پریا ناصری، خبرنگار: هر ساله، آذر ماه برای تشکلهای دانشجویی حال و هوای متفاوتی دارد؛ روزهایی پرجنبوجوش و پرهیاهو که با نام روز دانشجو گره خورده است. نشستها و برنامههای این ایام به دانشجویان فرصت میدهد تا دغدغهها، انتقادات و پیشنهادات خود را بیواسطه با مسئولان در میان بگذارند. در همین راستا، روز گذشته محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت میزبان جمعی از دبیران تشکلهای اسلامی، مسئولان بسیج دانشجویی و نمایندگان برخی تشکلهای دانشجویی دانشگاههای علوم پزشکی کشور بود.
«فرهیختگان» در شماره امروز با محمد ممبینی، دبیر جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه اصفهان و علوم پزشکی اصفهان، محمد هادیتبار، دانشجوی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و قائممقام مرکز راهبری بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی کشور و امیرمحمد نوربخش، دبیر انجمن اسلامی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به گفتوگو پرداخته و کموکیف نشست دیروز دانشجویان با وزیر بهداشت را مورد بررسی قرار داده که در ادامه از نظر میگذرانید.
دانشجویان در کنار نقد، مسئولانه وارد میدان عمل شوند
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نشست با تشکلهای دانشجویی با اشاره به هدف قانون برنامه مبنی بر رسیدن به شاخص ۲.۳ پزشک به ازای هر هزار نفر جمعیت تأکید کرد: «به زودی کشور، بدون نیاز به افزایش ظرفیت جدید، به این عدد خواهد رسید.» وی افزود: «افزایش بیرویه ظرفیت بدون تأمین زیرساختهای آموزشی موجب افت کیفیت آموزش کمبود امکانات خوابگاهی، فشار بر بخش بالینی و نارضایتی دانشجویان خواهد شد.» او در ادامه با تشریح چالشهای اقتصادی نظام سلامت و تأکید بر لزوم اصلاح ساختارهای بیمهای کشور اظهار داشت: «بیمه تأمین اجتماعی با وجود تلاش فراوان، به دلیل اولویت پرداخت مستمریبگیران، از چند ماه گذشته تاکنون مطالبات بیمارستانها را پرداخت نکرده است. این وضعیت، وزارت بهداشت و مراکز درمانی را با مشکلات جدی مواجه کرده و بیمه سلامت نیز تحت تأثیر همین مشکل درآمدی قرار گرفته است.»
ظفرقندی افزود: «برای حل این بحران، با پیگیریهای وزارت بهداشت، مجوز تأمین ۷۰ هزار میلیارد تومان اوراق مالی از سران سه قوه اخذ شده تا این منابع به بیمه تأمین اجتماعی تخصیص یابد و سپس مطالبات بیمارستانها پرداخت شود. اما رسیدن به محصول اجرایی این تصمیم زمانبر خواهد بود.»
او با اشاره به اقدامات انجامشده برای حمایت از دستیاران پزشکی تصریح کرد: «حقوق دستیاران در دو مرحله افزایش یافته و صندوقی برای جلوگیری از تأخیر در پرداخت کارانه پزشکان طرحی ایجاد شده است. همچنین اجازه تأسیس مطب در خارج از مراکز استانها صادر شده تا هم ماندگاری پزشکان افزایش یابد و هم مناطق محروم از خدمات تخصصی بهرهمند شوند.»
وزیر بهداشت در ادامه کاهش جمعیت را مسئلهای صرفا اقتصادی ندانست و گفت: «این معضل در بسیاری از کشورها از جمله کرهجنوبی، ژاپن، فرانسه و روسیه نیز وجود دارد و ابعاد فرهنگی، اجتماعی و زیستی دارد. هیچ کشوری با یک راهکار واحد موفق به حل این بحران نشده است. ما نیز باید پازل حمایت از خانواده، فرهنگسازی و اقتصاد را همزمان تکمیل کنیم.»
او با تأکید بر اینکه اصلاح وضعیت موجود نیازمند مشارکت همه ذینفعان است، از دانشجویان خواست در کنار نقد، مسئولانه وارد میدان عمل شوند و با بیان واقعیتهای موجود در مراکز آموزشی و خوابگاهی، زمینه تصمیمسازی دقیقتر مسئولان را فراهم کنند.
وزیر بهداشت در پایان ضمن ابراز تاسف از انتشار برخی مطالب بدون استناد در برخی شبکه های مجازی تاکید کرد: «هیچکس مجاز نیست بدون سند و روند قانونی درباره افراد قضاوت کند. نظام سلامت نیازمند اصلاح، شفافیت و همکاری همه نهادهاست و وزارت بهداشت این مسیر را با جدیت دنبال خواهد کرد.»
سمتوسوی فعالیتهای فرهنگی وزارت بهداشت نگرانکننده است
محمد هادیتبار، دانشجوی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و قائممقام مرکز راهبری بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی کشور در گفتوگو با «فرهیختگان» نشست دیروز وزیر بهداشت با دانشجویان را «خوب» ارزیابی کرد و گفت: «اولین مطالبه ما این بوده که نباید تقویمی باشد. بلکه باید به صورت فصلی و حداقل هر 6 ماه یکبار برگزار شود و محدود به بازه ۱۶ آذر نشود.»
او با بیان این مطلب که موضوع خود او در این جلسه پیرو بحث جمعیت بوده است، افزود: «موضوع جمعیت که هنوز بحران اصلی نظام سلامت بوده و تا به حال به نتیجهای نرسیده است. در این مدت که دکتر ظفرقندی سکاندار وزارت بهداشت بوده است و به قول خودشان خط نگهدار دولت محسوب میشوند، اتفاقی در این زمینه رخ نداده که خیالمان راحت شود در بحث جمعیت در مسیر درستی قرار داریم و به سمت خروج از این بحران حرکت میکنیم.»
هادیتبار با بیان اینکه از برخی مسئولان شنیده میشود تکالیف وزارت بهداشت در حوزه جمعیت بیش از توانمندی و اختیارات آن است و قانونی که برایش تعیین شده از عهده وزارتخانه برنمیآید، تصریح کرد: «به نظر من این مسئله از نظر ساختاری مشکل دارد و مطالبهای که کردیم اجرای قانون بوده است. اگر مانعی برای اجرای قانون وجود دارد باید به طریق قانونی حل شود و اینکه گفته شود تکالیف وزارت بهداشت بیشتر از توان آن است، پذیرفته نیست.»
او در ادامه با اشاره به اینکه برخی مدعی هستند وزارت بهداشت مسئول کیفیت جمعیت است نه کمیت آن، تاکید کرد: «این حرف با هیچ متر و معیاری پایه و اساس ندارد. در جلسه نیز خواستیم که صراحتا به این سوال پاسخ دهند، اما پاسخ واضحی دریافت نکردیم و این مسئله صرفا به صورت ضمنی انکار شد.»
هادیتبار با بیان این مطلب که اقدامات حوزه وزارتی دکتر ظفرقندی برای استادان جوان هیئت علمی که میتوانند در بحث جمعیت مولد باشند از دیگر موضوعات مطرح شده بود، تصریح کرد: «جدا از عملکرد کلی دولت و وزارت بهداشت در موضوع جمعیت، سوال ما این بود که برای دانشجویان، رزیدنتها و کارمندان وزارت بهداشت و درمان که قشر نخبگانی جامعه با ضریب اثرگذاری بالا هستند، چه کاری انجام دادهاند؟ و چه اقداماتی ناظر به این جمعیت نخبگانی که در این حوزه فعالیت میکنند در وزارت بهداشت صورت گرفته؟ اینکه مهدکودکهای بیمارستانی، فعالیتهای تشویقی و مانند آنها چه اقداماتی بوده و چه نتایجی به همراه داشته است؟»
او با بیان اینکه همواره تلاش کردیم بهعنوان یک تشکل دانشجویی، درکنار مجموعه حاکمیت قرار بگیریم افزود: «بسیج دانشجویی هیچگاه پیرو جریانهای سیاسی نبوده و وارد حزببازی و فضای جناحی نشده است. هر دولتی که باشد، همیشه تلاش کردیم در کنارشان باشیم و دست کمکمان دراز بوده است. اگر دست ما را بگیرند، هرچه از دستمان برآید انجام میدهیم.»
هادیتبار با بیان این مطلب که دکتر ظفرقندی در نشست پیشگامان رهایی سال گذشته سه مطالبه از بسیج داشته که در هر سه مورد فعالیتهای پژوهشی انجام دادیم، اضافه کرد: «این پژوهشها میتواند مورد استفاده وزارتخانه قرار گیرد. این موارد را در جلسه نیز مطرح کردیم. دکتر ظفرقندی هم گفتند به مدیرانشان خواهند گفت به سراغ بسیج دانشجویی دانشگاههای علوم پزشکی کشور بیایند، البته کسی سراغ ما نیامده است. همانطور که در گذشته گفتیم اکنون نیز میگوییم که آمادگی کمک را داریم.»
او با بیان این مطلب که سمتوسوی فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی وزارت بهداشت برای ما نگرانکننده است، ادامه داد: «به نظر میرسد این فعالیتها به سمت برگزاری برنامههایی نظیر ترویج موسیقی و اردوهای مختلف در دانشگاههای علوم پزشکی حرکت کرده و از آن حمایت میشود، بدون اینکه برخوردی صورت گیرد. گویی این مشی فرهنگی دانشجویی وزارتخانه است. این روند واقعا نگرانکننده است و فاصله زیادی با منویات رهبر انقلاب دارد.»
هادیتبار قانونگریزی را موضوع حائز اهمیتی دانست و خاطرنشان کرد: «موضوعی که متاسفانه در آییننامه شوراهای صنفی بدون اینکه به تصویب برسد و ابلاغ شود، انتخابات برای آن برگزار شد. با اینکه آییننامه شورای انضباطی دانشگاهها بدون طی روند قانونی اجرایی شد. درحقیقت این روند قانونگریزی همواره مورد مطالبه ما بوده و تاکنون هیچ پاسخی درباره آن دریافت نکردهایم.»
جلوی اسرافهای موجود در نظام پزشکی را بگیرید
محمد ممبینی، دبیر جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه اصفهان و علوم پزشکی اصفهان در گفتوگو با «فرهیختگان» با بیان این مطلب که در نشست روز گذشته وزیر بهداشت با نمایندگان تشکلهای دانشجویی مسائل مختلفی از جمله مشکلات نظام سلامت مطرح شد، اظهار داشت: «یکی از این موضوعات بحث افزایش ظرفیت پزشکی و دیگری هم بحث غیرواقعی بودن تعرفهها و مشکلات بیمهها بود. اگر بحث افزایش ظرفیت پزشکی متناسب با امکانات موجود نباشد، کاملاً مضر خواهد بود. علاوه بر امکانات، بحث نیاز نیز مطرح است؛ چراکه اگر امکانات وجود داشته باشد؛ اما نیازی نباشد، افزایش تعداد پزشک به ازای جمعیت مشکلات عدیدهای ایجاد میکند.»
دبیر جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه اصفهان و علوم پزشکی اصفهان با بیان این مطلب که فقدان تفکر سیستمی یکی از موضوعات حائز اهمیت در نظام سلامت است، تصریح کرد: «همانطور که ناترازی انرژی نتیجه تصمیمات نادرست گذشته است، در حوزه پزشکی نیز افزایش ظرفیتها بدون توجه به پیامدهای بلندمدت مشکلات جدی ایجاد خواهد کرد.»
او ادامه داد: «پاسخی که وزیر بهداشت داشتند این بود که این موضوع قانونی از سوی نهاد بالادستی بوده و تلاش وزارتخانه منجر به توقف ادامه این روند شده است. با این حال با توجه به اینکه این موضوع نیاز به کار بیشتر و سلسله مراتب دارد؛ اما به نظر من پاسخ وزیر نمیتواند منجر به حل مسئله شود.»
ممبینی از طرح مسائل و وضعیت رزیدنتها در نشست با وزیر بهداشت خبر داد و افزود: «به نظر من این موضوع باید به نوعی حل و فصل شود؛ زیرا نیرویی که تربیت میشود دولت برای آن هزینه پرداخت میکند و اگر معیشت رزیدنتها یا فارغالتحصیلان مهیا نباشند، به راحتی به کشورهای دیگر از جمله کشورهای حاشیه خلیج فارس مهاجرت میکنند.»
او در ادامه بیان کرد: «این امر نوعی اسراف منابع است. حالا با توجه به صحبتهایی هم که رهبر انقلاب اخیراً درباره اسراف کردند به نظر من سیاستگذار حوزه نظام سلامت نیز باید بهگونهای عمل کند که منابع وزارت بهداشت در جای درست مصرف شود و به کار کشور بیاید، نه اینکه دانشجو تربیت شود و سپس برود و به کشور دیگری خدمترسانی کند. اسراف دیگری که امروزه به وضوح دیده میشود در موضوعاتی مانند پزشک خانواده و نظام ارجاع است که بیش از 20 سال در دستور کار قرار دارد؛ اما به نتیجه نرسیده است.»
این فعال دانشجویی در ادامه اظهار کرد: «از آنجایی که دکتر پزشکیان سابقه ریاست دانشگاه، وزارت بهداشت و اکنون نیز ریاستجمهوری را برعهده دارند؛ مشکلات نظام سلامت را در این دوره حل و فصل نکنند، در چه دورهای باید انتظار حل آن را داشت؟ اگر این مسائل در همین دوره به سرانجام نرسند، موجب ناامیدی خواهد شد.»
او درباره پاسخهای ارائه شده به مشکلات عنوان شده از سوی دانشجویان تصریح کرد: «وزیر بهداشت معتقد بود که این مشکلات بزرگ هستند و وزارتخانه به تنهایی نمیتواند همه آنها را حل و فصل کند. بنابراین انسجام و فعالیت همه دستگاهها و حتی تشکلهای دانشجویی لازم است تا این مسائل روی میز سیاستگذار قرار گیرد و به نتیجه برسد.»
ممبینی با اظهار خرسندی از برگزاری چنین جلسات هماندیشی که در آن انتقادها و پیشنهادها آزادانه بیان میشود، ادامه داد: «این جلسات میتوانند حس امید را درمیان دانشجویان افزایش دهد، زیرا میداند که یک مسئولی در عالیترین مقام پاسخگوی پرسشهای اوست؛ بنابراین این جلسه سازنده بود و امیدواریم که مانند وزیر قبلی هر چند ماه یک بار چنین جلساتی و در بازههای کوتاهتر برگزار شود.» او در پایان خاطرنشان کرد: «در جلسه روز گذشته فرصت کافی برای پرسش و پاسخ وجود نداشت. به نظر من این روند زمانی به حد مطلوب میرسد که وزیر پاسخ دهد و دانشجو دوباره سؤال کند تا به نتیجه مشخص برسند. برخی پاسخها قانعکننده بود؛ اما در مواردی نیاز به طرح دوباره پرسش و دریافت پاسخ ثانویه وجود داشت.»
انتقاد دانشجویان از جدی نگرفتن استعفای معاون وزیر بهداشت
امیرمحمد نوربخش، دبیر انجمن اسلامی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در تشریح نکات مطرح شده از سوی دانشجویان در نشست با وزیر بهداشت به «فرهیختگان» گفت: «یکی از مباحث مورد تأکید دانشجویان موضوع افزایش ظرفیت رشته پزشکی بود؛ پرسش این بود که چرا با وجود امکانات موجود چنین تصمیمی گرفته شد و چرا روی آن موضوع پافشاری نبوده است.»
او با بیان این مطلب که جدی نگرفتن استعفای معاون وزیر بهداشت از دیگر مباحث مطرح شده بود، افزود: «اهمیت این مسئله از آن جهت است که این افراد بهعنوان نماد حاکمیت وزارتخانه تلقی میشوند و بیتوجهی به چنین مواردی میتواند موجب بیاعتمادی میان مردم شده و سرمایه اجتماعی ما را در جامعه کاهش دهد.»
نوربخش ادامه داد: «بحث بعدی هم مربوط به پویش «نه به تصادف» بود. پویشی که جز هزینههای سنگین برای وزارتخانه، نتایج مطلوبی را به همراه نداشته و علیرغم تذکرهای نمایندگان مجلس اکنون نیز وارد مرحله دوم خود شده است؛ اما وزیر بهداشت پاسخی جز اینکه وظیفه ما جلوگیری از تصادفات بوده است، ندادند. پاسخی که به نظر من قانعکننده نبود.»
او در ادامه با بیان اینکه منکر مفید بودن این پویش نیستیم، تصریح کرد: «مسئله ما این است پویش ارتباط چندانی با وزارت بهداشت ندارد و باید وزارتخانههای دیگری مسئولیت آن را بر عهده بگیرند. همچنین درباره موضوع پوشش ایران جوان نیز فرهنگسازی کافی صورت نگرفته و ضمن دخیل بودن مسائل معیشتی و اقتصادی به نظر میرسد که وزارتخانه اقدامات سطحی انجام داده و نتیجه مفیدی حاصل نشده است.»
دبیر انجمن اسلامی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان این مطلب که این نشست بیشتر جنبه آمادگی برای روز دانشجو بوده تا دستیابی به نتیجهای مشخص، ادامه داد: «بهزعم من یک جلسه دو ساعته با تعداد محدود حاضران نمیتواند خروجی مطلوبی داشته باشد؛ بنابراین برای دستیابی به نتایج بهتر، لازم بود درباره یک موضوع خاص گفتوگو شده تا خروجی بهتری حاصل شود و بتوانیم در جلسه بعدی با وزیر بهداشت نیز آن را ادامه دهیم.»














