ندا اظهری، خبرنگار گروه دانشگاه: از سال گذشته که مجوز راهاندازی منطقه بینالمللی نوآوری ایران در محل پارک علم و فناوری پردیس اعطا شد، مدیران پارک دست به کار شدند تا براساس هدفگذاری صورت گرفته، بتوانند با دانشگاههای داخلی و خارجی وارد تعامل شوند. از این رو، در حال حاضر دو دانشگاه داخلی در پارک مستقر شدهاند و شرایط برای استقرار چند شعبه دانشگاه خارجی نیز فراهم شده است. برای اطلاع از کم و کیف این فرایند و بهرهمندی از ظرفیت این دانشگاهها و دانشجویان آن، با سجاد عباسیفشمی، مدیرکل ترویج و توسعه خوشههای نوآوری پارک فناوری پردیس گفتوگو کردیم.
سجاد عباسیفشمی، مدیرکل ترویج و توسعه خوشههای نوآوری پارک فناوری پردیس درباره فعالیت دانشگاهها در منطقه نوآوری ایران به «فرهیختگان» گفت: «یکی از مشخصههای تمام پارکها این است که باید نزدیک به استخرهای استعداد یعنی دانشگاهها باشند. در غالب پارکهای موفق دنیا ارتباط تعریف شدهای با دانشگاهها وجود دارد و به عبارتی در حوزه پژوهشی و تزریق نیروی انسانی، سوخت موتور شرکتهای فناوری همان نیروهای انسانی است. بنابراین، از ۴ یا ۵ سال پیش در پارک علم و فناوری پردیس تلاش شد تا از دانشگاههای مختلف برای حضور در منطقه بینالمللی نوآوری ایران دعوت شود.»
دانشگاه آزاد؛ نخستین دانشگاه همکار پارک پردیس
او در ادامه به نخستین اقدام پارک برای فعالیت دانشگاهها در این منطقه اشاره کرد و گفت: «اولین دانشگاهی که در این منطقه حضور پیدا کرد، دانشگاه آزاد بود که در پردیس شعبه داشت و طی توافقی که با مدیریت وقت دانشگاه آزاد صورت گرفت، قرار شد دانشگاه پردیس طی همکاری مشترک با پارک، با مدل مشخصی شروع به فعالیت کند تا بتواند پاسخگوی نیازهای شرکتهای پارک باشد؛ به این معنی که بتواند رشتههای موردنیاز شرکتهای پارک را پوشش دهد و رشتههایی را که خروجی آنها موردنیاز شرکتهای پارک نیست، ملغی کرده و از اساتیدی استفاده کند که مدیران عامل شرکتهای پارک هستند. از دو سال پیش این اقدام صورت گرفت و از همان زمان، عنوان دانشگاه پردیس به دانشگاه آزاد واحد علوم و فناوری پردیس تغییر یافت.» به گفته عباسیفشمی، در دومین اقدام که طی مذاکره و موافقت با دانشگاه خاتم صورت گرفت، قرار شد این دانشگاه کمپ اصلی دانشگاهی خود را در این منطقه احداث کند. حدود 50 هکتار را در پارک خریداری کرده و چند سالی است که در حال ساخت کمپ دانشگاهی هستند و هدف این است که دانشگاه خاتم، یک دانشگاه نسل چهار و نسل پنج را در این منطقه ایجاد کند که شامل خوابگاهها و دانشکدههای مختلف و غیره خواهد بود. از سال آینده یعنی 1405 هم قرار است نخستین دانشکده این دانشگاه در قالب دانشکده مهندسی کشاورزی افتتاح شود. دانشگاه خاتم در حوزههای مختلف فعالیت میکند و از رشتههای فنی و مهندسی تا رشتههای مدیریتی را دربرمیگیرد. بخشی از موضوع فعالیت این دانشگاه، تأمین نیروی انسانی و پژوهشهای موردنیاز برای شرکتهای پارک است اما بخش دیگر محدود به این نیست و مانند بسیاری دیگر از دانشگاهها با مجموعههای دیگر سایر نقاط کشور و حتی حوزه بینالمللی فعالیت و حتی همکاری میکنند.»
آغاز جذب دانشجو «سنپترزبورگ» با رشته برق قدرت
مدیرکل ترویج و توسعه خوشههای نوآوری پارک به سومین موضوع فعالیت دانشگاهها در منطقه بینالمللی نوآوری ایران پرداخت و عنوان کرد: «اولین نقطهای که هیئت وزیران مجوز داد که شعب دانشگاههای بینالمللی امکان راهاندازی و فعالیت داشته باشند، منطقه بینالمللی نوآوری ایران بود. انتهای اردیبهشت امسال توافقنامه آن منعقد شد که دانشگاه سنپترزبورگ روسیه به عنوان اولین دانشگاه خارجی بتواند در این منطقه شعبهای ایجاد کند. بعد از حدود پنج ماه که از انعقاد تفاهمنامه میگذرد، اکنون رشتههایی که در این شعبه دانشگاهی باید تدریس شود، مشخص شده؛ چراکه باید مجوزهای لازم را کسب میکرد و سرفصلهای درسی خود را منطبق با سرفصلهای مورد تأیید وزارت علوم کشور ما انجام میداد.»
او در ادامه گفت: «تا اینجای کار، مجوز رشته «برق قدرت» اخذ شده و رشته دوم که هنوز مجوز آن اخذ نشده، رشته مهندسی پزشکی گرایش بایوالکتریک است. در حال حاضر قرار است فعالیت این دانشگاه روسیهای در این دو رشته آغاز شود. زیرساخت این دو رشته برای استقرار این رشتهها و درج این کدرشتهها در سازمان سنجش در حال آماده شدن است. به احتمال زیاد، شعبه دانشگاه سنپترزبورگ از سال تحصیلی آینده جذب دانشجو خواهد کرد. این سه دانشگاه در حال حاضر، تنها دانشگاههایی هستند که پارک فناوری پردیس با آنها در تعامل است.»
2 درخواست از دانشگاههای روسیه و ایتالیا داریم
عباسیفشمی با تأکید بر ادامهدار بودن همکاری پارک با دانشگاههای خارجی، اظهار کرد: «بعد از افتتاح شعبه دانشگاه سنپترزبورگ، از دو دانشگاه دیگر هم درخواست حضور در منطقه را داشتیم، مانند دانشگاه «ام. گ. او» (دانشگاه لمونوسف) در مسکو و دانشگاه «سالنتو» ایتالیا. در حال حاضر در حال انعقاد تفاهمنامه مشترک با دانشگاه ایتالیایی هستیم. تلاش ما این است که این فضا به منطقهای تبدیل شود که حضور دانشجویان داخلی و بینالمللی را داشته باشیم و به ارتباط دانشجویان چه در زمینه تأمین منابع انسانی و چه در حوزه تأمین پژوهشهای کاربردی موردنیاز دانشگاهها کمک کنیم. دانشگاه «ام. گ. او» هم در حال حاضر اعلام آمادگی کرده اما تفاهمنامهای منعقد نشده است. برحسب قوانین روسیه، دانشگاههای این کشور، در کشور مقصد باید شریکی داشته باشند. در روزهای گذشته مقرر شد دانشگاه خواجه نصیر به عنوان شریک این دانشگاه وارد تعامل شود و در صورتی که به تفاهم برسند، برای ایجاد شعبه اقدام کنند. با دانشگاه ایتالیایی با توجه به این که هدف ما برای همکاری با این دانشگاه، در حوزه پژوهشها بوده، در حال حاضر در زمینه ایجاد شعبه به تفاهم نرسیدهایم.»
او درباره شیوه سرمایهگذاری روی راهاندازی شعب داخلی یا خارجی دانشگاهها در منطقه بینالمللی نوآوری ایران به «فرهیختگان» گفت: «سرمایهگذاری روی راهاندازی دانشگاههای آزاد و خاتم در این منطقه کاملاً از طریق بخش خصوصی صورت گرفته است. دانشگاه خاتم ذیل هلدینگ پاسارگاد فعالیت میکند و سرمایهگذاری، خرید زمین و ساخت فضا کاملاً از طریق این هلدینگ صورت میگیرد. سرمایهگذاریها روی دانشگاه آزاد واحد پردیس هم کاملاً توسط دانشگاه آزاد انجام شده است.»
سرمایهگذاری 100 میلیارد دلاری پارک در زیرساخت شعب خارجی
او ادامه داد: «اما سرمایهگذاری روی احداث شعب دانشگاههای خارجی در این منطقه براساس یک همکاری سهجانبه است، به طوری که ارائه زیرساخت توسط پارک صورت میگیرد؛ بخش علمی را دانشگاه خارجی پوشش میدهد اما در این موضوع، برحسب میزان سرمایهگذاری، سود حاصل از آن دانشگاه هم تقسیم میشود. شعب دانشگاههای بینالمللی مانند دانشگاههای دولتی نیستند که رایگان جذب دانشجو داشته باشند. یا دانشجو باید هزینه تحصیل خود را به آن دانشگاه خارجی پرداخت کند یا این که سطح دانشجو به اندازهای بالا باشد که مانند دانشگاههای خارجی بورسیه دریافت کند تا بتواند رایگان تحصیل کند. اما فراخور میزان سرمایهگذاری پارک در بخش زیرساخت و سرمایهگذاری دانشگاه در تولید محتوا از جنس حضور اساتید یا تجهیز دانشگاه، سود حاصل از این شعب دانشگاههای بینالمللی تقسیم میشود. به عبارتی، مدل این شعب دانشگاههای بینالمللی کاملاً اقتصادی دیده شده است. برآورد ما از سرمایهگذاری در زیرساخت تأسیس شعب دانشگاههای خارجی در منطقه چیزی حدود 100 میلیارد تومان است که این مبلغ، برحسب تعداد دانشجویی که جذب میشود، طی سه تا چهار سال برمیگردد.»
عباسیفشمی در ادامه درباره چشمانداز بهرهمندی از دانشجویان این دانشگاهها در شرکتهای پارک عنوان کرد: «ما به جای این که به شیوه عرضهمحور به این موضوع نگاه کنیم که چه اندازه از خروجی دانشجویان میتوانیم بهره ببریم، این مدل را با دانشگاهها در پیش گرفتهایم که رشته و فعالیت دانشگاه به شکلی چیده شود که موردنیاز شرکتهای پارک باشد. به عنوان مثال، رشته موردنیاز شرکتها مهندسی بایوالکتریک است. ما در نظر میگیریم براساس رشتهای که شرکتها نیاز دارند، چه سرفصلهایی باید در دانشگاه به دانشجویان تدریس شود. افق دید پارک این است که در پروژههای پایاننامهای که آنجا میشود، مدیران شرکتهای پارک هم به عنوان استاد مشاور و مدیر R&D فعالیت کنند. درواقع، عملاً همهچیز در ارتباط با شرکتها حرکت کند. اما موضوع اصلی این است که کل فرایند تحصیل در دانشگاههای نسل جدیدی که قرار است برای شعب خارجی راهاندازی شود، در ارتباط با شرکتها باشد.»
او درباره نوع سرفصلهای دانشگاهی برحسب نیاز شرکتها عنوان کرد: «دانشجویان این دانشگاهها باید برخی سرفصلها را که مصوب وزارت علوم است، طی کنند. اما جدای از آن، بوتکمپهایی را طراحی خواهیم کرد که دانشجویانی که در این شعبه دانشگاهی تحصیل میکند، جدا از فرایند تحصیل دوره آموزشی باید این بوتکمپها را نیز بگذرانند. این بوتکمپها درواقع دروس اختیاری و دقیقاً موردنیاز شرکتهای پارک است و به عبارتی، نوعی مهارتآموزی برای دانشجویان محسوب میشود.»
مهارتآموزی در راستای نیاز شرکتهای پارک؛ اولویت اول آموزش
عباسیفشمی درباره لزوم تقسیمبندی دانشگاهها نسبت به فعالیت در حوزههای مشخص بیان کرد: «در حال حاضر تقسیمبندی موضوعی در زمینه فعالیت هر دانشگاه در موضوعات خاص صورت نگرفته اما در آینده باید به این سمت حرکت کنیم. چالش اصلی ما در ارتباط با این دانشگاههای خارجی، انتخاب رشتههایی است که مورد تأیید وزارت علوم هر دو کشور باشد، بنابراین انتخابهای ما بسیار محدود است و ایجاد رشتههای جدید بسیار زمانبر است و باید مجوز شورای گسترش را اخذ کنیم. اما درنهایت، هدف از راهاندازی این دانشگاهها در منطقه بینالمللی نوآوری ایران، مهارتآموزی به دانشجویان در راستای تقویت شرکتهای مستقر در پارک است. البته هدف دانشگاههای نسل جدید این است که جدا از موضوع آموزش، مهارت لازم برای راهاندازی شرکت و استارتاپ یا جذب شدن در شرکتهای پارک به عنوان نیروی فناور یا نخبه را در اختیار دانشجویان قرار دهد.»
.gif?v=0)
