سارا طاهری، خبرنگار گروه دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی در سال ۱۴۰۴ رکوردی بیسابقه در جذب و ارتقای اعضای هیئتعلمی ثبت کرده است؛ بیش از ۲۶۵۰ نفر برای حضور در جمع هیئتعلمی ثبتنام کردهاند و قرار است ۱۰۶۱ نفر از میان آنها جذب شوند، رقمی که در شش، هفت سال گذشته سابقه نداشته است. بیشترین تمرکز این دوره جذب، بر رشتههای معارف بوده و بیش از ۱۷۰ نفر به این حوزه اختصاصیافته است، درحالیکه علوم پزشکی و سایر رشتهها نیز در مسیر جذب قرار دارند. این جهش آماری تنها به تعداد اعضای جدید محدود نمیشود؛ دانشگاه آزاد در پنج سال گذشته، با اجرای سیاستهای هوشمندانه ارتقا، توانسته 1404 نفر را به مرتبه دانشیاری و نزدیک به ۲۹۰ نفر را به مرتبه استادی ارتقا دهد؛ آماری که مجموع چند دهه گذشته دانشگاه را پشت سر گذاشته است. محمدصادق ضیایی، رئیس مرکز جذب و امور هیئتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی این دستاورد را نتیجه مدیریت متمرکز و دقیق هیئتهای ممیزه، به ویژه تلاشهای مرکز جذب و امور هیئتعلمی دانشگاه میداند که ضمن حفظ کیفیت علمی، فرایند جذب را سریعتر و شفافتر کرده است.
این تحول بزرگ در نظام جذب و ارتقای هیئتعلمی دانشگاه آزاد، تصویری روشن از توازن بین توسعه کمّی و کیفیت علمی ارائه داده و نشان میدهد دانشگاه، همزمان با گسترش جمع هیئتعلمی، به استانداردهای بالای آموزشی و پژوهشی پایبند مانده است. مشروح گفتوگوی «فرهیختگان» با رئیس مرکز جذب و امور هیئتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی را در ادامه از نظر میگذرانید.
آقای دکتر، در سی و دومین جلسه شورای دانشگاه اشاره کردید که امسال بالاترین روند جذب اعضای هیئتعلمی در شش، هفت سال اخیر را داشتید. بهعنوان سؤال نخست، بفرمایید چه تعداد متقاضی در فراخوان امسال ثبتنام کردند و بیشترین اقبال مربوط به کدام واحدها یا رشتهها بوده است؟
تعداد شرکتکنندگان در فراخوان امسال حدود 2650 نفر بوده است. از این میان، ما قصد داریم 1061 نفر را جذب کنیم. این دوعدد در مقایسه با سالهای اخیر بالاترین رکورد ثبتنامیهای جذب بوده است. تمرکز ما امسال نسبت به سالهای قبل در رشتههای معارف بیشتر بوده و بر اساس توافقات انجامشده، این حوزه بالاترین ضریب جذب را امسال نسبت به سالهای قبل به خود اختصاص داده است. در سایر رشتهها از جمله فنیمهندسی، علوم انسانی و علوم پایه و هنر نیز روند جذب ادامه دارد، اما برای ارائه آمار دقیق باید به لیست نهایی تأیید شده در فراخوان مراجعه کرد.
درباره رشتههای پزشکی و معارف هم اشارهای داشتید. لطفاً کمی بیشتر درباره وضعیت جذب در این حوزهها توضیح دهید.
ما در فراخوان 1404 قریببه 170 نفر را در حوزه معارف جذب خواهیم کرد. بهصورت تقریبی، در مجموع حدود 750 نفر در رشتههای علوم پزشکی و حدود 150 نفر نیز در رشتههای غیرپزشکی در فرایند جذب قرار گرفتهاند.
روند بررسی صلاحیت آنها به چه نحوی است؟
فرایند جذب ما به این صورت است که پس از اعلام فراخوان، داوطلبان در بازه زمانی مشخصشده ثبتنام میکنند. پس از پایان ثبتنام اولیه، دبیرخانه هیئت اجرایی جذب استانها بلافاصله اقدام به پالایش و غربال اولیه مدارک و مستندات میکند. از جمله این شرایط میتوان به معدلها اشاره کرد؛ معدل کارشناسی باید حداقل ۱۴، کارشناسیارشد ۱۶ و دکتری ۱۷ باشد. از طرف دیگر، جمع این سه معدل باید به عدد ۴۸ برسد. البته چنانچه یکی از مقاطع اندکی کمتر از حدنصاب باشد امکان پذیرش پس از تأیید هیئت اجرایی جذب وجود دارد.
شرط دوم این است که مدرک دکتری باید کاملاً منطبق با رشته گرایش اعلام شده در فراخوان باشد. سوم آنکه میبایست رشته دکتری و ترجیحاً کارشناسی متقاضی همخوان باشد درصورتیکه این همخوانی با مقطع کارشناسی وجود نداشته باشد، لازم است با رشته کارشناسیارشد تطبیق داشته باشد.
یکی دیگر از شرایط، شرط سنی است که حداکثر سن برای شرکت در فراخوان ۴۵ سال تعیین شده است. این موارد از اصول اولیه و ابلاغی شورایعالی انقلابفرهنگی است که ما موظفیم آنها را در دستورالعمل فراخوان اعلام کنیم و همه رؤسای استانها پایبند آن هستند. بر همین مبنا، پس از ثبتنام اولیه، پالایش نیز انجام میشود. اگر فردی مدرک دکتری نداشته باشد یا معدلش کمتر از حدنصاب باشد، سنش بالاتر از حد تعیینشده باشد یا رشته دکتری همخوان با رشته گرایش اعلامی نباشد، طبیعتاً در این پالایش اولیه ریزش خواهد داشت. افراد باقیمانده پس از این مرحله، وارد مراحل بعدی میشوند و فرایند احراز صلاحیتهای علمی و عمومی آنها آغاز میشود.
بر اساس ابلاغ شورایعالی انقلابفرهنگی، حداکثر مهلت ما برای نهایی کردن فرایند جذب موضوع فراخوان اعلامی چهار ماه و نیم است. تلاش مرکز جذب و امور هیئتعلمی این است که با دستورالعملهایی که ارسال کردهایم، تأکیدهایی که انجام دادهایم و تماسهای مستمر که با استانها برقرار نموده و مینماییم، فرایند جذب توسط استانها بهسرعت آغاز و اتمام یابد.
آن دسته از داوطلبینی که بالاترین نمره صلاحیتهای علمی و عمومی را دریافت میکنند توسط هیئتهای اجرایی جذب استانها انتخاب و پروندهشان جهت طرح در هیئت مرکزی جذب دانشگاه آزاد اسلامی به مرکز جذب و امور هیئتعلمی دانشگاه ارسال میشود و پس از طرح پرونده متقاضیان در هیئت مرکزی و در صورت تأیید آن هیئت، مجوز صدور حکم پیمانی برای آنها صادر میگردد.
یکی از گلایههای همیشگی افراد متقاضی، طولانیبودن روند جذب بوده است. میخواهم بدانم فرایند بررسیها معمولاً چه مدت طول میکشد؟
ابلاغیه شورایعالی انقلابفرهنگی حداکثر چهار ماه و نیم است، اما نکتهای که شما گفتید درست است؛ در برخی مواقع، روند طولانی میشود، زیرا دستگاههای نظارتی باید استعلامها را پاسخ دهند، گاهی مدت بیشتری نیاز دارند. البته شورایعالی انقلابفرهنگی مجدداً بخشنامه کرده و به کارگروههای صلاحیت عمومی ابلاغ کرده است که اگر تقاضای استعلام انجام شود و پاسخ ظرف یک ماه دریافت نگردد، باید حمل بر صحت نمایند و فرایند را ادامه داده و پیش ببرند. ما در حال رویهسازی این ابلاغیه هستیم تا حداقل زمان فراخوان برای داوطلبانی را که گلایه دارند، طی کنیم. این گلایهها را قبول دارم؛ اما این نکته را در نظر داشته باشید که گلایهها مربوط به دورههای قبل است.
در حال حاضر، در هیئت مرکزی جذب، فراخوانهای 1403 در دست بررسی است و همزمان به 1404 نیز رسیدهایم. کارهای مربوط به فراخوان 1403 تکمیل شده و پروندهها، بهصورت مورد به مورد، به هیئت مرکزی برای تصویب ارسال میشوند. بر اساس مصوبات هیئت مرکزی جذب در سال گذشته، از دی ماه سال 1403 به بعد، فراخوانهای مربوط به 1402 و 1401 و قبل از آن پذیرفته نمیشوند. بنابراین از دیماه سال 1403 به بعد روی پروندههای فراخوانهای 1403 به بعد تمرکز داریم و به هیئت مرکزی ارسال میکنیم.
در فرایند ارتقا از مرتبه استادیاری به دانشیاری، چه نوع فعالیتهایی بیشترین تأثیر را دارند؟
تبدیل وضعیت به معنای تغییر از پیمانی به رسمی آزمایشی و از رسمی آزمایشی به رسمی قطعی است که از طریق ارتقا یا کسب حداقل 80 درصد امتیاز مربوط به دانشیاری، در شناسنامه علمی فرد حاصل میشود و پس از تأیید در کمیته منتخب، پرونده در سازمان مرکزی در کمیسیون تخصصی مطرح و در صورت تأیید مراتب در هیئت مرکزی جذب مطرح و اگر مورد تصویب قرار گیرد تبدیل وضعیت انجام میگیرد.
مسیر دیگر آن ارتقاست؛ وقتی فردی استادیار، دانشیار یا استاد تمام میشود و اگر در وضعیت پیمانی باشد، میتواند به رسمی آزمایشی و سپس رسمی قطعی تبدیل وضعیت شود. این فرایند همان چیزی است که ما آن را «تبدیل وضعیت» مینامیم و همان مسیر که توضیح داده شد سپری میشود. ضمناً کلیه این موارد در واحدها، استانها و سازمان مرکزی بهصورت مکانیزه انجام میگیرد.
آقای دکتر، باتوجهبه اینکه هدف کوتاهتر شدن روند جذب است، چه تمهیداتی برای تسریع این فرایند اندیشیدهاید؟
برای تسریع این روند، بخشنامهها را بهسرعت ارسال کردهایم. علاوه بر این، با رؤسای استانها تماس گرفته و تأکید میکنیم که فراخوان مربوط به سال 1404 سریعاً ساماندهی شود.
آیا مشخص شده چند عضو هیئتعلمی از فراخوان 1403 به دانشگاه اضافه شدهاند؟
خیر، چون فرایند هنوز به طور کامل تمام نشده، نمیتوان عدد نهایی را اعلام کرد. اما روند در حال پیشرفت است. بهعنوان نمونه، در جلسه گذشته هیئت مرکزی، پرونده ۱۸ نفر از استانهای مختلف را برای اخذ مجوز هیئت مرکزی مطرح کردیم. بهتدریج استانهایی که زودتر پروندههای خود را ارسال میکنند، در اولویت بررسی قرار میگیرند و پس از تأیید در هیئت مرکزی، مجوز پیمانیشدن آنها صادر میشود. اینکه اکنون بتوانم بگویم دقیقاً چند نفر در فراخوان 1403 جذب شدهاند، هنوز ممکن نیست، زیرا این فرایند ادامه دارد و بسته نشده است و پروندهها در حال تکمیل و ارسال هستند.
موضوع جذب اعضای هیئتعلمی همواره از حساسیت بالایی برخوردار بوده است. شما در شورای دانشگاه به ویژگیها و عواملی که در مدل جذب دانشگاه آزاد وجود دارد اشاره کردید؛ لطفاً توضیح دهید.
توضیحی که من در شورای دانشگاه دادم، مربوط به مدل جذب دانشگاه آزاد و مدل روند ارتقا بود. در حال حاضر، فرایند جذب در دانشگاه آزاد اسلامی به این صورت است که داوطلبان جذب پس از طی مراحل مختلف، در صورت عدم اولویت جذب نهایت به مرحله ماده 15 آییننامه رسیدگی به شکایات متقاضیان جذب هیئتعلمی دانشگاهها میرسند.
مرحله ماده ۱۵ مربوط به افرادی است که ارزیابیهای لازم را پشت سر گذاشتهاند و تأیید نشدهاند و به آخرین مرحله از فرایند جذب میرسند. مسیر به این صورت است که پس از ثبتنام در فراخوان، اگر متقاضی از روند ادامه رسیدگی به پرونده جذب باز بماند و در اولویت قرار نگیرد و ایشان به رأی هیئت اجرایی جذب استان معترض باشد، میتواند درخواست خود را به ما ارائه دهد. ما مکاتبه میکنیم تا هیئت اجرایی جذب استان طبق ماده 20 آییننامه یاد شده، درخواست را مجدداً بررسی و پاسخ دهد و علت عدم اولویت فرد را اعلام کنند.
اگر متقاضی عدم اولویتی را که هیئت اجرایی استان اعلام کرده است، نپذیرد و همچنان نسبت به نتیجه اعتراض داشته باشد، درخواست بررسی بر اساس ماده 21 آییننامه مذکور را ارائه میکند. ماده ۲۱ تشکیل میشود و نمایندگان هیئت مرکزی جذب، در جلسه حضور پیدا میکنند. در این جلسه، علت رد شدن پرونده در هیئت اجرایی استان با حضور خود متقاضی و رئیس استان بررسی میشود. اگر در بررسی مشخص شود که حق با متقاضی است، صورتجلسه ماده ۲۱ تنظیم میشود و به هیئت مرکزی جذب برده میشود و پس از تأیید در آن هیئت به استان ابلاغ میکنیم تا وضعیت جذب فرد مورد نظر مشخص شود.
اگر حق با هیئت اجرایی باشد به فرد اعلام میکنیم که در اولویت جذب نیست. اینجا داوطلب همچنان یک راهکار دیگر پیش رو دارد. در این مرحله، فرد میتواند تقاضای بررسی در کمیسیون ماده ۱۵ را ارائه دهد. کمیسیون ماده ۱۵ دارای کارگروه رسیدگی به شکایات ذیل نظر هیئت عالی جذب شورایعالی انقلابفرهنگی است و پس از بررسی این کارگروه، پرونده در صورت لزوم به هیئت عالی جذب شورایعالی انقلابفرهنگی ارجاع داده میشود.
بنده اکنون بیش از چهار سال است که عضو کارگروه رسیدگی به شکایات هستم. در طول این مدت، در مجموع ۱۵ پرونده مربوط به ماده ۱۵ موردبررسی قرار گرفته است. از این تعداد، ۷ پرونده، در کارگروه رسیدگی به شکایات و در نهایت در هیئت عالی جذب تأیید مصوبه هیئت مرکزی جذب را داشتهاند. از میان ۸ پرونده باقیمانده، ۶ مورد مربوط به افرادی بوده که در هیئت مرکزی جذب پذیرفته نشده بودند؛ یعنی در کمیسیون ماده ۲۱، نمایندگان هیئت مرکزی رأی به عدم اولویت آنها داده بودند. این افراد پس از طرح شکایت، پروندههایشان در کارگروه رسیدگی به شکایات هیئت عالی جذب در صورت تأییدشدن پرونده به هیئت عالی رفته و آنجا اگر تأیید شده و ابلاغ شد به استانها ابلاغ شده و احکام جذب آنان صادر میشود. چنانچه ملاحظه مینمایید این آمار با آمار سایر دستگاهها قابلمقایسه است و تفاوت قابلتوجهی مشاهده میشود.
در خصوص اعضای هیئتعلمی وابسته نیز توضیح دهید. شما پیشتر اشاره کرده بودید که هیئترئیسه ابلاغ کرده است تا فرایند جدیدی در این زمینه طراحی شود و در این فرایند، امضای مجاز مربوط به معاونت توسعه و مدیریت منابع است. لطفاً درباره این موضوع توضیح دهید.
هیئترئیسه فرایند را تسهیل کرده و ما فرایند را بر اساس تسهیل هیئترئیسه ابلاغ کردیم و بر همین مبنا جذب هیئتعلمی وابسته ما انجام میشود. تاکنون حدود 2 هزار و 400 حکم وابسته صادر و حدود 700 نفر دیگر نیز در دست بررسیاند که معاونت توسعه و مدیریت منابع دانشگاه در حال رسیدگی به پروندههای آنها هستند. بر اساس مدل ابلاغی، در هر استانی که تمدید هیئتعلمی وابسته انجام داده است، احکام مربوطه صادر میشود.
جذب جدید در هیئتعلمی وابسته خواهیم داشت؟
این موضوع باید توسط هیئترئیسه تصمیمگیری شود و پس از ابلاغ ما فراخوان را باتوجهبه نگاه آمایشی اعلام میکنیم. اما این موضوع هنوز به ما ابلاغ نشده است.
آقای دکتر، در شهریور 1399 اشاره کرده بودید که هیئت ممیزه در دو بخش پزشکی و غیرپزشکی تشکیل شده و تعداد آنها افزایش یافته است. الان دانشگاه آزاد چند هیئت ممیزه دارد؟
بله درحالحاضر پنج هیئت ممیزه داریم؛ چهار هیئت ممیزه در حوزه غیرپزشکی و یک هیئت ممیزه در حوزه پزشکی فعال است. هیئت ممیزه، آخرین ایستگاه در مسیر ارتقا هستند. به این معنا که پس از عبور پرونده از کمیته منتخب و کمیسیون تخصصی، نوبت به بررسی در هیئت ممیزه میرسد. در این مرحله پس از ارائه پرونده توسط ریاست کمیسیونهای تخصصی و پاسخ به سؤالات مطروحه، رأیگیری بهصورت مخفی انجام میشود و درصورتیکه رأی لازم بر اساس آییننامه کسب شود، فرد به مرتبه بالاتر ارتقا پیدا میکند. ما به طور منظم، هر هفته جلسات هیئت ممیزه را برگزار میکنیم.
در همینجا لازم است توجه شما را به یک جهش آماری بزرگ در نظام ممیزه و ارتقا دانشگاه آزاد اسلامی جلب کنم. درحالحاضر دانشگاه آزاد اسلامی دارای 1766 عضو هیئتعلمی با مرتبه دانشیاری است. از این تعداد 1404 نفر تنها در بازه زمانی شهریور 1399 لغایت مهر 1404 به مرتبه دانشیاری ارتقا یافتهاند این در حالی است که سهم چند دهه گذشته در دانشگاه آزاد اسلامی برای ارتقای اعضای هیئتعلمی دانشیاری صرفاً 362 نفر بوده است.
در بخش ارتقا به استادی نیز پیشرفتهای دانشگاه آزاد اسلامی طی 5 سال گذشته خیرهکننده بوده است، از جمع 443 عضو ارتقا یافته مرتبه استادی، 288 نفر آن تنها در این دوره 5 ساله حادث شده است و 165 عضو باقیمانده به چند دهه گذشته باز میگردد.
این دستاوردهای بزرگ چه در افزایش هیئتهای ممیزه و چه در رشد خیرهکننده ارتقای مرتبه اعضای هیئتعلمی از شهریور 1399 لغایت مهر 1404 تحت راهنمایی و هدایت داهیانه جناب آقای دکتر رنجبر بهعنوان قائممقام وقت ریاست شهید دانشگاه صورت پذیرفته است. همچنین این نکته را نیز در پایان باید اضافه کنم که در دوره قبل 5 نماینده وزیر در هیئت ممیزه حضور داشتند و در این دوره 3 نماینده در هریک از هیئتهای ممیزه داریم که نظارت برحفظ کیفیت دارند و به گواهی این بزرگواران، هیئتهای ممیزه دانشگاه آزاد اسلامی از سطح کیفی بسیار بالایی برخوردارند.
.gif?v=0)
