راهاندازی دفتری به نام «محیطزیست و توسعه پایدار» به استناد مصوبه شورای عالی محیطزیست در وزارت ورزش و استفاده از 50 نماد جانوری و گیاهی برای 50 فدراسیون ورزشی، سبب توجه به مباحث زیستمحیطی در کشور شد. 13 اردیبهشت بود که دفتر آموزش و مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیطزیست، تفاهمنامهای با وزارت ورزش و جوانان به امضا رساند و قرار شد از نمادهای جانوری و گیاهی بهمنظور حمایت ورزش از محیطزیست کشور استفاده شود.
تاکنون نمادهایی چون خرس قهوهای برای فدراسیون کشتی، خرگوش برای تنیس، کل برای کوهنوردی، پلنگ برای تکواندو، گربهوحشی برای بوکس، یوزپلنگ آسیایی برای فوتبال، درنا برای والیبال، روباه ترکمن برای ورزشهای دانشگاهی، درخت سرو برای ورزشهای باستانی، درخت شمشاد برای فدراسیون ورزش بیماریهای خاص، فوک خزری برای شنا، شیرجه، واترپلو و دلیجه (نوعی پرنده شکاری) بهعنوان نماد سافتبال، پرستوی دریایی نماد اسکیت و ماهی خاویار برای قایقرانی از سوی سازمان حفاظت محیطزیست به وزارت ورزش و جوانان پیشنهاد شده اما تنها با نماد یوزپلنگ آسیایی برای فوتبال در لیگهای جهانی موافقت و قرار شده «درنا» تنها در لیگهای داخلی بهعنوان نماد والیبال استفاده شود. از سوی دیگر علاوهبر آن برای هر یک از ادارههای کل تربیتبدنی در 31 استان کشور، یک گونه ممتاز جانوری بهعنوان نماد آن اداره انتخاب شده است.
فرهنگسازی، هدف تعیین نمادهای محیطزیستی برای ورزش
سازمان حفاظت محیطزیست بیشتر به دنبال این است که با انتخاب حیوانات و گیاهان و ارتباط آن با رشتههای ورزشی شروع به فرهنگسازی در سطح کشور کند تا مردم بیش از گذشته نسبت به زیستگاههای حیوانات و گیاهان آشنا و حساس شوند.
محمد درویش، مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیطزیست با بیان این مطلب به فرهیختگان میگوید: «خوشبختانه موضوع انتخاب نمادهای زیستمحیطی برای رشتههای ورزشی با استقبال مسئولان وزارت ورزش و جوانان روبهرو شد و در حال حاضر 50 فدراسیون ورزشی پذیرفتهاند که از این نمادها استفاده کنند.»
او تاکید کرد: «به غیر از فدراسیون ورزشهای باستانی و بیماری خاص که نماد گیاهی انتخاب کردند، سایر فدراسیونها نماد حیوانی برگزیدند و در بازیهای ملی از آن استفاده میکنند که دلیل آن پیشنهادی بوده که از سوی این دو فدراسیون مطرح شده است.»
مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیطزیست در پاسخ به این پرسش که چرا یوزپلنگ در لیگ جهانی فوتبال مورد استفاده قرار گرفت اما از نماد بازی والیبال در لیگ جهانی استفاده نشد، میگوید: «حامی مالی لیگ جهانی والیبال نپذیرفت که این نماد بر پیراهن بازیکنان قرار گیرد اما در بازیهای ملی و استانی از درنا استفاده میشود.»
او درباره دلیل انتخاب نمادهای زیستمحیطی برای رشتههای ورزشی میگوید: «جامعه ما بهویژه جوانان نگاه خاصی به ورزشکاران و بازیکنان دارند و از تمام رفتار و گفتار آنان الگو میگیرند بنابراین استفاده از این نمادها، معرفی و بیان اهمیت این گونههای زیستمحیطی به نقل از آنان تاثیر بالایی در فرهنگپذیری جوانان دارد.»
درویش با اشاره اینکه ورزشکاران سفیران محیطزیست هستند، تاکید میکند: «اگر ورزشکاران به جای استفاده از خودروهای شخصی از خودروهای عمومی استفاده و کیسههای پارچهای را جایگزین کیسههای نایلونی کنند، فرهنگی در جامعه اشاعه پیدا میکند که تاثیر آن در آینده مشخص میشود.»
مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیطزیست با اشاره به استفاده از خرس پاندا در کشور چین و آرمادیلو (یکی از گونههای بومی پستاندار) در برزیل، میگوید: «بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی سالهاست از نمادهای زیستمحیطی برای بازیهای خود استفاده میکنند و سازمان محیطزیست نیز در نظر دارد این فرهنگ را در کشور نهادینه کند.»
2 ساعت آموزش پیوست برای داوران و مدیران
دفتر محیطزیست و توسعه پایدار وزارت ورزش و جوانان که فعالیت خود را به تازگی در حوزه محیطزیست آغاز کرده دستاوردهای خوبی در راستای همکاری با سازمان حفاظت محیطزیست داشته است. دریافت نشان «وزارتخانه دوستدار محیطزیست» از سوی سازمان حفاظت محیطزیست، تشکیل اتاق فکر تشکلهای غیردولتی فعال محیطزیستی در حوزه ورزش، تشکیل کارگروه محیطزیست شورای راهبردی وزارت ورزش و جوانان، برگزاری اولین همایش ملی ورزش و محیطزیست، برگزاری نشست تخصصی ورزش در خدمت صلح و توسعه پایدار، اجرای طرح نمادین پویش نخبگان ورزش بانوان در حمایت از محیطزیست، معرفی 12 سفیر ورزشکار حافظ محیطزیست، راهاندازی کمپین ورزش و محیطزیست و رونمایی از درگاه الکترونیکی کمپین و اجرای طرح نمادین پاکسازی زباله با مشارکت فعالان محیطزیست در مسابقه والیبال ایران و لهستان ازجمله این دستاوردهاست.
اختصاص 50 گونه جانوری در حال انقراض و کمیاب بهعنوان نماد فدراسیونها نیز یکی دیگر از این اتفاقات بود. رضا شجیع، سرپرست دفتر محیطزیست و توسعه پایدار درباره محقق نشدن استفاده از نمادهای محیطزیستی در برخی فدراسیونهای ورزشی نیز میگوید: «متاسفانه برخی فدراسیونها با چالشها و مشکلات مالی روبهرو هستند و شاید نتوانند آنطور که انتظار میرود در بخش محیطزیست هزینه کنند.»
او از اجرای دورههای آموزشی دوساعته پیوست محیطزیستی برای مربیان و داوران رشتههای مختلف خبر میدهد و میگوید: «در این دورهها از کارشناسان محیطزیست برای طرح مباحث زیستمحیطی کمک گرفته شده و بیشک اگر این دورهها بهطور مستمر اجرایی شود، نتایج آن مطلوب و مناسب خواهد بود.»
او با اشاره به اینکه در 20 ماه گذشته پنجهزار و 183 دوره آموزشی، توجیهی و ارتقا برای مربیان و داوران برگزار شد، میافزاید: «اگر در کنار هر یک از دورهها تنها دو ساعت آموزش مبانی رفتار محیطزیستی هم داشته باشیم، بدونشک میتوانیم شاهد آگاهیبخشی مطلوب بین جامعه ورزش باشیم.»
او همچنین از برگزاری دوره تربیتمدرس «ورزش سبز» در آینده نزیک خبر داد و گفت: «طبق برنامهریزی انجامشده قرار است از هر فدراسیون دو نفر در این دورهها شرکت و پس از تکمیل دوره آموزشی بهعنوان مربی آموزش محیطزیست در فدراسیون و رشتههای ورزشی خود فعالیت کنند.»
به گفته سرپرست دفتر محیطزیست و توسعه پایدار وزارت ورزش و جوانان از میان فدراسیونهای ورزشی، فدراسیونهای قایقرانی (ماهی خاویار)، تنیس روی میز (خرگوش)، کوهنوردی (کل)، ورزشهای دانشگاهی (روباه ترکمنی)، شنا و واترپلو (دلفین)، نجاتغریق و غواصی (فک خزری)، بدمینتون (میش مرغ) و سوارکاری (گوزن زرد) بهطور رسمی در مراسمهایی ویژه حمایت رسمی خود از گونههای جانوری را اعلام و فعالیت خود را آغاز کردهاند. ضمن اینکه بهزودی سایر فدراسیونها هم به این نهضت حمایت همگانی از گونههای در حال انقراض خواهند پیوست.
به هر ترتیب، توجه به مباحث زیستمحیطی در سالهای اخیر سبب شد وزارتخانههایی همچون آموزش و پرورش، علوم، تحقیقات و فناوری و ورزش و جوانان همکاریهای متعددی را با سازمان حفاظت محیطزیست داشته باشند که امید میرود این تداوم همکاری بتواند برگ جدیدی از توسعه توجه به این مباحث را ورق بزند.
.gif?v=0)
