مریم فضائلی، خبرنگار گروه فرهنگ: سالهاست که نام اسکار با شبکه ABC گره خورده است و این همکاری قدیمی، پخش مراسم را به منبع درآمدی ثابت برای آکادمی علوم و هنرهای سینما تبدیل کرده بود. اما حالا اوضاع در حال تغییر است. بهار امسال، «دوره پنجره انحصاری مذاکره» میان آکادمی و ABC به پایان رسید و مسیر برای ورود رقبای تازه باز شد. این پنجره انحصاری به این معنا بود که آکادمی تنها میتوانست با ABC درباره پخش اسکار مذاکره کند و سایر شبکهها یا پلتفرمها حق ورود به این گفتوگو را نداشتند. اکنون که این دوره به پایان رسیده، میدان برای رقابت بازیگران رسانهای بزرگ باز شده است. آکادمی معتقد است ارزش واقعی اسکار بسیار بیشتر از مبلغی است که تاکنون دریافت کرده، به همین دلیل به دنبال قرارداد پرسودتر و پیشنهادهای چربتر است؛ قراردادی که ABC حاضر به پرداخت آن نشده است. با این حال، هنوز هیچ توافقی نهایی نشده. گزارشها حاکی از آن است که یوتیوب صرفاً علاقه خود را برای پخش مراسم نشان داده و مذاکرات در مراحل ابتدایی قرار دارد. در عین حال، ABC تا سال ۲۰۲۸ مسئول پخش مراسم خواهد بود و بنابراین بعید است اسکار در سالهای نزدیک روی یوتیوب دیده شود.
یوتیوب؛ رقیب تازهوارد یا مدعی جدی؟
میان همه پلتفرمها و شبکههای مشتاق، یک نام بیش از بقیه برق میزند: یوتیوب. این پلتفرم متعلق به گوگل دیگر فقط یک سایت ویدئو نیست، بلکه بزرگترین سهم از زمان تماشای تلویزیون آمریکاییها را از آن خود کرده است. بر اساس آمار سازمان تحقیقات رسانهای نیلسن، سهم یوتیوب در فوریه ۲۰۲۵ سهمی برابر با ۱۱.۶ درصد از زمان صرفشده برای تماشای تلویزیون در آمریکا داشته است. این میزان حتی از دیزنی هم پیشی گرفته و جالبتر اینکه این رشد فقط محدود به جوانها نیست، بلکه استفاده افراد بالای ۶۵ سال نیز تقریباً دو برابر شده است.
یوتیوب در ورود به ماجرای حق پخش اسکار یک تازهوارد بیتجربه نیست. این پلتفرم پیشتر با لیگ فوتبال آمریکایی (NFL) قرارداد چندسالهای برای پخش «Sunday Ticket» امضا کرده و توانسته است از پس یکی از بزرگترین و پیچیدهترین رویدادهای زنده ورزشی آمریکا با میلیونها بیننده همزمان بربیاید. همین تجربه نشان میدهد که یوتیوب هم از نظر زیرساخت فنی و هم از نظر مدیریت جریانهای بزرگ ترافیک اینترنتی، توانایی لازم را دارد و میتواند خیال آکادمی اسکار را از بابت کیفیت پخش راحت کند. به همین دلیل، علاقه یوتیوب به حق پخش اسکار یک حرکت تبلیغاتی یا نمادین نیست، بلکه بخشی از یک استراتژی جدی است. این شرکت میخواهد جایگاه خود را از صرفاً یک پلتفرم محتوای کاربرمحور به سطحی بالاتر، یعنی پخشکننده رسمی بزرگترین رویدادهای جهانی ارتقا دهد. تجربه موفق با NFL نشان داده که یوتیوب میتواند در کنار شبکههای سنتی و غولهای استریم، یک رقیب کاملاً جدی باشد. همه اینها نشان میدهد که یوتیوب حالا دیگر یک تازهوارد خام نیست و اتفاقاً باید آن را جدی گرفت.
اما موضوعی که نباید نادیده گرفت، رقبای دیگری هستند که برای پخش اسکار اعلام آمادگی کردهاند. شبکههای تلویزیونی همچون NBC و CBS و همچنین غولهای استریم مانند نتفلیکس و آمازون پرایم، همگی میتوانند پیشنهادهایی جدی برای تصاحب این امتیاز ارائه دهند. در چنین شرایطی، یوتیوب نهتنها بهعنوان یک رقیب تازهوارد، بلکه بهعنوان پلتفرمی با مزایای متمایز وارد عمل شده است: گستره جهانی، امکان دسترسی آزاد برای میلیاردها کاربر، و قابلیتهایی که میتواند مراسمی مثل اسکار را از یک «پخش خطی» به یک «رویداد تعاملی» تبدیل کند. امکاناتی مانند چت زنده، همکاری با خالقان محتوا، ارائه فیدهای متفاوت و تولید فوری هایلایتها، تجربهای است که تلویزیون سنتی قادر به ارائه آن نیست.
فرصتها و تهدیدهای اسکار دیجیتالی
اما پرسش اصلی اینجاست؛ آیا اسکار آماده است از قاب تلویزیون به بستر آنلاین کوچ کند؟ پاسخ ساده نیست. از یک سو، یوتیوب امکاناتی دارد که باعث تجربهای متفاوت برای بینندگان میشود؛ چیزی که تلویزیون توان ارائه آن را ندارد. از سوی دیگر، چالشها کم نیستند. مسائل حقوقی، محدودیتهای جغرافیایی و تضمینهای مالی نیز موانعی جدی به شمار میروند. در مسیر انتقال پخش اسکار از تلویزیون سنتی به پلتفرمهای دیجیتال، موانع و نگرانیهای جدی نیز وجود دارد. بسیاری در هالیوود معتقدند که اعتبار و پرستیژ اسکار همیشه با تلویزیون گره خورده است و تغییر یکباره این بستر و کوچ به فضایی مثل یوتیوب میتواند برای گروهی از سنتگرایان به معنای از دست رفتن «شکوه کلاسیک» این مراسم باشد. از سوی دیگر، موضوعاتی مثل حق پخش در کشورهای مختلف، قوانین بینالمللی و البته تضمینهای مالی بزرگی که آکادمی انتظار دارد، همگی جزء چالشهایی هستند که هر قرارداد جدید باید تکلیفشان را روشن کند.
با این حال، شرایط امروز با ده سال پیش زمین تا آسمان فرق کرده است. زمانی پخش اسکار روی یوتیوب بیشتر به یک شوخی شبیه بود، اما حالا تغییر عادتهای تماشاگران، رشد سرسامآور پلتفرمهای آنلاین و افت نسبی تلویزیون در دنیا، همه دستبهدست هم دادهاند تا اسکار که دستاورد هالیوود است، مجبور شود به گزینههای تازه فکر کند. یوتیوب حالا بیشترین سهم از زمان تماشای تلویزیونی در آمریکا را در اختیار دارد و اگر بتواند اسکار را هم به دست بیاورد، این اتفاق میتواند نقطه عطفی در تاریخ این مراسم باشد؛ جایی که برای نخستین بار یک پلتفرم دیجیتال، مهمترین شب سینمای جهان را از انحصار تلویزیون بیرون میکشد و نبردی تازه میان رسانههای سنتی و آنلاین بر سر بزرگترین رویدادهای فرهنگی و سرگرمی آغاز میشود.
یوتیوب؛ پادشاه جدید رسانهها
درباره مزیتهای یوتیوب صحبت کردیم، اما جدا از این موضوعات، مهم است که وضعیت فعلی یوتیوب در چه شرایطی به سر میبرد. یوتیوب دیگر فقط یک سایت ویدئو نیست؛ این پلتفرم حالا به یکی از بازیگران اصلی دنیای رسانه و سرگرمی تبدیل شده، تا جایی که به عنوان «پادشاه جدید همه رسانهها» شناخته میشود. این عبارت را شرکت تحقیقاتی Moffett Nathanson، که یک شرکت پژوهشی مستقل است، به یوتیوب اختصاص داد. این شرکت از زمان تأسیس در سال ۲۰۱۳، بهعنوان مرجع اصلی پژوهش در حوزه رسانه و ارتباطات شناخته شده است. دلیل نامگذاری این اسم روشن است: مردم وقت زیادی را برای تماشای یوتیوب صرف میکنند و این پلتفرم توانسته جایگاه کلیدی در هالیوود و صنعت سرگرمی پیدا کند.
اگر یوتیوب مثل یک شرکت مستقل عمل کند، ارزش آن میتواند حدود ۵۵۰ میلیارد دلار باشد؛ تقریباً یک سوم ارزش کل آلفابت، شرکت مادر گوگل. این رقم حتی از ارزش بسیاری از شرکتهای بزرگ رسانهای مثل نتفلیکس، متا، دیزنی و فاکس بالاتر است و این کار را برای رقبا سخت میکند. رشد مخاطب و تنوع سرویسها یکی دیگر از نکات مهم است. یوتیوب نهتنها کاربران جوان را جذب کرده، بلکه افراد مسنتر هم بیش از گذشته وقت خود را به تماشای آن اختصاص میدهند. برای مثال، افراد بالای ۶۵ سال در دو سال اخیر تقریباً دو برابر بیشتر یوتیوب تماشا کردهاند. در فوریه ۲۰۲۵، یوتیوب حدود ۱۱.۶ درصد از کل زمان تماشای تلویزیون در آمریکا را به خود اختصاص داده و حتی از دیزنی جلو زده است.
اما یوتیوب در تمام این سالها تلاش کرده تا فراتر از یک سایت ویدئویی ساده باشد و روزبهروز به سرویسهای مختلفش آپشن اضافه کند و محبوبتر شود. یکی از این سرویسها، YouTube TV است که در حال حاضر بیش از ۸ میلیون مشترک دارد و به چهارمین ارائهدهنده بزرگ تلویزیون پولی در آمریکا تبدیل شده است. در عین حال، سرویسهای YouTube Music و Premium نیز بیش از ۱۲۵ میلیون کاربر در سراسر جهان دارند و نشان میدهند که این پلتفرم توانسته در عرصه موسیقی هم ورود کند و به جایگاه قابل توجهی برسد.
از نظر مالی، یوتیوب در سال ۲۰۲۴ حدود ۵۴.۲ میلیارد دلار درآمد داشته و دومین شرکت بزرگ رسانهای جهان شده است. از طرفی دیگر، پیشبینیها نشان میدهد این پلتفرم در سالهای آینده میتواند به بزرگترین شرکت رسانهای دنیا تبدیل شود و درآمد و سود آن افزایش یابد. تحلیلگران معتقدند یوتیوب هنوز ظرفیت زیادی برای رشد دارد، بهویژه از طریق اشتراکها و سرویسهای پرداختی. همچنین از سمت تحلیلگران پیشنهاد شده که یوتیوب بستههای متنوعی طراحی کند که شامل شبکههای زنده، ورزشی، خبری و سرویسهای استریم دیگر باشد تا مخاطبان بیشتری جذب کند.
.gif?v=0)
