سمانه شهبازی، دانشجوی دکترای علوم ارتباطات، در حال حاضر در پنجمین ترم خود بهعنوان دستیار آموزشی در دانشگاه آزاد واحد اراک مشغول تدریس است. او پیشازاین، تجربه تدریس در دانشگاه آزاد همدان را نیز داشته و اکنون عمدتاً در مقطع کارشناسی به آموزش میپردازد. انگیزه او برای ورود به حوزه دستیاری آموزشی ترکیبی از علاقه شخصی و اهداف حرفهای است؛ او به تدریس و انتقال علم علاقهمند است و دغدغه دارد که ضعفهای موجود در منابع آموزشی علوم اجتماعی، بهویژه کمبود منابع ترجمه شده و به روز، برای نسلهای آینده جبران شود. شهبازی تأکید دارد در کلاسهای خود از مقالات به روز و منابع جدید بهره میگیرد تا دانشجویان بتوانند با علم روز آشنا شوند. علاوه بر این، او دستیاری آموزشی را فرصتی میداند تا مسیر خود را برای ورود به هیئتعلمی دانشگاه هموار کند و تجربه عملی در دانشگاه کسب کند. شهبازی در توضیح تجربه شخصی خود در مقطع دکترا میگوید: «در زمان تحصیل من، بیشتر اساتید حقالتدریس بودند و در ترم اول، کلاسها بهصورت مجازی برگزار شد. کیفیت این کلاسها بهشدت پایین بود.» او معتقد است برخلاف برخی اساتید حقالتدریس، دستیاران آموزشی علاقه و انگیزه واقعی برای تدریس و پژوهش دارند. بسیاری از آنها، مانند او، به تدریس و انتقال علم علاقه هستند و این انگیزه شخصی باعث میشود کیفیت آموزش در کلاسهایشان بالاتر باشد. شهبازی به دانشجویان دکترای علاقهمند به ورود به حوزه دستیاری آموزشی توصیه میکند که اگر واقعاً به رشته تحصیلی خود علاقه دارند و هدفشان تأثیرگذاری در جامعه علمی و آموزشی است، وارد این مسیر شوند. او معتقد است این تجربه، توانافزایی قابلتوجهی برای دستیاران آموزشی فراهم میکند و باعث میشود آنها حتی پس از اتمام دوره تحصیل نیز با محیط دانشگاه و فضای علمی در ارتباط باشند و بهروز بمانند. این دستیار آموزشی میگوید برخی همکارانم که در سنین نزدیک به بازنشستگی هستند، هر ترم یک درس در دانشگاه برمیدارند تا از فضای علمی دور نشوند و خود را برای نسل بعدی بهروز نگه دارند.
او تأکید میکند دانشجویان علاقهمند به تدریس و انتقال علم، باید این واقعیتها را در نظر داشته و آماده باشند با چالشهای واقعی آموزشی در دانشگاه و جامعه مواجه شوند تا بتوانند نقش مؤثری در تربیت نسل جدید ایفا کنند. شهبازی در جریان تدریس خود تلاش میکند علاوه بر محتوای درسی، انگیزه و خلاقیت دانشجویان را نیز پرورش دهد. او که تلاش دارد از روشهای خلاقانهای برای جذب دانشجو به یادگیری استفاده کند یکی از تجربیات خود اینگونه روایت میکند؛ در یکی از کلاسها به دانشجویان پیشنهاد دادم هر کسی بتواند یک غزل از حافظ حفظ کند، 6 نمره کامل کلاسی دریافت خواهد کرد. سه نفر از دانشجویان تا کنون پای تخته رفته و غزلها را اجرا کردهاند و این تجربه باعث ایجاد حس رضایت و انگیزه مثبت در دانشجویان شده است. او معتقد است چنین فعالیتهایی میتواند تجربه یادگیری را برای دانشجو شخصیتر و تأثیرگذارتر کند. این دستیار آموزشی همچنین به اهمیت تطبیق آموزش با نسل جدید دانشجویان اشاره میکند و میگوید دانشگاهها باید خود را با تغییرات نسل جدید و تحولات اجتماعی وفق دهند و روشهای آموزشی خود را بهگونهای طراحی کنند که توانایی تفکر انتقادی، تحلیل و مهارتهای سواد رسانهای را در دانشجویان تقویت کند. شهبازی به نگرش خود درباره شیوه آموزش اشاره میکند و تأکید دارد که «حجم محتوا» برای او اهمیت کمتری نسبت به «یادگیری واقعی» دارد. شهبازی معتقد است الزام دانشجو به مطالعه یک کتاب ۲۰۰ صفحهای بدون آن که بتواند آن را درک کند یا به کار ببرد، کمکی به رشد او نمیکند. از نگاه او، آنچه امروز باید در آموزش برجسته شود «مهارت» است؛ اما مهارت به معنای مهارتهای یدی یا تکنیکی صرف نیست. «مهارت تحلیل، توان تفکر، سواد رسانهای و قدرت تشخیص نیازهای فردی»، از دید او مهارتهایی هستند که باید به دانشجو آموخته شود.
او در ادامه، به مسئله استفاده دانشجویان از ابزارهای هوش مصنوعی اشاره میکند؛ موضوعی که به گفته او برخی اساتید همچنان با آن مشکل دارند. شهبازی روایت میکند یکی از دانشجویانش گفته بود استادی به دلیل استفاده از هوش مصنوعی در یک تمرین، از او ایراد گرفته است. اما شهبازی رویکرد متفاوتی دارد و میگوید: «اتفاقاً من به دانشجو گفتهام اگر بتوانی درست از هوش مصنوعی استفاده کنی، من به تو نمره کامل میدهم.» او معتقد است استفاده از این ابزارها نهتنها ایرادی ندارد، بلکه میتواند به ارتقای مهارتهای دانشجویان کمک کند، بهشرط آن که استفاده از آن آگاهانه و هدفمند باشد.
شماره ۴۵۸۹ |
صفحه ۴ |
دانشگاه
دانلود این صفحه
طرح دستیاری فرصت مواجهه جدی با چالشهای واقعی آموزشی است














