسلامی راه‌اندازی کنیم.