حسین درودیان،اقتصاددان :میدانیم که نوسانات بازار ارز در سالهای اخیر بارها تکرار شده است، بنابراین میتوان گفت این نوسانات ریشههای بنیادی دارند. هرچند ممکن است گاهی به دنبال رخدادهای خاص یا حوادث روزمره به دنبال توضیح باشیم، تجربه نشان میدهد که چنین اتفاقاتی صرفاً محرکی کوتاهمدت هستند و روی علل بنیادی موجود سوار میشوند؛ بهمثابه چکاندن ماشه عمل میکنند. علل بنیادی، عوامل اصلی هستند که فشارهای دائمی بر بازار ارز وارد میکنند. در طرف عرضه، کاهش دریافتیهای ارزی و مشکلات کانالهای انتقال، فروش و مدیریت ارز باعث فشار مداوم شده است. این فشارها گاهی تشدید و گاهی کاهش مییابند، اما نقش پایدار خود را حفظ میکنند. در سمت تقاضا نیز عوامل متعددی نقش دارند؛ از جمله خروج سرمایه و افزایش تقاضای واردات. علاوه بر این، بخشی از واردات با هدررفت ارزی همراه است؛ بهویژه وقتی ارز ترجیحی یا ارز با نرخ پایین به واردکنندگان اختصاص مییابد. این ترکیب، تقاضای ارز را تحتفشار شدید قرار داده و نوسانات بازار را تشدید میکند. در چند ماه اخیر، برخی تکانهها و رویدادها بر بستر علل بنیادی بازار ارز سوار شدهاند. از جمله این عوامل میتوان به آزادسازی واردات بدون منشأ ارز و اعمال محدودیت روی برخی کارتهای بازرگانی اجارهای اشاره کرد؛ محدودیتهایی که گاهی به تأخیر در بازگشت ارز صادرکنندگان منجر شده است. همچنین شرایط فصلی مرتبط با سال نو میلادی میتواند نقش کوچکی در تشدید تقاضای ارز ایفا کند. وزیر اقتصاد اخیراً به عاملی دیگر اشاره کرده که قابلتوجه است؛ کشور شرایط جنگی را پشت سر گذاشته شده و زیرساختها آسیبدیدهاند. در نتیجه، طی ماههای اخیر تلاش برای تجهیز مجدد این زیرساختها، بهویژه تجهیزات نظامی مانند رادارها و سامانههای پدافند هوایی، باعث افزایش مصرف ارز شده است. علاوه بر این، موضوع فرار سرمایه نیز بر فشار بازار ارز اثرگذار است؛ گرچه هدف همیشه خروج سرمایه به خارج از کشور نیست، اما تقاضا برای خرید طلا و کالاهای مشابه، ارز قابلتوجهی را از چرخه اقتصادی خارج میکند. این تقاضاها، به همراه سایر عوامل یادشده، توضیحدهنده فشار فعلی در بازار ارز هستند.
شماره ۴۶۰۹ |
صفحه ۸ |
اقتصاد
دانلود این صفحه
3 عامل مؤثر بر جهش ارزی اخیر











