نفیسه حسینپور، رئیس دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی دانشگاه آزاد استان اصفهان در توضیح فلسفه شکلگیری دانشکدههای تعلیم و تربیت اسلامی گفت: «الگوی اصلی شکلگیری این دانشکدهها بر مبنای آموزش پزشکی طراحی شد. نام این الگو، الگوی «عرصه – پایه» است که دانشکدههای تعلیم و تربیت اسلامی بر اساس این الگو عمل میکند. در علوم پزشکی، دانشجویان ابتدا مباحث نظری را میخوانند، سپس وارد کار در عرصه میشوند. یعنی در محیطهای آزمایشگاهی و کارگاهی روی مدلها و مولاژها تمرین میکنند و بهتدریج وارد بیمارستانها میشوند تا بهصورت عملی مهارتهای خود را تکمیل کنند. در دانشکدههای تعلیم و تربیت نیز همین سازوکار دنبال میشود؛ یعنی همین مدل در دانشکدههای علوم تربیتی پیاده میشود. به این معنا که علاوه بر آموزشهای نظری، دانشجویان وارد عرصههای واقعی تعلیم و تربیت میشوند تا مهارتهای عملی خود را تقویت کنند.»حسینپور در خصوص الگوی ویژه استان اصفهان گفت: «در این استان تلاش شد فعالیتها بهصورت مأموریتمحور دنبال شود. در سال نخست، دو اقدام مهم توسط معاونت علوم تربیتی و مهارتی انجام شد؛ نخست انتخاب تعدادی از مدارس بهعنوان مدارس الگو که در این مدارس راهبران تربیتی بر اساس سازوکارهای تعیینشده توسط سازمان مرکزی و همچنین دورههای توانمندسازی، وظیفه داشتند نظارت ویژهای در حوزههای پرورشی، آموزشی و تربیتی مدارس داشته باشند. این تعداد مدارس در سطح کشور طی سال نخست حدود 100 مدرسه بود؛ یعنی از هر استان تعدادی مدرسه منتخب برای اجرای این طرح انتخاب شدند. در این مدارس بحث راهبران و الگوهای تربیتی آغاز شد که نظارت ویژهای روی حوزههای آموزشی و تربیتی داشت.»
الگوی تربیت مهدوی را در استان اصفهان طراحی و اجرا میکنیم
او در ادامه افزود: «دوم این که هر دانشکده در هر استان دارای مأموریتهای منحصر به فردی است. در استان اصفهان به دلیل وجود دبیرخانه مهدویت و فعالیتهای گسترده در این حوزه و همچنین با توجه به اینکه سال گذشته اولین سالی بود که این دانشکده راهاندازی شده بود، ما قرارگاه سرود مهدوی را در کل کشور راهاندازی کرده و میزبانی برگزاری مسابقات کشوری را بر عهده داشتیم. ما فعالیتهای دانشکده را با فعالیتهایی که در حوزه مهدویت انجام میشود تجمیع کرده و بر همین مبنا الگوی تربیت مهدوی را به همکاران دانشکده پیشنهاد دادیم که تبیین کنند و تلاش کردیم در مدارس این الگو را پیاده کنیم.»
حسینپور با بیان این که این الگو در حال تدوین و تکمیل است توضیح داد: «در طول یک سال گذشته فازهای مختلف آن مورد بررسی قرار گرفته و همچنان بهروزرسانی میشود. هدف ما این است که با رفع خلأها و چالشها، الگویی کامل و کارآمد بر اساس استانداردها و انتظارات موجود ارائه دهیم. البته ما در این مدت و اقدامات متعددی در حوزه مهدویت انجام شده است. یکی از این اقدامات، برگزاری دورههای تربیت مربی مهدویت بود که بهصورت منحصربهفرد در استان اصفهان برگزار شد. سال گذشته این دوره ۴۸ ساعته ویژه مربیان پرورشی استان اصفهان اجرا شد و امسال نیز تکرار خواهد شد. تمام مربیان پرورشی ما پس از گذراندن این دورهها گواهی تربیت مربی مهدویت دریافت کردند و علاوه بر آشنایی با مباحث پایهای مهدوی، شیوههای تدریس مرتبط را نیز فرا گرفتند.»رئیس دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی دانشگاه آزاد استان اصفهان افزود: «از دیگر برنامههای شاخص سال گذشته، برگزاری جشنواره سرود مهدوی تحت عنوان نغمه انتظار بود. این جشنواره بخشی از مجموعه برنامههای جشنواره «امامت و مهدویت» است که طی چهار سال گذشته در دانشگاه آزاد برگزار شده و در سال تحصیلی آینده وارد پنجمین دوره خود خواهد شد. در این رویداد، گروههای سرود از سراسر کشور در مقاطع مختلف دبستان و دبیرستان آثار خود را ارسال کردند که پس از 2 مرحله داوری در نهایت مرحله کشوری آن در واحد اصفهان برگزار شد.»
چالشهای مدارس، سوژهٔ پایاننامهها شد
او با تأکید بر این که موضوع دیگر، مأموریتهای پژوهشی دانشکده است که اخیراً بخشنامه آن از سوی معاونت علوم تربیتی و مهارتی ابلاغ شده است، گفت: «سال تحصیلی گذشته هنوز مأموریتهای هفتگانه بهطور کامل ابلاغ نشده بود، چراکه تعلیم و تربیت اسلامی یک موضوع پویاست و دائماً در حال بهروزرسانی و تکمیل. با این حال، سال گذشته جلساتی را برگزار کردیم و بهطور پایلوت روی مدارس شهر اصفهان متمرکز شدیم. استان اصفهان پهنه گستردهای دارد و 80 مدرسه زیر پوشش داریم، اما در فاز نخست نمیتوانستیم همه را درگیر کنیم؛ بنابراین کار را از مدارس شهر اصفهان آغاز کردیم.»
حسینپور افزود: «در این جلسات که بهصورت متناوب و با حضور مدیران مدارس و گروههای آموزشی دانشکده برگزار شد، از مدیران مدارس خواستیم مسائل و چالشهای اصلی خود را مطرح کنند. در ابتدا سرفصلها و عناوینی پیشنهادی از سوی دانشکده ارائه شد و سپس مدیران با توجه به نیازهای واقعی مدارس، موضوعات را مشخص کردند. این موضوعات به گروههای آموزشی دانشکده منتقل شد و پایاننامههایی بر اساس آنها شکل گرفت.»
او ادامه داد: «امروز پایاننامههایی داریم که کار جمعآوری اطلاعات آنها در داخل مدارس برگزار و جمعآوری میشود. ما دانشجویان تحصیلات تکمیلی را معرفی میکنیم که اطلاعات موضوعات پایاننامه خود را در داخل مدارس با نظارت ما جمعآوری کنند. علاوه بر این، در حوزه نوآوریهای تربیتی نیز همکاران ما فعال هستند؛ از جمله در طراحی بازیهای یادگیری و مدلهای نوین آموزشی که توسط گروههای دانشگاهی در حال اجراست.»
رئیس دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی استان اصفهان درباره تعداد مدارس و دانشآموزان این استان گفت: «در حال حاضر ۹ مدرسه در شهر اصفهان و بهطور کلی در سطح استان 80 مدرسه فعال هستند. حدود ۱۲ هزار دانشآموز در این مدارس در سطح استان مشغول تحصیلند و تعداد پرسنل نیز نزدیک به یکهزار و ۷۰۰ نفر است.»
هدفمند شدن کارورزی دانشجویان
او افزود: «پیشتر، کارورزی بهگونهای انجام میشد که دانشجو صرفاً معرفینامهای دریافت میکرد و به هر مدرسهای که امکانش فراهم بود میرفت؛ اما نظارت منسجم و هدفمندی بر این فرایند وجود نداشت. به همین دلیل، در گام نخست، جلسات مشترکی با مدیرکل امور مدارس برگزار کردیم و تصمیم گرفتیم دانشجویان را بهصورت هدفمند بین دبستانهای شهر اصفهان توزیع کنیم. برنامهریزی شد که دانشجویان در روزهای مشخص، تحت نظارت مستقیم ما در مدارس حضور یابند. این حضور دو فایده مهم دارد؛ نخست اینکه دانشجویان از نزدیک با فعالیتهای واقعی در محیط مدرسه آشنا میشوند و دوم اینکه با وجود حضور آنها، اختلالی در روند جاری آموزش ایجاد نمیشود.»
رئیس دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی واحد اصفهان در ادامه سخنان خود با اشاره به برنامههای اجرایی در حوزه کارورزی دانشجویان گفت: «تمام تلاش ما این بود که کارورزی با نظم و انسجام برگزار شود. دانشجویان با نظارت مدیران و معلمان مدارس بهصورت گروهبندی در کلاسهای مختلف مانند ریاضی، علوم، ورزش، هنر و فارسی حضور مییافتند، فرایند تدریس را مشاهده میکردند و گزارشهای خود را به استادان ارائه میدادند. این گزارشها در کلاسها نقد و بررسی میشد.»
حسینپور افزود: «علاوه بر این، درسی تحت عنوان اخلاق حرفهای در رشته علوم تربیتی تعریف شده است. پرسشنامهای در زمینه اخلاق حرفهای توسط استاد مربوطه تهیه شده بود و دانشجویان با معرفینامه به مدارس مراجعه میکردند و وضعیت موجود را ارزیابی میکردند. سپس نتایج را در کلاس برای همکلاسیهای خود مطرح کرده و مورد تحلیل قرار میدادند.»
او با اشاره به طرحهای ویژه در این دانشکده تصریح کرد: «یکی از طرحهایی که به صورت ویژه در واحد اصفهان دنبال میکنیم، پویش دانشجویی است. در این طرح، دانشجویان علاقهمند میتوانند علاوه بر سرفصلهای درسی دانشجو، بدون پرداخت هزینه، واحدهای پویشی را انتخاب کنند. سه واحد طی دوره تحصیل، به آنها ارائه میشود و میتوانند ۲۴۰ ساعت در عرصهای که کارفرما با دانشگاه تفاهمنامه منعقد کرده است، آموزش کار در عرصه ببینند. یکی از این عرصهها، عرصههای تربیتی مدارس است.»
حسینپور بیان کرد: «نکته متمایز این است که دانشجویان علاقهمند به کار در آن حوزه هستند و واحد طرح پویش را انتخاب میکنند، با هماهنگی مدیران مدارس، تعداد ساعات بیشتری را در مدرسه هستند. البته آنها توسط تیم تحت نظر معاونت علوم تربیتی و مهارتی پایش و مصاحبه میشدند و افرادی که در مصاحبه اطلاعات پایه را داشتند و تیم مصاحبهکننده نیز تشخیص میدادند که فرد شایستگی دارد که وارد مدارس شود، تعدادی از این افراد را مشخص و معرفینامه به آنها داده میشد با صلاحدید مدیر مدرسه، در بخشهای مختلف همچون معاونت یا مدیریتیاری مشغول فعالیت شوند. بیشتر این طرح برای دانشجویان سال آخر اجرا میشود و خوشبختانه بسیاری از آنان پس از فارغالتحصیلی، با مدارس قرارداد همکاری منعقد کرده و مشغول به کار شدهاند.»
.gif?v=0)
