ایمان عظیمی، خبرنگار گروه فرهنگ: شروع فصل جدید لیگ جزیره برخلاف سالهای گذشته برای «گری لینهکر» خوشیمن نبود چون مشخص شد که رسانه دولت فخیمه بریتانیا تصمیم خود مبنی بر اخراج او از برنامه «مسابقه روز» را عملی کرد و افراد دیگری را در قالب یک برنامه جدید در جایگاه فوقستاره سابق فوتبال انگلستان قرار داد. اما ماجرای درگیری دامنهدار این مجری قدیمی و پُرسابقه با بنگاه خبرپراکنی بیبیسی کجا شروع شد؟ او کمی پس از آغاز عملیات طوفان الاقصی -که حملات ددمنشانه رژیم صهیونی علیه مردم بیدفاع غزه را در پی داشت- با بازنشر پُستی در شبکه ایکس (توییتر) خواستار محرومیت فوتبال ملی و باشگاهی اسرائیل از همه بازیهای بینالمللی شد تا همین مسئله فتح بابی برای اخراجش از غول رسانهای غربی باشد. البته چندی بعد و با اعمال فشار از طرف لابیهای صهیونیستی، لینهکر حمایتش را از پُست PACBI (کمپین فلسطینی برای تحریم علمی و فرهنگی اسرائیل در مجامع رسمی بینالمللی) دریغ کرد، ولی کار از کار گذشته بود و اقدام حساسیتبرانگیز مجری «مسابقه روز» ادامه روند طبیعی حرفهاش در رسانههای جریان اصلی را تحتالشعاع قرار داد. اردیبهشت سال جاری بود که بار دیگر پای ستاره پیشین بارسا به حواشی باز شد، این بار اما موضوع برای لابیهای صهیونیستی جدیتر از گذشته بود و لینهکر نمیتوانست بهراحتی دفعه پیش جان سالم از مهلکه به در ببرد.
اسرائیل در فاصله زمانی اکتبر 2023 تا مِی 2025 بسیاری از مرزهای اخلاقی و عرفی را زیر پا گذاشت و ارزشهای تثبیتشده جوامع مدرن در شناسایی حق دیگری برای اظهارنظر را به سُخره گرفت تا دُم خروس دموکراسی و آزادی بیان بهشکلی کاملاً عیان و عریان بیرون بزند؛ در چنین شرایطی حتی عذرخواهی رسمی لینهکر بهخاطر بازنشر محتوایی که مفهوم صهیونیسم را توضیح میدهد کارگر نمیافتد و اسمش از برنامه آینده بیبیسی برای جامجهانی ۲۰۲۶ در مقام مجری و کارشناس خط میخورد. اکنون با ورود به فصل جدید پریمیرلیگ دریافتیم که برنامه پُرطرفدار و پُربیننده «مچ آف دِ دی» یا همان مسابقه روز با تغییر و تحولات اساسیای روبهرو گردیده و دیگر خبری از اجرای آقای گُل جام جهانی خاطرهانگیزه 1986 مکزیک در آن نیست و «مارک چپمن»، «کِلی کیتس» و «گَبی لوگان» جای او را بهصورت چرخشی در این برنامه فوتبالی گرفتهاند.
از ظاهر قضیه چنین برمیآید که تغییر و تحول در رسانه امری رایج و مرسوم است و حتی خود لینهکر نیز از این اتفاق، با توجه به اشتیاقش برای تماشای برنامه، آن هم با اجرای افراد جدید افسرده و ناراحت نیست و اصلاً به روی خودش نمیآورد که اخراجش از بیبیسی از نظر مالی چه صدمه جبرانناپذیری را برایش ایجاد کرده است! اقدام بیبیسی در حذف این مجری باسابقه از اجرای یکی از پُرمخاطبترین برنامههای ورزشی -و نه حتی فوتبالی- تاریخ تلویزیون با پایان فصل 2024-2025 رقم نخورد، بلکه نخستین مواجهه توییتری لینهکر با اسرائیل در سال 2023 برای حذفش از جریان اصلی مدیا در غربِ معرفتی کفایت میکرد. خداحافظی اجباری و زودتر از موعد چهارمین گلزن ملّی «سهشیر» (تیم ملّی فوتبال انگلیس) از رسانه محبوب ملکه الیزابت [دوّم] درحالی به وقوع پیوست که او برای ادامه کار در طول جام جهانی آتی با بیبیسی به توافق رسیده بود و این مسئله ربطی به توافق طرفین برای پایان همکاری بیستوشش ساله نداشت، اما حرکت دوم این فوتبالیست بازنشسته تمام قولوقرارها را از بین بُرد تا او با زیان نزدیک به 2 میلیون دلاری استودیو Dock10 مدیاسیتی را برای همیشه ترک کند.
سرعتگیر بیبیسی چگونه کار میکند؟
کسانی که با گری لینهکر آشنایی کامل و وافی دارند، میدانند که او تنها یک کارشناس و مجری صرف و تکبُعدی در وادی فوتبال نیست و طبیعتا نباید واکنش غیرمستقیم و نسبتاً نامحسوسش در قبال جنایتهای رژیم صهیونی در قبال مردم فلسطین، خاصه غزه مدیران بیبیسی را عصبانی کند ولی تغییر رویه جدی دستاندرکاران این غول رسانهای در موضوع بازنشر پُستهای انتقادی علیه رژیم غاصب همه معادلات را برهم زد. خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا در سال 2016 سروصدای زیادی بهپا کرد. گری لینهکر نیز بهعنوان یکی از مخالفان برگزیت به میدان آمد و علیه تصمیم تاریخی دولت بریتانیا به اظهارنظر پرداخت. او بهشکلی واضح و بسیار صریح از مزایای اقتصادی و فرهنگی ماندن در اتحادیه اروپا گفت و خشم سیاستمداران محافظهکار جزیره را برانگیخت. ولی حتی ابراز محسوس عقیده از طرف لینهکر در باب قضایای مربوط به سیاست خارجی بریتانیا نیز هیچ خللی در مسیر کار او به وجود نیاورد. اقدامات بازیکن اسبق و فن پُرشور لسترسیتی به همین موارد ختم نشد؛ او روزگاری گفته بود فوتبال بازیای است که 22 نفر برای نَوَد دقیقه دنبال توپ میدوند، ولی این آلمان است که درنهایت پیروز میشود، اما درست پس از مسائل مربوط به برگزیت در نامهای که برای روزنامه دیوُلت آلمان نوشت از دوستی دو کشور، فرهنگ غذایی آلمان و حتی فوتبال ماشینی مانشافت تعریف کرد تا دهنکجیاش به حزب محافظهکار بریتانیا معنایی دگرگونه پیدا کند. مراد نگارنده از نقل خاطرات نهچنداندور فوتبالی لینهکر در این فرسته بیان استاندارد دوگانه در سیاست کلان رسانهای انگلیسیهای چشمآبی است. آنها آزادی بیقید و شرط مجری فوتبالی در نقد و حتی تمسخر مسائل راهبردی کشورشان را تحمل میکنند اما وقتی به اسرائیل میرسند دهانبند در دست به دنبال کوچکترین و بینامونشانترین منتقدان گشته و کوچه و خیابان را زیر پا میگذارند! براساس گزارش ایندیپندنت، گری لینهکر تا پیش از اخراجش از بیبیسی پُردرآمدترین مجری این شبکه بود، بهطوری که سایر رقبای بیبیسی درآمد بالای او را به بهانه محکمی برای نقد رسانه دولتی تبدیل کردند. در رأس رسانههای متنی و تصویری، روزنامههای راستگرا و محافظهکار انگلیسی قرار داشتند که صرف هزینههای هنگفت برای لینهکر، آن هم از بودجه عمومی را برنتابیدند. پیش از ایدهپرداز و مجری مچ آف دِ دی، «جرمی کلارکسون» هم بهخاطر حواله کردن مشت بر چانه تهیهکننده برنامه پُرمخاطب «تخت گاز» از بیبیسی اخراج شد. در آن ایام تظاهرات نمادینی علیه این تصمیم در خیابان منتهی به برودکستینگ هاوس صورت گرفت تا مدیران ارشد بیبیسی از تصمیمشان مبنی بر بیرون کردن کلارکسون صرفنظر کنند؛ درنهایت اتفاقی که همه منتظرش بودند رقم نخورد تا مجری بامزه برنامه بامزهتر تخت گاز برای همیشه از رسانه سابقا محبوب انگلیسیها خداحافظی کند. در واقع شاید اینطور بهنظر برسد که بیبیسی از اصول حرفهایش کوتاه نمیآید و حتی در مقابل نقد جدی سیستم هم رواداری نشان میدهد، اما قضیه لینهکر و اسرائیل برخلاف تمام آن ادعاها پرده را کنار زد و واقعیت زشت صحنه را برای کسانیکه میاندیشند عیان کرد.
پروتکلهای بیبیسی چه میگویند؟
بیبیسی پس از اتفاقات دامنهدار مربوط به قضیه لینهکر سعی کرد قوانینش را بهروزرسانی کند و سد محکمی در مورد اظهارنظرهای سیاسی و مسائلی از این دست به وجود بیاورد. بر همین اساس ستارگان مشهور نباید از یک حزب سیاسی مشخص حمایت و یا به آن حمله (بخوانید نقد) کنند. سیاستمداران بریتانیایی نیز در پرتو حمایت و مصونیت بیبیسی قرار گرفتند، بهگونهای که مجریان این شبکه در اظهارنظرهای خود نباید بهشیوهای عمل کنند که خم به ابروی رجل سیاسی بیفتد. پردهها دریده شده و وضعیت در حال بازگشت به دوران پیشاروشنگری است و دیگر حرفهای پرطمطراق در مورد حقوق بشر، دموکراسی و آزادی بیان خریدار ندارد. حتی بیبیسی نیز در مقام پرچمدار بیطرفی (کدام بیطرفی؟) تعارف را کنار گذاشته و رو بازی میکند. برای نمونه، یک سال قبل از اظهارنظر رقیق و نامحسوس لینهکر در مورد حملات وحشیانه رژیم اشغالگر قدس و در ابتدای بلوای زن، زندگی، آزادی بود که بخش فارسی بیبیسی در زمین اینترنشنال بازی کرد و در مقابله با جمهوری اسلامی اخلاق حرفهای در وادی رسانه را به حاشیه راند. در آن دوران کسی نبود که گلوی مجریان این شبکه را فشار دهد، اما اکنون که فوقستاره سابق تیم ملی انگلیس از این رسانه زخم خورده جوامع اروپایی با روی عریان واقعیت روبهرو شدهاند.














