سارا طاهری، خبرنگار گروه دانشگاه: امروز، ۳۰ شهریورماه، همزمان با روز جهانی صلح کشورها و نهادهای مختلف در سراسر جهان مراسم و برنامههایی را به منظور ترویج صلح، عدالت و مخالفت با جنگ برگزار میکنند. این روز فرصتی جهانی برای تقویت همبستگی، گفتوگو و راهکارهای مسالمتآمیز در حل اختلافات است. در همین راستا امروز کنفرانس روز جهانی صلح با محورهای اصلی مانند صلح عادلانه، چندجانبهگرایی، نظم نوین جهانی و نقش حقوق بینالملل برگزار میشود که شامل نشستهای تخصصی، پنلهای علمی و معرفی چهرههای شاخص علمی است. افتتاح دفتر یادبود شهید طهرانچی در مهرماه، تأسیس بنیاد علمی او در روز جهانی علم و حضور چهرههای شاخص علمی از دیگر برنامههایی است که در دانشگاه آزاد دنبال میشود.
دانشگاه آزاد با استفاده از نخبگان، دانشجویان و سازمانهای مردم نهاد، قصد دارد پیام عدالت، صلح عادلانه و اندیشههای اسلامی را در عرصه جهانی ترویج کند. در این گزارش در گفتوگو با محمود محمدی، مشاور سرپرست دانشگاه آزاد در امور بینالملل و رئیس کمیته دیپلماسی علمی، ارتباطات راهبردی و امور بینالملل قرارگاه جهادی دفاع ملی دانشگاه به برنامههای مرتبط با روز جهانی صلح پرداختهایم که در ادامه میخوانید.
صلح عادلانه در برابر صلح تحمیلی
مشاور سرپرست دانشگاه آزاد در امور بینالملل در ابتدای سخنان خود اظهار کرد: «روز جهانی صلح همانطور که از نام آن پیداست، یک روز جهانی است که توسط سازمان ملل نامگذاری شده تا تقویتکننده صلح و مخالفت با جنگ باشد. به همین دلیل در این روز کشورهای مختلف مراسم، نشستها و سمینارهایی را برای تقویت و گسترش فرهنگ صلح برگزار میکنند.»
او افزود: «در ایران نیز مجمع جهانی صلح اسلامی یکی از نهادهای توانمند و قوی در برگزاری برنامههای بینالمللی است و برای این روز، برنامههایی را تدارک دیده که شامل دعوت از مهمانان و سخنرانیهایی درخصوص صلح است. بدیهی است که این مباحث از منظر اندیشه اسلامی و ادیان الهی نیز مطرح خواهد شد؛ چراکه صلح عادلانه مدنظر است، نه هر صلحی. در واقع منظور صلح تحمیلی نیست.»
مشاور سرپرست دانشگاه آزاد در امور بینالملل تأکید کرد: «این روز فرصتی است برای همه کسانی که مدافع صلح عادلانه هستند تا گرد هم آیند و در سراسر جهان برنامههایی را در این زمینه برگزار کنند. زیرا معتقدم هر صلحی عادلانه نیست. دانشگاه آزاد نیز در کنار این مناسبتها بهعنوان یک نهاد مردمنهاد در کنار نهادهای دیگر حضور دارد. همچنین مهمانان و سخنرانان مختلفی در این مراسم درباره ابعاد و اهمیت صلح به بیان دیدگاههای خود خواهند پرداخت.» محمدی تأکید کرد: «مجمع جهانی صلح اسلامی میزبان اصلی این برنامه است و دانشگاه آزاد نیز بهعنوان یک نهاد مردمنهاد به دعوت مجمع در این مراسم شرکت میکند.»
او در ادامه درباره کنفرانس روز جهانی صلح که قرار است امروز برگزار شود، گفت: «این کنفرانس حدود شش محور اصلی را در نظر گرفته است که سخنرانان حول آنها به بحث خواهند پرداخت. از جمله این محورها میتوان به صلح عادلانه، چندجانبهگرایی و نظم نوین جهانی اشاره کرد که از مهمترین موضوعات روز جهان که در دنیا در حال وقوع است محسوب میشوند.»
رئیس کمیته دیپلماسی علمی ارتباطات راهبردی در امور بینالمللی و قرارگاه جهادی دفاع ملی افزود: «وقتی از صلح سخن گفته میشود، دو دیدگاه وجود دارد؛ یکی صلح بعد از جنگ که همان صلح تحمیلی است و ما آن را رد میکنیم و دیگری صلح عادلانه که مبتنی بر عدالت است. یکی از محورها در این کنفرانس به همین موضوع اختصاص دارد تا دیدگاههای مختلف در این زمینه بیان شود. دیدگاههایی نیز درباره چندجانبهگرایی و نظم نوین مطرح خواهد شد.»
او ادامه داد: «نقش حقوق بینالملل و سازمان ملل متحد نیز بهطور جدی مورد توجه قرار خواهد گرفت؛ چرا که در منشور ملل متحد اساساً سخنی از جنگ نیامده و همواره بر صلح و حل اختلافات از راههای مسالمتآمیز تأکید شده است. بهویژه فصل ششم منشور با چند اصل مهم خود به همین موضوع اختصاص دارد. در منشور سخنی از جنگ نیست و فقط در دفاع مشروع یک عضو سازمان ملل حق دارد از خود دفاع کند اما متأسفانه در عمل، توجه به این رویکرد کمتر دیده میشود. در واقع کمتر چیزی که به آن پرداخته میشود حل اختلافات به طریق مسالمتآمیز است.»
نگاهی به مسائل روز و نقش قدرتها
محمدی در توضیح بیشتر محورهای کنفرانس تصریح کرد: «یکی از موضوعات مهمی که در این نشست مطرح میشود، مسائلی است که ایران با اروپا در زمینه استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای دارد. همچنین نقش ایالات متحده در این میان مورد بررسی قرار خواهد گرفت؛ کشوری که به طور آشکار وزارت دفاع خود را به وزارت جنگ تبدیل کرده و سیاستهای تجاوزکارانه علیه فلسطینیان را دنبال میکند.»
او خاطرنشان کرد: «در این عرصه نقش نخبگان و سازمانهای مردمنهاد بسیار پررنگ است که ما از این منظر به آن خواهیم پرداخت تا دیگر سازمانهای مردمنهاد در سطح ملی را بتوانیم هماهنگ و بسیج کنیم و جنبشی را در سطح بینالملل همراهی کنیم.»
همافزایی نهادهای مردمی ملی با NGOهای بینالمللی
محمدی با تأکید بر نقش همکاریهای مشترک گفت: «اگر نهادهای مردمی و ملی ما با NGOهای(سازمانهای غیردولتی) بینالمللی هماهنگ شوند، این همراهی میتواند اثرگذاری بیشتری بر افکار عمومی و همچنین کارکرد سازمان ملل داشته باشد. محور بعدی مقاوت فلسطین و دفاع از حق صلح و حقوق ملت فلسطین است؛ موضوعی که امروز موضوع روز جهان است و مورد توجه نخبگان، اندیشمندان منصف و افکار عمومی جهانی قرار دارد.»
با ترور دانشمندان هیچ پژوهشگری احساس امنیت نخواهد کرد
او ادامه داد: «جنبشهای دانشگاهی نیز در این میان وظیفه دارند نقش بازدارندگی ایفا کنند و اقدامات رژیمصهیونیستی را محکوم کنند؛ بهویژه به دلیل حملات و ترور دانشمندان ایرانی. یکی از اهداف ما محکومیت رژیمصهیونیستی بهخاطر ترور دکتر طهرانچی است. بنابراین نقش جنبشهای دانشگاهی و محکوم رژیمصهیونیستی یکی از اهداف ماست و در دستورکار ما است. این مسئله یکی از مطالبات جامعه علمی جهان نیز هست، زیرا اگر قرار باشد دانشمندان در معرض ترور قرار گیرند، هیچ پژوهشگری در هیچ نقطهای از جهان احساس امنیت نخواهد کرد.»
رئیس کمیته دیپلماسی علمی ارتباطات راهبردی در امور بینالمللی و قرارگاه جهادی دفاع ملی در ادامه افزود: «صلح عادلانه از منظر اندیشه اسلامی و سایر ادیان الهی نیز یکی دیگر از محورهای اصلی این کنفرانس است؛ صلحی که مبتنی بر عدالت و ارزشهای انسانی باشد، نه تحمیل و سلطه.»
محمدی با اشاره به نگاه ادیان الهی به مفهوم صلح اظهار کرد: «در آموزههای دینی ما، صلح بهخودیخود همواره به معنای عادلانه بودن نیست. صلح باید عادلانه باشد تا بتواند پایانی واقعی بر اختلافات بگذارد. در غیر این صورت، اختلافها باقی میمانند و هر جنگی میتواند زمینهساز صلحی تحمیلی یا مقدمهای برای جنگی دیگر شود.»
او افزود: «به همین دلیل در اندیشههای الهی، اسلام بهعنوان دین صلح شناخته شده است و بیش از هر مکتب دیگری شایسته است که آموزههای صلحطلبانه را به جهان عرضه کند. حتی سلام مسلمانان به یکدیگر بهمعنای صلح است. ما سزاوارتر از تمام مکاتب دنیا هستیم که صلح را آموزش بدهیم. ما به دنبال صلح، صلحجویی و استفاده صلحآمیز از ظرفیتها از جمله انرژی هستهای هستیم، درحالیکه برخی دیگر جنگ را آموزش میدهند و آن را بهکار میگیرند.»
او ادامه داد: «اگر امروز اندیشه و تفکر غرب از مسیر حقیقت، عدالت و آموزههای ادیان فاصله گرفته و باور نمیکند که استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای واقعاً صلحآمیز است، یا به حل اختلافات از راه دیپلماسی و گفتوگو اعتقاد ندارد، دلیل آن چیزی جز جاهطلبی و قدرتطلبی نیست. در چنین شرایطی ما وظیفه داریم اندیشه و دیدگاه اسلامی خود را در عرصه بینالملل ترویج کنیم.»
افتتاح دفتر یادبود شهید طهرانچی درمهرماه
مشاور سرپرست دانشگاه آزاد در امور بینالملل در ادامه سخنان خود درباره برنامههای جانبی کنفرانس گفت: «نشست روز جهانی صلح امروز (30 شهریورماه) برگزار شده و همچنین پیشبینی کردهایم در روزهای ۱۲ و ۱۳ مهرماه دفتر یادبودی به نام شهید طهرانچی افتتاح شود. شایسته است از دانشمند فرهیخته و رئیس پرتلاش دانشگاه، شهید طهرانچی، به وسیله همکاران ایشان و همچنین دانشگاهیان و مجموعه آموزش عالی کشور تجدید میثاق شود. این امر نمادی از پاسداشت جایگاه علمی و فرهنگی او و ادای احترام به تلاشهای ارزشمند او در مسیر تعالی علم و آموزش عالی خواهد بود. در این مراسم دانشگاهیان، نخبگان، مقامات وزارت علوم و سایر مسئولان حضور خواهند داشت تا با امضا در دفتر یادبود، یاد و تلاشهای علمی این شهید و سایر شهدای دانشگاه را گرامی بدارند.»
او در ادامه افزود: «این اقدام نمادین در حقیقت نشاندهنده پیوند فرهنگ صلح با تکریم دانشمندان شهید است؛ افرادی که مورد تعدی و ترور قرار گرفتند، اما یادشان میتواند الهامبخش جنبشهای علمی و صلحطلبانه باشد.»
رئیس کمیته دیپلماسی علمی ارتباطات راهبردی در امور بینالمللی و قرارگاه جهادی دفاع ملی در پاسخ به این پرسش که آیا برنامههای صلح دانشگاه صرفاً جنبه نمادین دارد یا تداوم خواهد داشت، توضیح داد: «هر دو محور را در بر میگیرد به این معنا که به هر حال دانشگاهها، بهویژه دانشگاههای ایران، تاکنون کمتر در مسیر مناسبتهای بینالمللی یا منطقهای حرکت کردهاند. این در حالی است که در بسیاری از کشورهای دیگر حتی در آمریکا، شاهد جنبشهای دانشجویی گسترده علیه جنگ هستیم. از اینرو، دانشگاه آزاد شایستهتر است که با همراهی نخبگان و دانشجویان، حرکت ملی و بینالمللی علیه جنگ و علیه رژیمصهیونیستی را سازماندهی کند و در دفاع از مظلومان پیشگام باشد.»
ضرورت راهاندازی کمپینهای مستمر صلح
محمدی با اشاره به لزوم استمرار فعالیتها گفت: «طبیعی است اگر کمپینی طراحی شود، میتواند سمنهای ملی را با NGOهای بینالمللی مرتبط کند. چنین ارتباطی، جریان صلح را در سطح جهانی به صورت مستمر زنده نگه میدارد، سکوت سازمانهای بینالمللی را میشکند و در برابر قدرتها نیز نقش بازدارندگی ایفا میکند. این اقدام در حقیقت نوعی دفاع مشروع و بازدارندگی در برابر هرگونه تجاوز است.»
او افزود: «به همین دلیل از جنبه علمی نیز پیشبینی کردهایم که در روز جهانی علم ـ که ۱۹ آبان برگزار میشود ـ برنامههای دانشگاه آزاد در راستای معرفی چهرههای شاخص علمی و ملی اجرا شود. این روز فرصتی است برای تأکید بر علمی که پیشرفت، رفاه و آسایش بشریت را به همراه دارد و همزمان اخلاق، معنویت و ارزشهای دینی را تقویت میکند. در این روز و در این چهارچوب، نشستهایی شامل پنلهای تخصصی نیز برگزار خواهد شد تا اندیشمندان رشتههای مختلف درباره جایگاه علم و نقش دانشمندان در جامعه بحث کنند. یکی از موضوعات اصلی این نشستها تأکید بر مصونیت دانشمندان و محکومیت هرگونه جنایت و ترور علیه آنان خواهد بود.»
بنیاد علمی شهید طهرانچی بهزودی تأسیس میشود
مشاور سرپرست دانشگاه آزاد در امور بینالملل خاطرنشان کرد: «ریاست محترم سرپرست دانشگاه پیشتر اعلام کردهاند که بنیاد علمی شهید طهرانچی تأسیس خواهد شد. اگر شرایط مهیا باشد این بنیاد در روز جهانی علم تأسیس خواهد شد. این بنیاد میتواند ارتباطی مؤثر میان اندیشمندان و دانشگاهیان ایران با دانشمندان دیگر کشورها برقرار کند. حتی از هماکنون نیز تماسهایی با صاحبنظران در رشتههای مختلف در گوشه و کنار جهان برقرار شده است.»
محمدی در پاسخ به سؤال درباره برنامه روز جهانی علم گفت: «اگر انشاءالله این برنامه برگزار شود، دانشگاه میزبان مهمانان خارجی شاخصی خواهد بود تا در جریان فعالیتهای علمی و صلح شرکت کنند.»
او در بخش دیگری از سخنان خود افزود: «هدف نهایی ما در اندیشههای اعتقادی، سیاسی و علمی دانشگاه که در سطح بینالملل دنبال میکنیم ترویج مفاهیم حقیقی و معناداری است که زندگی انسان را شکل میدهد؛ مفاهیمی مانند صلح، عدالت و نظم نوین جهانی که مستقیماً بر زندگی انسان اثرگذار است.»
ترویج اندیشههای اسلامی و عدالتخواهانه
محمدی ادامه داد: «ما معتقدیم باید این اندیشهها را در سطح بینالمللی مطرح کنیم، گردهم آییم و همصدا شویم تا با هر نوع ظلم و بیعدالتی مقابله کنیم و اندیشههای اسلامی، حقطلبی، حقگویی، صلح عادلانه و عدالت را ترویج کنیم. به همین دلیل از مناسبتهای بینالمللی استقبال میکنیم تا پیام عدالت و خیر را به جهان منتقل کنیم.»
او خاطرنشان کرد: «مسیر جهان غرب تاکنون مبتنی بر نظم سلطه بوده است؛ نظمی که حتی پس از جنگ جهانی دوم ادامه یافته و در بسیاری از قطعنامهها، منافع کشورهای غربی تأمین میشود. اگر ما بتوانیم ماهیت این نظم سلطه را در افکار عمومی جهانی تبیین کنیم، میتوانیم به سوی نظم نوین و عادلانهتری حرکت کنیم، با نقش کمتر برای قدرتهای سلطهگر.»
مشاور سرپرست دانشگاه آزاد در امور بینالملل در پایان تأکید کرد: «اگر نهادهای علمی، اجتماعی، سازمانهای، مردمنهاد اندیشمندان و دانشگاهها حرکتی هماهنگ داشته باشند، این اقدام بهنوعی دفاع ملی و بینالمللی در برابر تجاوزات تبدیل خواهد شد. همچنین میتواند سازمانها و قدرتهای بینالمللی را به مسیر درست هدایت کند. ما باید از اکنون مخاطرات آینده جهان را پیشبینی و شیوههای مقابله مسالمتآمیز و مؤثر با آن را تقویت کنیم.»
.gif?v=0)
