سارا طاهری، خبرنگار گروه دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی در سالهای اخیر مسیر تازهای را در پیش گرفته است؛ مسیری از جنس فناوری و مسئولیتپذیری در برابر آینده انرژی کشور. امروز که پروژههای بزرگ ۲۱ مگاواتی نیروگاههای خورشیدی در استانهای اصفهان و کرمان به ایستگاه پایانی خود نزدیک میشوند، میتوان رد این تحول را در گامهایی جستوجو کرد که از چند سال پیش برداشته شد؛ گامهایی که دانشگاه آزاد را از مصرفکنندهای صرف، به بازیگری جدی در میدان تولید برق پاک تبدیل کرده است. حالا با اعلام رسمی درخواست 16 واحد دانشگاهی برای احداث نیروگاههای خورشیدی جدید، این مسیر وارد مرحلهای تازه شده است؛ مرحلهای که دانشگاه را به شبکهای ملی از تولید انرژیهای تجدیدپذیر تبدیل میکند.
نقطۀ آغاز؛ تفاهمنامه با ساتبا
۲۴ اردیبهشت سال گذشته، دانشگاه آزاد و سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری انرژی برق (ساتبا) تفاهمنامهای به امضا رساندند که آغاز رسمی حضور دانشگاه در عرصه انرژیهای تجدیدپذیر بود. این تفاهمنامه یک «پنجره جدید» باز کرد؛ پنجرهای که میتوانست ظرفیتهای علمی، فنی و اجرایی دانشگاه را در کنار تجربه ساتبا برای توسعه انرژیهای نو به کار گیرد. در چهارچوب این تفاهمنامه، قرار شد دانشگاه آزاد زمینهای خود را برای احداث نیروگاههای خورشیدی تا سقف ۱۰۰ مگاوات در سطح کشور در اختیار پروژهها قرار دهد و راهکارهای بهرهوری انرژی در ساختمانها اجرا شود. این توافق، نقطه عطفی بود برای عملیاتیکردن ایدههایی که سالها روی کاغذ باقی مانده بودند.
نخستین گامها، از انار تا اصفهان
شاید بتوان گفت داستان نیروگاههای دانشگاه آزاد از واحد انار کرمان آغاز شد؛ نیروگاهی ۱۰۰ کیلوواتی که در سال ۱۳۹۷ ساخته شد و انرژی تولیدی آن وارد شبکه شد. این تجربه کوچک، اما ارزشمند، نشان داد دانشگاه میتواند از ظرفیتهای خود برای تولید انرژی پاک بهرهبرداری کند. سپس واحد اهواز با نیروگاه تحقیقاتی شهید حسین معماری و واحد اصفهان با نیروگاه ۲۰۰ کیلوواتی، مسیر توسعه عملیاتی را ادامه دادند.
شکلگیری شبکه نیروگاههای دانشگاه در سطح کشور
امروزه دانشگاه آزاد در ۱2 استان کشور با مجموعهای از پروژههای خورشیدی در حال حرکت به سوی تولید برق پاک است. هر واحد دانشگاهی، بسته به ظرفیت و شرایط زمین، مسیر خاص خود را دنبال میکند و در مراحل مختلفی از برنامهریزی تا اجرا قرار دارد.
در اصفهان، واحد نجفآباد پروژهای ۵ مگاواتی را در داخل سایت خود پیش میبرد؛ پروژهای که برق تولیدی آن از همان ابتدا به مصرف محلی میرسد. در همان استان، واحد اصفهان با ظرفیت ۲۱ مگاوات، زمین گلخانهای خود را مهیا کرده است و برق این نیروگاه نیز به مصرف محلی میرسد، البته چشمانداز آن بهرهبرداری از ظرفیتهای بزرگتر در آینده است.
در کرمان، واحد سیرجان پروژهای ۲۱ مگاواتی دارد که زمین آن خریداری شده و مراحل بررسی فنی و شبیهسازی در جریان است؛ برق تولیدی به شبکه تزریق میشود تا حرکت این واحد نمادی از ترکیب عملیاتی و پژوهشی دانشگاه باشد. در همین استان واحد کهنوج هم با ظرفیت ۰.۴ مگاوات، پروژهای کوچک اما مهم برای آزمایش و توسعه فناوریهای نوین دارد و برق تولیدی آن نیز به شبکه تزریق میشود.
در استانهای دیگر نیز پروژهها با شرایط خاص خود در حال پیشرفتند؛ در استان یزد، واحد برد با ظرفیت ۳ مگاوات برق تولیدی خود را به شبکه تزریق میکند. در تهران، واحد یادگار امام خمینی با ظرفیت ۲ مگاوات درصدد راهاندازی پروژهای است که برق تولیدی آن هم به شبکه تزریق میشود. استانهای سمنان و خراسان شمالی، پروژههای ترکیبی دارند و مراحل پیشرفت آنها از مکاتبه تا ارائه طرح توجیهی و بررسی فنی کمیته ادامه دارد. اغلب این نیروگاهها برق تولیدی خود را به شبکه تزریق میکنند. استانهای فارس، خراسان رضوی و لرستان نیز با ظرفیتهای متنوع ۰.۱ تا ۸ مگاوات با استفاده از زمینهای داخل و خارج از سایت دانشگاه دست به کار شدند.
بهاینترتیب میتوان گفت دانشگاه آزاد اکنون شبکهای گسترده از پروژههای خورشیدی دارد که با تنوع ظرفیت و شرایط اجرایی، یک تصویر کامل از مسیر توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در کشور ارائه میدهد.














