سارا طاهری، خبرنگار گروه دانشگاه: مدارس سما در سالهای اخیر نهتنها مسیر تحول آموزشی و تربیتی خود را با قدرت دنبال کردهاند، بلکه به بازوی اقتصادی مهمی برای دانشگاه آزاد اسلامی تبدیل شدهاند. مدارسی که در سالهای گذشته با مشکلات مالی و زیاندهی مواجه بودند، امروز مسیر تحولی تازه را طی میکنند. اقدامات گسترده و نظاممند دانشگاه آزاد اسلامی، از طراحی نظام ارزیابی 10 محوری گرفته تا بازطراحی ساختار مدارس و منطقیسازی شهریهها، باعث شده، این مدارس نهتنها کیفیت آموزشی خود را ارتقا دهند، بلکه پایداری مالی و اقتصادی قابلتوجهی نیز کسب کنند. توسعه زیرساختها، تجهیز مدارس و موفقیتهای چشمگیر دانشآموزان در مسابقات مهارتی و دانشگاهها، همه بخشی از برنامههای گستردهای است که با هدف ارتقای کیفیت آموزشی و پایداری مالی اجرا شده است. همزمان، با اجرای مدل «عرصه و پایه» در دانشکدههای تعلیم و تربیت، دانشجویان علوم تربیتی قادرند مهارتهای عملی خود را از همان ترم دوم تحصیل در محیط واقعی آموزش تجربه کنند، الگویی که دانشجو را پس از فارغالتحصیلی در سطح تجربه یک نیروی شاغل چهارساله قرار میدهد. در این گزارش در گفتوگو با محمدعلی نادیخوراسگانی به جزئیات اقداماتی پرداختهایم که در سالهای اخیر مدارس سما را از زیاندهی خارج کرده و به پایداری اقتصادی رسانده است. اتفاقی که باعث شده سهم درآمدی مدارس سما را در کیک اقتصادی دانشگاه از کمتر از 4.49 درصد به 6.31 برساند.
مسیر تحول الهامگرفته از سه محور کلیدی
نادی در ابتدای صحبتهایش از برنامهها و تصمیمهایی سخن گفت که در سالهای اخیر برای ایجاد تحول در مدارس سما اجرا شده است؛ تحولاتی که هدف آن نه فقط بهبود کیفیت آموزشی، بلکه دستیابی به پایداری مالی و مدیریتی در این مجموعه بزرگ آموزشی است.
به گفته او، مسیر تحول از سه محور کلیدی الهامگرفته است؛ همان سه رهنمودی که مقام معظم رهبری و ریاست دانشگاه آزاد اسلامی بر آن تأکید دارند. یعنی «حفظ کیان دانشگاه، گسترش فضای انقلابی و ارتقای علمی» او میگوید برای تحقق این سه هدف، تنها توسعه علمی کافی نبود و لازم بود وضعیت اقتصادی مدارس نیز ساماندهی شود تا بتوان از ظرفیتهای تربیتی و آموزشی حداکثر بهره را برد.
نادی توضیح میدهد که نخستین گام، طراحی و اجرای نظام ارزیابی کیفیت مدارس بود؛ نظامی ده محوری که یکی از مهمترین ابعاد آن، بررسی منابع مالی و انسانی مدارس است. به گفته او، این نظام کمک کرد تا مشخص شود کدام مدارس در چه بخشهایی دچار ضعفند و برای هر مورد، برنامه مشخصی تدوین شود.
به گفته او پس از اجرای این نظام، مدارس موظف شدند برنامه عملیاتی یکساله بنویسند. در کنار این، سامانه «سما پلاس» فعال شد تا امکان رصد دقیق وضعیت هر مدرسه فراهم شود. بازنگری در نظام آمایشی نیز از دیگر اقدامات مهم بود؛ چراکه به گفته نادی، بیش از 50 درصد مدارس سما در فضاهایی مستقرند که از سوی واحدهای دانشگاهی در اختیار مجموعه قرار گرفته و برخی از آنها از نظر موقعیت جغرافیایی برای خانوادهها جذابیت کافی ندارند. به همین دلیل، بازنگری در محل استقرار مدارس به یکی از گامهای جدی در مسیر ارتقای کیفیت تبدیل شد.
بازتعریف مأموریت مدارس و اصلاح ساختار برای پایداری مالی
نادیخوراسگانی در بخش دیگری از سخنانش به یکی از مهمترین محورهای تحول در مدارس سما پرداخت؛ موضوعی که هم به ارتقای کیفیت آموزشی و هم به ایجاد پایداری مالی در مدارس منجر شده است. او توضیح داد که نظام ارزیابی جدید مدارس، نهتنها بر شاخصهای آموزشی تمرکز دارد، بلکه با نگاهی دقیق به منابع انسانی و مالی زمینه اصلاح ساختار مدارس را فراهم کرده است.
نادی در تشریح جزئیات این رویکرد گفت: «یکی از محورهای اصلی در نظام ارزیابی مدارس، ارتقای کیفیت آموزشی، استقرار نظام تمامساعتی و ایجاد انضباط مالی و انسانی در مدارس است. تا پیش از آغاز اجرای این برنامهها، سامانهای وجود نداشت که بهصورت دقیق نشان دهد چه تعداد نیروی انسانی در مجموعه سما فعالیت دارند و چه میزان پرداختی دریافت میکنند. همین امر سبب شده بود برخی مدارس، با وجود تعداد اندک دانشآموزان یا مواجهه با افت ثبتنام، همچنان ساختار گسترده پیشین خود را حفظ کرده و نیروهای مازاد را نگه داشته بند که این موضوع منجر به زیاندهی مدارس میشد.»
شناسایی عوامل زیاندهی و تمرکز بر احیا
معاون علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اقدامات انجامشده برای اصلاح وضعیت اقتصادی مدارس افزود: «در گام نخست، علل زیاندهی مدارس شناسایی شد و تمرکز مدیریت بر رفع این عوامل قرار گرفت. در مناطقی که جمعیت دانشآموزی به دلایل طبیعی کاهش یافته بود، مأموریت برخی مدارس بازتعریف شد تا بتوان از ظرفیتهای موجود در مسیرهای جدید آموزشی استفاده کرد.»
او با اشاره به برنامه توسعه آموزشگاهها، این اقدام را یکی از گامهای مؤثر در پایداری مالی مدارس دانست و گفت: «در راستای ایجاد فرصتهای جدید تربیتی و درآمدزایی برای مدارس، مجوز ۱۷ آموزشگاه جدید اخذ شد تا این مراکز بتوانند در ساعات غیرتحصیلی، بهویژه در شیفت بعدازظهر، فعالیت کرده و به پایداری اقتصادی مدارس کمک کنند.»
توقف فعالیت مدارس زیانده و بازطراحی فضاها
تصمیمات مدیریتی برای بهینهسازی منابع هم اتفاق افتاد. آنطور که نادی میگوید برخی مدارس که بیش از چهار یا پنج سال در وضعیت زیاندهی باقیمانده و هیچ برنامهای برای اصلاح یا احیای عملکرد خود نداشتند، با تصمیم شورای گسترش مدارس سما، فعالیت آنها متوقف شد و این مدارس از چرخه فعالیت خارج شدند. در برخی از این مدارس هم فضا بهگونهای بازطراحی شد که بتوان از آن بهعنوان محیطی برای فعالیتهای جدید آموزشی و مهارتی، نظیر آموزشگاه، استفاده کرد؛ اما در مواردی که بهدلیل شرایط جمعیتی منطقه، ادامه فعالیت مدرسه امکانپذیر نبود، پس از توقف، فضا مجدداً در اختیار دانشگاه قرار گرفت تا برای بهرهبرداریهای بعدی و برنامهریزیهای لازم تصمیمگیری شود.
منطقیسازی شهریهها؛ گامی مؤثر در بهبود وضعیت مالی
پایداری اقتصادی مدارس سما از دیگر موضوعاتی است که پیگیری میشود. زیرا صرفاً ایجاد انضباط مالی یا کاهش هزینهها، بهتنهایی نمیتواند به ثبات و پایداری منجر شود. این موضوع نیازمند نگاهی جامع و مجموعهای از اقدامات همزمان است. نادی معتقد است پایداری اقتصادی نتیجه مجموعهای از مؤلفههای همزمان است که باید در کنار یکدیگر محقق شوند؛ بنابراین در مناطقی که امکان بهبود وضعیت مالی مدارس وجود داشت مؤلفههای دیگری هم به کمک آمدند.
معاون علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی در توضیح یکی از مهمترین این مؤلفهها گفت: «منطقی و واقعیکردن شهریه مدارس از جمله اقداماتی بود که تأثیر قابلتوجهی در بهبود وضعیت داشت. در سالهای گذشته یکی از چالشهای جدی مدارس سما، پایینبودن غیرواقعی میزان شهریهها بود. حتی مدارسی داشتیم که شهریهای در حدود ۸۵۰ هزار تا یکمیلیون و پانصد هزار تومان دریافت میکردند، درحالیکه چنین مبالغی هیچ تناسبی با هزینههای واقعی اداره مدرسه نداشت.»
یکی از تصورات اشتباهی که در سالهای گذشته وجود داشت این بود که فضاهای مورداستفاده مدارس سما رایگان هستند، درحالیکه چنین فرضی اساساً درست نیست. به گفته نادی بر اساس تبصره ۷ احکام بودجه، دانشگاه موظف است اجارهبهای فضاهای مدارس سما را پرداخت کند و این هزینهها در سندهای هزینهای مدارس ثبت میشد؛ بنابراین، منطقیسازی شهریهها در کنار ایجاد انضباط مالی و کنترل هزینهها از جمله تصمیمات همزمانی بود که موجب حرکت مدارس به سمت پایداری اقتصادی شد. البته آنطور که نادی گفته است تعیین و تأیید شهریهها در نهایت از طریق وزارت آموزشوپرورش انجام میشود و دانشگاه در عمل به واقعیسازی آنها کمک کرده است.
البته صرفاً اصلاح مسائل مالی کافی نیست و ارتقای کیفیت نظام آموزشی، فرهنگی و تربیتی مدارس نیز از جمله محورهای اساسی معاونت علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه در حوزه مدارس سماست.
اهمیت نیروی انسانی در این مسیر را نباید فراموش کرد. یکی از نکات بسیار مهم، تغییر آرایش منابع انسانی در مدارس بود. به گفته نادی در بسیاری از استانها تلاش شد از نیروهایی استفاده شود که دارای ایده، انگیزه، ظرفیت بالا و دانش فنی بهروز هستند. او میگوید: «نکته بسیار مهمی که باید به آن اشاره کنم، حضور دانشکدههای تعلیموتربیت اسلامی در برخی استانهاست. ورود این دانشکدهها به عرصه مدرسه و انتقال جریان دانشی از دانشگاه به محیط آموزشی، اقدامی بسیار ارزشمند و اثرگذار بوده است.»
وضعیت جذب دانشآموز در مدارس سما موضوع دیگری است که معاون علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد به آن اشاره کرد و گفت که روند کلی ثبتنام در سالهای اخیر مطلوب بوده است. به گفته او در حوزه جذب دانشآموز، روند کلی مطلوب بوده و وضعیت ثبتنام نسبت به دو تا سه سال گذشته شرایط مناسبی دارد. او توضیح داد: «البته در مدارس غیردولتی به دلیل تأثیر مستقیم وضعیت اقتصادی خانوادهها بر موضوع شهریه، معمولاً نوسانی در بازه مثبت شش تا منفی شش درصد داریم و در چند سال اخیر نیز این روند مشاهده شده است.»
بااینوجود، در شاخصهای رضایت والدین و پایداری درآمدها، روندی کاملاً مثبت و روبهرشد دیده میشود. هرچند به گفته نادی هنوز تا رسیدن به نقطه تعالی در تمامی مدارس راه طولانی وجود دارد.
به گفته نادیخوراسگانی، بررسی عملکرد مدارس سما در پنج سال گذشته نشان میدهد که «روند کلی مجموعه، صعودی و مثبت بوده است». او تأکید کرد: «در مقایسه عملکرد پنج سال اخیر، وضعیت کلی مدارس سما کاملاً مثبت و همراه با روندی صعودی بوده است. این پایداری و رشد، زمینهساز حاکم شدن کیفیت در مدارس و ارتقای سطح آموزش شده است.»
نوسازی فضاها و بهروزرسانی تجهیزات آموزشی موضوعی است که از قلم نیفتاد. آنطور که معاون علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی گفته است در دو سال گذشته در بسیاری از مدارس، حیاطها به چمن مصنوعی مجهز شدهاند. تعداد قابلتوجهی از هنرستانها نیز به رایانههای جدید و تجهیزات آموزشی مدرن مجهز شدهاند تا دانشآموزان از امکانات بهروز بهرهمند شوند.
او میگوید: «در راستای گسترش بافت مدارس، یک مدرسه با ظرفیت ۳۰۰ دانشآموز در شهریار خریداری شده است. همچنین اردوگاه دانشآموزی سما در منطقه هرچیرود چالوس، پس از بیش از بیست سال، مورد بازسازی اساسی قرار گرفته و هماکنون در مراحل پایانی تکمیل است.»
به گفته او، هدف از این اقدامات «ارائه خدمات آموزشی و تربیتی بهتر به دانشآموزان و خانوادههای سما» بوده است. درواقع این طرحها علاوه بر تقویت بنیه علمی و مهارتی دانشآموزان، موجب افزایش رضایت خانوادهها و ارتقای جایگاه مدارس سما در نظام آموزشی کشور خواهد شد.
موفقیتهای چشمگیر در قبولی دانشگاهها
از همه اینها که بگذریم بد نیست نگاهی به موفقیتهای سما در قبولی دانشگاهها داشته باشیم. آنطور که نادیخوراسگانی گفته است میزان قبولی دانشآموزان مدارس سما در دانشگاههای دولتی کشور در سال تحصیلی جاری فوقالعاده چشمگیر بوده است. در رشتههای پزشکی و فنی مهندسی، شاهد پذیرش دانشآموزان در دانشگاههای معتبر و مطرح کشور بودهایم که این موفقیتها بیانگر ارتقای محسوس کیفیت آموزشی در مدارس سماست.
او در این باره میگوید: «با اینکه حدود ۱۵ درصد از دانشآموزان مدارس سما در دوره متوسطه نظری تحصیل میکنند، اما میزان قبولی آنان در دانشگاههای دولتی، بهویژه در رشتههای پرمتقاضی، فراتر از انتظار بوده است. همچنین در بخش هنرستانها نیز سطح مهارت و موفقیت هنرجویان در ورود به دانشگاههای مهارتی بهطور محسوسی افزایش یافته است. این نتایج نشان میدهد کیفیت آموزش در مدارس سما روندی روبهرشد و مطلوب پیدا کرده است، هرچند هنوز در ابتدای مسیر هستیم و راه زیادی برای رسیدن به نقطه مطلوب در پیش داریم.»
در این میان حدود ۱۰۰ مدرسه از میان مدارس سما که در ارزیابیها نمره بالایی از نظر کیفیت آموزشی کسب کردهاند، بهعنوان مدارس الگو انتخاب شدهاند. به گفته نادی برای این مدارس، فرمتها و برنامههای مشخص تدوین شده و در حال اجراست و پیشبینی میشود در آینده نزدیک این مدارس بتوانند دستاوردهای ویژهای را ارائه دهند.
آغاز آموزش هوش مصنوعی از پایه ابتدایی
معاون علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد در بخش دیگری از سخنان خود درباره تازهترین دستاوردهای مدارس سما در حوزه آموزشهای نوین و مهارتی و آغاز یک تحول فناورانه سخن گفت.
به گفته او در تابستان امسال در مسابقات مهارت دانشآموزی که در استان هرمزگان برگزار شد، مدارس سما موفقیت چشمگیری در کسب مدالها به دست آوردند. در جشنواره البرز که بهعنوان نوبل دانشآموزی شناخته میشود نیز دو نفر از دانشآموزان سما، یکی از مقطع متوسطه اول و دیگری از متوسطه دوم، موفق به کسب رتبه اول شدند. این موفقیتها نشان میدهد فرایند آموزشی و مهارتی که در مدارس سما دنبال میشود، خروجیهای ارزشمندی به همراه داشته است.
در حوزه هوش مصنوعی، میز تخصصی هوش مصنوعی در معاونت تشکیل شده و چهارچوب برنامه درسی ویژهای از پایه اول ابتدایی تا پایه دوازدهم طراحی شده است. آنطور که معاونت علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد گفته است آموزش معلمان در این زمینه از حدود چهار ماه پیش آغاز شده و در حال حاضر، برنامههای آموزشی برای دانشآموزان نیز در حال تدوین و اجراست؛ بهویژه در زمینه برنامهنویسی و استفاده از نرمافزارهای مرتبط.
البته پیشرفت اجرای این طرح در استانها باتوجهبه امکانات و زیرساختهای موجود متفاوت است؛ برخی استانها جلوتر حرکت کردهاند و برخی دیگر هنوز در حال آمادهسازی هستند. اما چهارچوب کلی برنامه از سوی ستاد مرکزی به تمام استانها ارسال شده و در مسیر اجرا قرار دارد.
افزایش سهم مدارس سما در اقتصاد دانشگاه
در سالهای اخیر، اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی مسیر تازهای را در جهت پایداری و تنوعبخشی به منابع درآمدی آغاز کرده است. حرکتی که بر اساس رویکرد تحول شهید طهرانچی و در چهارچوب چهارمین چرخ تحولی سند تحول و تعالی دانشگاه با هدف عبور از «اقتصاد شهریهمحور» به سمت «اقتصاد مبتنی بر یادگیری، نوآوری و پژوهش کارآمد» شکل گرفته است.
این تغییر رویکرد، تأثیری چشمگیر بر ساختار مالی دانشگاه داشته و میزان اتکا به شهریه را از حدود ۸۴ درصد در سال مالی ۱۳۹9–۱۳۹8 به ۶۷ درصد در سال گذشته کاهش داده است. برآوردها نشان میدهد که در سال جاری، این وابستگی به کمتر از ۵۷ درصد خواهد رسید؛ رقمی که بیانگر یکی از عمیقترین اصلاحات اقتصادی در تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی خواهد بود.
در همین مسیر، مدارس سما به یکی از بازیگران مهم در اقتصاد دانشگاه تبدیل شدهاند. تا چند سال پیش، سهم مدارس سما از کل درآمد دانشگاه کمتر از 4.5 درصد بود، اما امروز این رقم به بیش از ۶ درصد رسیده است. این رشد مستمر حاصل دو عامل مهم است؛ افزایش تعداد مدارس و دانشآموزان از یکسو، و از سوی دیگر، توسعه و تنوع خدمات آموزشی و مهارتی در قالب طرحهایی نظیر سماپلاس، مهارتسرای طبیعت و برنامههای تکمیلی آموزشی که فراتر از آموزش رسمی چندساعته روزانه طراحی شدهاند.
بر اساس دادههای تحلیلی حوزه مالی دانشگاه، سهم مدارس سما در سال تحصیلی ۱۳۹9–۱۳۹8 معادل 4.49درصد بوده که در سال بعد به 3.9درصد کاهش یافته است. اما از سال ۱۴۰1–۱۴۰0 به بعد، روندی صعودی آغاز شده و این سهم به 4.5 درصد در سال ۱۴۰۱، ۴4.75 درصد در سال ۱۴۰۲ و در نهایت به بیش از ۶ درصد در سال جاری رسیده است.
این افزایش سهم نشان میدهد مدارس سما نهتنها در عرصه تعلیموتربیت، بلکه در پویایی اقتصادی دانشگاه نیز نقشی کلیدی پیدا کردهاند و حالا بهعنوان یکی از بازوهای اصلی درآمدزایی غیرشهریهای دانشگاه، سهم قابلتوجهی در تحقق پایداری مالی و تقویت چرخه یادگیری و اشتغال دارند.
در همین راستا معاون علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی، با اشاره به گستردگی فعالیت اقتصادی مجموعه مدارس سما میگوید: «اگر بخواهیم درباره کیک اقتصادی سما در سطح کل دانشگاه آزاد اسلامی صحبت کنیم، باید بگویم که بر اساس اطلاعات ثبتشده در سامانه «مدرسهیار» که سامانه منابع انسانی ما محسوب میشود، تا امروز حدود ۱۵ هزار و ۶۰۰ نفر در این مجموعه ثبت شدهاند. البته این آمار تا پایان آبانماه کاملتر خواهد شد؛ چراکه برخی مدارس جدیدالتأسیس هنوز اطلاعات خود را در پورتال ثبت نکردهاند.»
به گفته او در حال حاضر، سما نزدیک به ۱۶ هزار نفر را تحت پوشش داشته و به آنها حقوق میدهد که این خود یک اقتصاد بزرگ به حساب آمده که به کشور کمک میکند. این مجموعه علاوه بر نقش مؤثر در حوزه آموزشوپرورش و کمک به جریان تعلیموتربیت کشور، در عرصه اشتغالزایی نیز سهم چشمگیری دارد و باید به این موضوع توجه ویژهای شود.
مدارس عرصه آموزشی دانشجویان علوم تربیتی
دانشگاه آزاد اسلامی در مسیر تحول آموزشی، رویکردی نوین را برای دانشجویان دانشکدههای تعلیموتربیت در نظر گرفته است که ارتباطی مستقیم بین آموزش نظری و تجربه عملی برقرار میکند. در این مدل، دانشجویان علاوه بر حضور در کلاسهای درس، در مدارس بهعنوان عرصه یادگیری فعالیت میکنند و مهارتهای عملی خود را در محیط واقعی آموزش توسعه میدهند. هدف از این رویکرد، مشابهت با تجربه دانشجویان پزشکی است که در بیمارستانها کارورزی میکنند و دانش خود را در محیط عملی محک میزنند.
به گفته معاون علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی، یکی از اهداف کلیدی راهاندازی دانشکدههای تعلیموتربیت اسلامی، رویکرد عرصه و پایه بود؛ ساختاری که تا حد زیادی شبیه به الگوی دانشکدههای پزشکی طراحی شده است. این در حالی است که تا پیشازاین، دانشجویان رشتههای علوم تربیتی، روانشناسی و مشاوره، معمولاً در پایان دوره تحصیل خود تنها در قالب یکی دو درس محدود و چند ساعت مشخص وارد محیطهای کاری میشدند و بهصورت کارآموز فعالیت میکردند. این تجربهها معمولاً دستاورد خاصی نداشتند، زیرا بیشتر بهعنوان یک تکلیف آموزشی انجام میشد و در بسیاری از موارد، علاقه شخصی در کار نبود. از سوی دیگر، برخی از مراکز میزبان نیز فرصت کافی برای تجربهآموزی واقعی در اختیار دانشجو قرار نمیدادند.
به گفته نادی به همین دلیل لازم بود تحولی اساسی ایجاد شود تا دانشجو بتواند محیط واقعی کار خود را بهصورت دقیق و عمیق بشناسد. در دانشکدههای تعلیموتربیت اسلامی، ساختار استادان به دو گروه «استاد پایه» و «استاد عرصه» تقسیم شدهاند و دانشجویان نیز در قالب «دانشجو معلم» و «دانشجو محقق» فعالیت میکنند. در این نظام عرصه و پایه، دانشجو از همان ترم دوم وارد فرایند کاربینی، کارآموزی و کارورزی میشود.
نادیخوراسگانی میگوید: «این مدل با الهام از طرح «پویش اشتغال» طراحی شده است که طی آن، دانشجوی دوره کارشناسی میتواند در مجموع ۹۶۰ ساعت در محیط واقعی آموزش و کار، تجربه عملی کسب کند. در همین راستا، فضای تجربهآموزی در مدارس سما ایجاد شده تا دانشجویان برای کارورزی نیازی به مراجعه به محیطهای بیرون از مجموعه نداشته باشند.»
حالا در اغلب استانها حداقل یک مدرسه سما بهعنوان مدرسه عرصه پایه در نظر گرفته شده است؛ مدارسی که شاخصهای لازم برای اجرای این طرح در آنها پیشبینی شده است. در این مدارس، پاویونهایی ویژه برای حضور استاد و دانشجو طراحی شده تا مباحث علمی و تجربی در محیط واقعی آموزش به بحث گذاشته شود. همچنین اتاقهایی با دیوارهای شیشهای کنار کلاسها تعبیه شده تا دانشجویان بتوانند با هماهنگی معلم، فرایند کاربینی را بدون ایجاد مزاحمت مشاهده کنند.
معاون علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی، با اشاره به اجرای دستورالعمل «عرصه پایه» در دانشکدهها و مدارس سما میگوید: «بر اساس دستورالعملی که به دانشکدههای تعلیموتربیت اسلامی و مدارس ابلاغ شده، فضای کارآموزی دانشجویان باید در قالب مدل عرصه پایه ساماندهی شود. پیشفرض این الگو آن است که دانشجو از ترم دوم تا ترم هشتم تحصیل خود، در یکی از محیطهای واقعی آموزشی مانند مدرسه، کودکستان، اردوگاه یا حتی سرای نوآوری آموزشی حضور پیدا کند.»
به گفته او دانشجو در این مسیر با هدایت استاد عرصه و تحت نظارت مستقیم او، در کنار تیمهای آموزشی و تربیتی فعال در آن محیط، مهارتها و صلاحیتهای حرفهای لازم برای شغل آینده خود را بهصورت عملی فرامیگیرد. هدف این است که دانشجو تا پایان تحصیلات خود، تجربهای واقعی و کاربردی از فضای آموزش به دست آورد و بتواند همزمان با تحصیل، وارد مسیر اشتغال شود.
در واقع، دانشجویی که پس از هشت ترم تحصیل از دانشگاه فارغالتحصیل میشود، به لحاظ تجربه، شباهت بسیاری به فردی دارد که چهار سال در یک موقعیت شغلی واقعی فعالیت کرده است. این یکی از ویژگیهای ممتاز و منحصربهفرد طرح عرصه پایه است که باید با جدیت دنبال شود.
.gif?v=0)
