امسال در پنجمین رویداد کرسیهای آزاد اندیشی در مرحله کشوری (حضوری و مجازی) حدود ۱۲۰۰ عضو هیئتعلمی بهعنوان داور با معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشگاه همکاری داشتند. در هر محور نیز پنج عضو هیئتعلمی با بالاترین مرتبه علمی به داوری پرداختند. در کنار این داوران نیز حدود 6 هزار استاد مشاور همراه تیمها بودند و آنها را تا زمان برگزاری کرسیها راهنمایی میکردند. در این گزارش با 3 داور در محور سلامت، اقتصادی و سیاسی گفتوگو کردهایم که در ادامه مشروح آن را از نظر میگذرانید.
دانشجویان این دوره آگاهانهتر به رقابتها وارد شدند
بیتا بردبار آذری، سرداور و مسئول محور سلامت پنجمین دوره کرسیهای آزاداندیشی دانشگاه آزاد، در مقایسه این دوره با سالهای گذشته توضیح داد: «امسال نسبت به سال گذشته هم استقبال بهتر بود و هم باتوجهبه اینکه ما در هر دوره کم و کاستیها را بررسی میکنیم، سعی کردیم رویکردها را نسبت به قبل تغییر بدهیم. با مدیریتی که در بخش فرهنگی وجود داشت و هماهنگیهایی که انجام شد، تلاش کردیم امسال شرایط برای تیمها، داوران و مجریان امر مناسبتر باشد.» او در ادامه درباره سطح علمی شرکتکنندگان گفت: «باتوجهبه اینکه کرسیهای آزاداندیشی هر سال برگزار میشود، میبینیم که هر سال نسبت به سال گذشته رویکردها بهتر و ارتقا پیدا میکند. همین باعث میشود کسانی که در این کرسیها شرکت میکنند، آگاهانهتر وارد شوند و از لحاظ جمعی و علمی نسبت به گزارههایی که به آنها ارائه شده پژوهشیتر، نظر بدهند؛ چه در مقام موافق و چه در مقام منتقد.» بردبار آذری در پاسخ به پرسشی درباره راههای تقویت جریان آزاداندیشی در دانشگاه و ترغیب دانشجویان به حضور فعالتر در این مسیر گفت: «مهمترین ارگانهایی که میتوانند به این موضوع کمک کنند، همان سازمانهایی هستند که عملاً کارهای فرهنگی انجام میدهند. دانشگاه آزاد و واحدهای دانشگاهی در سراسر کشور میتوانند این بستر را مهیا کنند. یکی از کارهایی که میتواند انجام شود، برگزاری مناظرههای داخلی است تا دانشجویان علاقهمند ابتدا در فضای کوچکتر تمرین کنند و آماده شوند؛ نه اینکه با زمان محدود وارد کرسیها شوند.» او افزود: «هدف کرسیهای آزاداندیشی این است که دانشجو یاد بگیرد چگونه یک موضوع را نقد یا از آن حمایت کند. این فرهنگسازی میتواند به کل جامعه هم بسط پیدا کند؛ به این معنا که افراد بدانند اگر موافق یا منتقد موضوعی هستند، چطور باید نظر خود را درست و منطقی بیان کنند.» بردبار آذری در پایان تأکید کرد: «به نظر من واحدهای دانشگاهی میتوانند بهعنوان بازوان پرتوان سازمان مرکزی در این مسیر نقش مهمی ایفا کنند.»
رویداد کرسیها به تقویت آزاداندیشی در دانشگاه کمک کرده است
بیژن باصری عضو هیئتعلمی دانشکده اقتصاد و حسابداری دانشگاه آزاد تهران مرکزی و داور محور اقتصادی پنجمین دوره کرسیهای آزاداندیشی دانشگاه آزاد درباره تجربه حضور خود در پنجمین دوره کرسیهای آزاداندیشی توضیح داد: «بهطورکلی پختهتر شدن شرکتکنندگان و افزایش دانش آنها نسبت به دورههای قبل کاملاً محسوس بود و ازاینجهت رویداد مزیت مهمی نسبت به دورههای گذشته داشت.»
او درعینحال به برخی چالشهای اشاره کرد و گفت: «در این دوره متوجه شدم هنوز بعضی از گزارههایی که برای تیمهای موافق و منتقد انتخاب شده بودند، پختگی لازم را نداشتند. گاهی ناسازگاریهایی در گزارهها وجود داشت و این مسئله باعث شد تیمها نتوانند به شکل کامل و علمی بحث کنند.»
به گفته او، از دیگر چالشها حضور دانشجویانی از رشتههای غیرمرتبط در محور اقتصادی بود. باصری توضیح داد: «برخی از رشتههایی که در این بخش شرکت کرده بودند با محور اقتصادی همخوانی نداشتند. این باعث شد شرکتکنندگان اشراف کافی به تئوریها و مباحث تخصصی اقتصاد نداشته باشند و این موضوع چالش ایجاد میکند. بهتر است در دورههای آینده این مسئله مدیریت شود.»
باصری درباره راههای تقویت جریان آزاداندیشی در دانشگاهها گفت: «آزاداندیشی در فرایند توسعه اتفاق میافتد. هرچه جامعه وارد مسیر مدرنسازی میشود، نیاز به شفافیت و گسترش فضای بحث هم افزایش پیدا میکند. دانشگاهها چه دولتی و چه آزاد در این زمینه نقش بنیادی دارند، چون هدایت مسائل کلان و سیاستگذاریهای آینده اقتصاد کشور در نهایت تحتتأثیر فضای علمی دانشگاههاست.»
او تأکید کرد: «فضای گفتوگو باید بیشتر باز شود، هم از طریق میزگردها، هم نشستها و هم کمیتههای تخصصی. این فعالیتها باید جریانساز و اثرگذار باشند. اکنون چنین فضایی بهاندازه کافی وجود ندارد، اما همین پنج دوره کرسی آزاداندیشی به طور قابلتوجهی به ایجاد این فضا کمک کرده است.»
کار گروهی برای بررسی گزارهها ایجاد شود
لیلا عیسیوند، عضو هیئتعلمی دانشکده علوم سیاسی و روابط بینالملل دانشگاه آزاد تهرانجنوب داور محور سیاسی پنجمین رویداد ملی کرسیهای آزاداندیشی برگزاری کرسیهای آزاداندیشی را اقدامی مثبت دانست و گفت: «همین که نفس برگزاری این کار وجود دارد خیلی خوب است. اینکه بین بچهها گفتوگو برقرار میشود، آداب گفتوگو را یاد میگیرند و این روند میتواند در نهایت به حل مسئله در آینده کشور کمک کند.»
او در ادامه به نقدی که نسبت به ساختار موضوعات محور سیاسی دارد اشاره کرد و گفت: «گزارههایی که برای تیمهای موافق و منتقد داده میشود، گاهی خیلی کلی است. خصوصاً در محور سیاسی که من داور آن هستم، این کلیبودن باعث میشود تیم منتقد نتواند مانور زیادی بدهد. این موضوع را با همکارانم هم مطرح کردهام. پیشنهاد من این است که اگر قرار است در سالهای آینده کرسیها ادامه داشته باشد، برای انتخاب موضوعاتی که به دو تیم منتقد و موافق داده میشود، یک کارگروه تشکیل شود تا درباره موضوعات نظر بدهند و گزارهها پختهتر و مشخصتر شوند.»
او درباره سطح علمی شرکتکنندگان نیز توضیح داد که دانشجویان رشتههای مرتبط مانند حقوق، روابط بینالملل، علوم سیاسی و اقتصاد مسلطتر ظاهر شدند؛ اما دانشجویانی از رشتههای غیرمرتبط مثل روانشناسی، علوم تربیتی یا زبانهای خارجی طبیعتاً تسلط کمتری بر مباحث مرتبط با محور سیاسی داشتند. عیسیوند به موضوع تقویت فضای آزاداندیشی در دانشگاهها اشاره کرد و گفت: «احساس میکنم دانشجوها گاهی دچار خودسانسوری میشوند. ممکن است فکر کنند اگر حرفی بزنند یا نقد تندی داشته باشند، با آنها برخورد میشود یا تذکر میگیرند. بهتر است پیش از برگزاری کرسیها، به آنها اطمینان داده شود که میتوانند با رعایت احترام، هر نقدی را مطرح کنند. این باعث میشود با خیال راحتتر صحبت کنند؛ خصوصاً در محور سیاسی که حساسیت بالاتری دارد.» عیسیوند اشاره کرد: «در بخش مجازی و همین جلسات حضوری، داوران هیچ نظری نمیتوانند بدهند و صرفاً شنونده هستند و در نهایت نمره را به دو تیم اختصاص میدهند. اگر داوران نیز بتوانند اعمالنظر کنند ممکن است به غنای جلسه کمک کند.»
داور محور سیاسی در پاسخ به این سؤال که آیا گرایش سیاسی داوران در تصمیمگیری آنها نقش دارد یا خیر گفت: «برای ما در نمره دادن فقط استدلالهای قوی، دلایل مستند و استدلالهای قانعکننده مهم است. من با اطمینان میگویم که نگاه یا گرایش سیاسی داوران هیچ تأثیری در نمرهدهی نداشت. همانطور که در داوری پایاننامهها و رسالهها باید فارغ از ارزشگذاری شخصی داوری کرد، در کرسیها هم ما همین رویکرد را داشتیم.»
.gif?v=0)
