علی ملکی، خبرنگار گروه سیاست: «بمباران بیوقفه... دوساعت است که تجاوز اسرائیل به شهر غزه شدت یافته است» کمتر از یک ساعت بعد از انتشار این توییت توسط انس شریف، این خبرنگار به همراه 4 نفر از همکارانش به شهادت رسید.
بامداد دوشنبه ارتش اسرائیل در اقدامی بزدلانه، چادر تیم رسانهای شبکه الجزیره در نزدیکی بیمارستان الشفا در شهر غزه را بمباران کرد. این حمله به شهادت پنج روزنامهنگار و عکاس حرفهای، از جمله انس الشریف، معروف به «صدای غزه» منجر شد. این گروه از خبرنگاران، جزء آخرین بازماندگان رسانهای در غزه بودند که با تسلط بر زبان انگلیسی، تصاویر و روایتهای واقعی از رنج مردم غزه را به گوش جهان میرساندند و نقش ویژهای در برپایی تجمعات ضداسرائیلی در دنیا داشتند. شهادت آنها تلاشی برای خاموش کردن صدای حقیقت بود، برای آنکه جهان کمتر و کمتر غزه را بشنود و ببیند.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی این روزها با شکافها و اختلافات داخلی از یکسو و فشار افکار عمومی بینالملل از سوی دیگر دست و پنجه نرم میکند. بخشی از هدف او از این اقدام هم در همین راستاست و از زمان آغاز جنگ در 7 اکتبر 2023، با به شهادت رساندن 237 خبرنگار در غزه، تلاش میکند تا علاوه بر حصر فیزیکی، امواج رسانهای را هم درون باریکه غزه محصور کند و به این ترتیب، جنایتهایش را بدون مانع پیش ببرد.
با این حال تمام این 237 نفر و دیگرانی که از جبهه رسانه مقاومت در این سالها به شهادت رسیدند، یک حرف مشترک داشتند مبنی بر اینکه نباید مسیر آنها با شهادتشان متوقف شود و به این ترتیب اسرائیل به مقصودش که خاموشی صدای فلسطین است، برسد. شهید مرتضی آوینی، ابتدای یکی از مطالبش در مورد جنایات صربها در بوسنی مینویسد: «حلقوم را میتوان برید، اما فریادها را هرگز. فریادی که از حلقوم بریده برمیآید جاودانه میماند.»
حمله هدفمند به صدای غزه
حمله در ساعات اولیه بامداد در نزدیکی بیمارستان الشفا، یکی از معدود مراکز درمانی فعال در غزه، رخ داد. ارتش اسرائیل با اطلاع از حضور تیم رسانهای الجزیره در این مکان، چادر آنها را به صورت مستقیم هدف بمباران قرار داد. این اقدام نه تنها نقض کنوانسیونهای ژنو در مورد حفاظت از غیرنظامیان و روزنامهنگاران در مناطق جنگی بود، بلکه نشاندهنده الگویی مستمر از هدفگیری عمدی اصحاب رسانه در غزه است. شهدای این حمله عبارت بودند از انس الشریف؛ خبرنگار مشهور الجزیره، ملقب به «صدای غزه» به دلیل گزارشهای تأثیرگذار و بیواسطهاش از بحران غزه، محمد قریقع، خبرنگاری که معمولاً همراه انس شریف فعالیت میکرد، ابراهیم ظاهر، محمد نوفل و مؤمن علیوه، تصویربرداران حرفهای که رسالت نمایش حنایتهای رژیم صهیونیستی در غزه را به عهده داشتند.
این پنج نفر جزء آخرین گروه از روزنامهنگاران حرفهای در غزه بودند که با مهارت در زبان انگلیسی، صدای مردم محصور در غزه را به مخاطبان بینالمللی منتقل میکردند. انس الشریف سال گذشته به عنوان عضو تیم رویترز، جایزه پولیتزر را در بخش عکاسی اخبار فوری دریافت کرده بود.
حساب کاربری او در شبکه ایکس با بیش از ۵۰۰ هزار دنبالکننده، منبعی اصلی برای اخبار لحظهای از غزه به شمار میرفت. با شهادت این گروه، تعداد روزنامهنگاران و فعالان رسانهای کشتهشده از آغاز جنگ غزه در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به ۲۳۷ نفر رسید که این منطقه را به خطرناکترین مکان برای خبرنگاران در جهان تبدیل کرده است؛ اما همچنان خبرنگاران حاضر میگویند قصد خروج از باریکه را ندارند و به انتقال صدای مظلومیت ادامه خواهند داد.
فرمول تکراری اسرائیل در توجیه جنایات
ارتش اسرائیل در بیانیهای رسمی با وقاحت تمام، مسئولیت این حمله را پذیرفت؛ اما مثل همیشه با طرح ادعاهایی بیاساس تلاش کرد تا این جنایت را توجیه کند. رژیم صهیونیستی مدعی شد که انس الشریف، رئیس یک گروه وابسته به حماس بوده و «مسئول پیشبرد حملات موشکی علیه غیرنظامیان و نیروهای نظامی اسرائیل» بوده است. ارتش اسرائیل برای اثبات این ادعا به اسنادی اشاره کرد که به گفته خود در غزه کشف کرده اما تاکنون خبری از انتشار سند نشده است. این ادعاها، مشابه اتهاماتی است که پیشتر در مورد دیگر خبرنگاران، از جمله در حمله به ساختمان شیشهای صدا و سیمای ایران مطرح شده بود. در آن مورد نیز، اسرائیل بدون ارائه مدارک معتبر به دروغ ادعا کرد که این ساختمان برای اهداف نظامی استفاده میشود. رژیم صهیونیستی همین ادعا را درباره بیمارستانهای مورد هدفش هم مطرح میکند و آنها را بمباران میکند.
این الگو بهعنوان توجیهگر هر نوع جنایت، بارها از سوی نهادهای بینالمللی و رسانهای محکوم شده است. کمیته حفاظت از خبرنگاران (CPJ) در بیانیهای اعلام کرد که اسرائیل هیچ مدرک معتبری برای اثبات ادعاهای خود علیه انس شریف ارائه نکرده است.
سارا قداح، مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقای این کمیته، رویکرد توجیهگرانه رژیم را «برچسب زدن به خبرنگاران به عنوان شبهنظامی بدون شواهد معتبر» توصیف کرده و گفته این الگو، سؤالات جدی در مورد نیت اسرائیل و احترام آن به آزادی مطبوعات ایجاد میکند.
الجزیره نیز در بیانیهای شدیداللحن، اتهامات اسرائیل را رد کرد و آنها را «شواهد ساختگی» دانست. این شبکه پیشتر در اکتبر 2024، زمانی که اسرائیل، شریف را به عنوان یکی از شش روزنامهنگار مرتبط با حماس یا جهاد اسلامی معرفی کرد، این ادعاها را محکوم کرده بود. به نظر میرسد اسرائیل در آن زمان با طرح این ادعا، در حال زمینهسازی برای ترور شریف بوده است.
ایرنه خان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در زمینه آزادی بیان نیز در ماه گذشته این ادعاها را بیاساس خوانده و هشدار داده بود که جان شریف به دلیل گزارشهایش در خطر است. این حمله، دومین اقدام مستقیم علیه انس شریف بود. پیشتر در ماه اکتبر 2023 خانه او هدف بمباران قرار گرفت و پدرش در این حمله به شهادت رسید و خود انس در خانه حضور نداشت. این سوابق نشاندهنده هدفگیری سیستماتیک روزنامهنگاران توسط اسرائیل است.
خبرنگاری از توییت تا وصیت
دقایقی پس از شهادت انس شریف و همکارانش، صفحه رسمی او در اینستاگرام وصیتنامه او را منتشر کرد. این متن درواقع سندی تاریخی از تعهد یک روزنامهنگار به حقیقت و مقاومت است. شریف آخرین حرفهایش را اینگونه آغاز میکند: «این وصیت من و آخرین پیام من است. اگر این کلمات به دست شما رسید، بدانید که اسرائیل توانسته است مرا به قتل برساند و صدایم را خاموش کند. خدا میداند از وقتی که چشم بر جهان گشودم در کوچهها و محلههای اردوگاه آوارگان جبالیا، تمام توان و قدرت خود را به کار گرفتم تا پشتیبان و صدای فرزندان ملت خود باشم... من درد را با تمام جزئیاتش تجربه کردم، بارها غم و فقدان را چشیدم و با این حال هرگز از انتقال حقیقت همانگونه که هست کوتاهی نکردم، بدون تحریف یا جعل، شاید خداوند گواه باشد بر کسانی که سکوت کردند و قتل ما را پذیرفتند، کسانی که نفسهای ما را محاصره کردند و قلبشان از تکههای بدن کودکان و زنان ما بیحرکت ماند و قتلعامی را که بیش از یک سال و نیم است که بر مردم ما تحمیل شده، متوقف نکردند.»
شریف در این وصیتنامه به دوران کودکی خود در اردوگاه جبالیا اشاره میکند و آرزوی بازگشت به شهر اصلیاش، عسقلان (المجدل اشغالی)، را یادآور میشود. او از جهانیان میخواهد که در برابر جنایات سکوت نکنند و به حمایت از فلسطین و کودکان مظلوم آن ادامه دهند. او مینویسد: «شما را سفارش میکنم نسبت به فلسطین، مروارید تاج مسلمانان و نبض قلب هر آزادهای در جهان... اجازه ندهید زنجیرها شما را ساکت کنند و مرزها شما را زمینگیر کنند.»
عبور از تمام مرزهای فاشیسم
این جنایت، محکومیت شدید بخشی از جامعه بینالملل را به دنبال داشت؛ اما انتظار میرود پاسخ به این جنایت در حد چند خط بیانیه محدود نشود.
شبکه الجزیره که جمعی از اعضای برجسته خود را از دست داده و ضربه سنگینی متحمل شد، در بیانیهای اعلام کرد: «انس الشریف و همکارانش از آخرین صداهای باقیمانده در غزه بودند که واقعیت غمانگیز این بحران را به جهان منتقل میکردند.» الجزیره این حمله را تلاشی برای سرکوب حقیقت دانست و از جامعه جهانی خواست تا در برابر این جنایت سکوت نکنند.
وزیر امور خارجه نروژ به این فاجعه واکنش نشان داد و در بیانیهای این حمله را «شرمآور و غیرقابل قبول» توصیف کرد و با اشاره به کشته شدن بیش از ۲۰۰ روزنامهنگار در غزه از آغاز جنگ در اکتبر ۲۰۲۳، این منطقه را «خطرناکترین مکان برای فعالیت رسانهای در جهان» نامید. وزیر نروژی بر نقش حیاتی روزنامهنگاران در مستندسازی درگیریهای مسلحانه تأکید کرد و خواستار حمایت فوری از آنها شد: «روزنامهنگاران پل ارتباطی ما با حقیقت در مناطق جنگی هستند. نمیتوان اجازه داد که این پلها ویران شوند.»
اتحادیه روزنامهنگاران انگلیس نیز سکوت را شکستند. مشاور دبیرکل این اتحادیه در گفتوگویی با شبکه الجزیره، هدف این حمله را «پنهان کردن حقیقت آنچه در غزه میگذرد» دانست. او گفت «اسرائیل با هدفگیری عمدی خبرنگاران، تلاش میکند جهانیان را از جنایات خود بیخبر نگه دارد.» این مقام اتحادیه خواستار مداخله فوری جامعه جهانی شد و تأکید کرد که اسرائیل باید به رسانههای بینالمللی اجازه ورود به غزه دهد. او هشدار داد: «فرار اسرائیل از مجازات، خطری برای کل حرفه روزنامهنگاری است.»
اتحادیه بینالمللی روزنامهنگاران (IFJ) مستقر در بروکسل، این حمله را به عنوان یک «جنایت جنگی» محکوم کرد. این نهاد در بیانیهای اعلام کرد: «هدفگیری عمدی روزنامهنگاران نقض آشکار قوانین بینالمللی است و نمیتوان آن را نادیده گرفت.» این اتحادیه خواستار پیگرد قانونی رهبران اسرائیلی در دادگاههای بینالمللی شد و گفت: «جهان نمیتواند در برابر این حملات سیستماتیک به آزادی مطبوعات بیتفاوت بماند.»
خبرنگاران بدون مرز (RSF) یکی از نهادهای مدافع آزادی مطبوعات، این حمله را بخشی از «الگوی نخنما و عامدانه» اسرائیل در هدفگیری خبرنگاران، بهویژه کارکنان الجزیره، توصیف کرد. این سازمان با انتقاد از جامعه جهانی به دلیل نادیده گرفتن هشدارهای پیشین، اعلام کرد: «اتحادیه اروپا و ایالات متحده بارها در برابر این حملات سکوت کردهاند. این بیعملی، شریک جرم شدن در این جنایات است.» RSF تأکید کرد که این حمله نه تنها نقض حقوق بشر، بلکه تلاشی برای سرکوب حقیقت است.
بخش ارتباطات ریاست جمهوری ترکیه هم در بیانیهای اعلام کرد: «اسرائیل با کشتن روزنامهنگاران، قصد دارد جنایات نسلکشی خود را از دید جهانیان پنهان کند.»
جنبش حماس هم این حمله را «جنایتی وحشیانه» توصیف کرد که «از تمام مرزهای فاشیسم و جنایت فراتر رفته است.» حماس در بیانیهای اعلام کرد که این اقدام، نشانهای از «فروپاشی کامل نظام ارزشها و قوانین بینالمللی» است. این جنبش هشدار داد که ترور روزنامهنگاران و ارعاب دیگران، مقدمهای برای «جنایت بزرگی» است که اسرائیل قصد دارد پس از خاموش کردن صدای رسانهها در غزه مرتکب شود. حماس این حمله را پیامی از «تروریسم جنایتکارانه» اسرائیل به جهان دانست.
جنبش جهاد اسلامی فلسطین نیز هدفگیری چادر خبرنگاران در ورودی بیمارستان الشفا را «جنایت جنگی فجیع» خواند و آن را گواهی بر «وحشیگری» ارتش اسرائیل دانست که «فاقد ابتداییترین ارزشهای اخلاقی و انسانی» است. جهاد اسلامی هشدار داد: «این جنایت نشان میدهد که اسرائیل با حذف خبرنگارانی که جنایاتش را افشا میکنند، صحنه را برای جنایات بعدی آماده کرده است.» این جنبش همچنین جنایت بامداد دوشنبه را نشانهای از رد تلاشها برای آتشبس و توافق تبادل اسرا دانست.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هم در پستی در شبکه ایکس این حمله را «جنایتی شنیع» خواند و نوشت: «کارت و نشان خبرنگاری نمیتواند مانع جنایتکاران جنگی شود که نمیخواهند جهان از اقدامات وحشیانه آنها باخبر شود.» او با اشاره به شهادت کل تیم رسانهای الجزیره در این حمله، نوشت: «محکومیت این جنایت حداقل وظیفه هر انسان باوجدانی است، اما جهان باید برای توقف این نسلکشی و مجازات عاملان آن اقدام کند.» بقایی بیعملی جهانی را «شریک شدن در این جنایت» دانست و خواستار محاکمه جنایتکاران شد.
.gif?v=0)
