محسن موسوی، کارشناس تأسیسات آبی معتقد است که انتقال آب از دریا برای فواصل نزدیک اقدامی مثبت و قابل دفاع است. وی در گفتوگو با «فرهیختگان» گفت: «در ارزیابیهای کارشناسی اعلام شد که انتقال آب از دریای عمان در فواصل نزدیک ـ تا حدود ۲۰۰ کیلومتر ـ اقدامی مثبت و قابل دفاع است. به گفته کارشناسان، امکان شیرینسازی و انتقال آب تا پسکرانهها در محدوده ۵۰، ۱۰۰ و حتی ۲۰۰ کیلومتری، توجیهپذیر و مؤثر ارزیابی میشود. همچنین انتقال آب تا کارخانه گلگهر در سیرجان با فاصله حدود ۳۰۰ کیلومتر نیز اقدامی قابل قبول دانسته شده و از نظر فنی و اقتصادی با مانع جدی روبهرو نیست. با این حال، مخالفتها زمانی آغاز شد که طرحهای انتقال آب به شهرهای دوردست فلات مرکزی، از جمله اصفهان و مشهد، و اخیراً تهران مطرح شد. به گفته منتقدان، این روند از دوره دولت حسن روحانی آغاز و در سالهای بعد نیز ادامه یافت و به شکلگیری فرهنگی نادرست منجر شد؛ فرهنگی که هر شهر برای جبران کمبود آب خود، بهدنبال کشیدن خط لوله از دریا باشد.»
وی ادامه داد: «ادامه این مسیر میتواند طی چند دهه آینده به ایجاد دهها تا صدها خط لوله در قلب کویر منجر شود؛ خطوطی که هرکدام به سمت شهری مانند تهران، قم یا سمنان کشیده خواهند شد. راهکار اصلی باید حرکت به سوی سواحل باشد؛ به این معنا که صنایع بزرگ و بخشی از جمعیت فلات مرکزی به سمت دریا منتقل شوند، نه اینکه برای حفظ وضعیت فعلی، خطلولههای متعدد از دریا به مرکز کشور کشیده شود. این هشدارها نادیده گرفته شد و مسیر انتقال آب به شهرهایی مانند اصفهان اجرا شد و اکنون صحبت از انتقال آب به تهران نیز مطرح است.»
موسوی درباره تبعات محیط زیستی انتقال آب از دریا به فلات مرکزی نیز افزود: «از منظر محیطزیستی نیز پیامدهای مربوط به دریا، نسبتاً جزئی است؛ اما عبور خطوط لوله از مناطق طبیعی کشور، هزینههای سنگین پمپاژ مداوم آب و عمر کوتاه حدود ۲۰ ساله این خطوط، چالشهای مهمتری ایجاد میکند. پرسشی که ایجاد میشود این است که پس از فرسودگی و زنگزدگی این خطوط طی حدود ۳۰ سال، تخریب و دفن این حجم از لولهها چگونه مدیریت خواهد شد. اجرای این طرحها «اقدامی اشتباه» است.»
از جمله اشکالات وارد شده به طرح انتقال آب دریا به فلات مرکزی گران بودن این آب است. موسوی در تشریح این مسئله گفت: «چون کارخانهها برق مصرفیشان با قیمتهای جهانی نیست و قیمتش خیلی ارزان است، بنابراین کارخانههایی مانند فولاد و کارخانههای مس، قیمت آب رویشان تأثیری ندارد و حاضرند مترمکعبی پنج دلار هم بدهند و این آب را بخرند. یعنی کارخانهها راضی به این قیمت هستند. ولی اگر آب بخواهد برای آن شهروندان باشد، دیگر فاجعه میشود. چون ما آبی را که الان به شهروندان میدهیم، متر مکعبی هزار تومان است. شهروند نمیتواند مترمکعبی مثلاً ۵۰۰ هزار تومان پولِ آبِ شور بدهد. بنابراین دولت باید بیاید و تفاوت آن را جبران کند؛ که این جبران کردنِ ما به التفاوت، اصلاً کل پولِ لایحه بودجه را میگیرد. یعنی دولت باید تفاوت قیمت آبِ شور را برای شهروندان بدهد.»
موسوی ادامه داد: «انتقال آب دریای عمان یا خلیجفارس به فواصل نزدیک، بسیار کارِ درست است؛ اما برای فواصل دور، بسیار کارِ اشتباه است. و برای بعضی جاها هم استثناست؛ مثلاً برای جایی مثل زابل ما احتیاج داریم که جمعیت آنجا بماند و واقعاً باید این کار انجام شود. یعنی حتی اگر شده ملت ایران ـ بهاصطلاح ـ مالیات اضافی بدهند، ولی ما یک آبی را به زابل برسانیم، ارزش دارد.»
وی افزود: «حدود یک و نیم درصد آب زایندهرود متعلق به مصرف کارخانهها و صنایع در اصفهان است. با ورود آب دریا، آن مقدار آبی که پیشتر از زایندهرود مصرف میشده، دیگر توسط کارخانهها برداشت نخواهد شد و این کار به نفع زایندهرود خواهد بود. با اینکه یک و نیم درصد عدد کوچکی است؛ اما برخیها میگویند این کمک مؤثری خواهد بود و این ادعا درست است.»
موسوی تصریح کرد: «ما معتقدیم داستان انتقال آب از دریا به فواصلی بیش از 200 کیلومتر متوقف شود و تا همینجا کافی است. انتقال آب به اصفهان انجام شده و پنج شاخه لولهکشی اجرا شده است: یکی به یزد، یکی به کرمان، یکی به استان فارس (شیراز)، یکی به مشهد و یکی به اصفهان. ما معتقدیم از اینجا به بعد انتقال آب را خاتمه بدهند؛ یعنی دولت دیگر مصوبهای برای کشیدن خط لوله صادر نکند. هزینهها پرداخت شده و تا این حد کافی است؛ پیشنهاد ما این است که خواهشاً دیگر خط لولهای کشیده نشود. ما معتقدیم این صنایع باید در افق زمانی حدوداً ۲۰ ساله مثلاً تا ۱۴۲۰ بهتدریج منتقل شوند. بسیاری از صنایع آببر هستند و باید مستقل و کمآببر شوند و به سواحل جنوبی منتقل شوند. ما باید سواحل جنوبیمان را تقویت کنیم؛ زیرا هر کاری در فلات مرکزی انجام دهیم، در آینده با کاهش آب مواجه خواهیم شد. تغییر اقلیم و گرمایش نیز این مشکل را تشدید میکند. در نتیجه، این صنایع باید بهتدریج جمع شده و به سمت سواحل منتقل شوند.»
شماره ۴۵۹۱ |
صفحه ۶ |
جامعه
دانلود این صفحه
کارشناس تأسیسات آبی:
انتقال آب دریا به فواصل نزدیک اقدامی مثبت است؛ اما نه برای شرب!














