علی ملکی، خبرنگار گروه سیاست: در بحبوحه جنگ و قحطی تحمیلی به غزه، مقاومت فلسطین با انتشار چند تصویر، طوفانی در شهرکهای اشغالی به پا کرد. ماجرا از این قرار است که انتشار ویدئویی از یک اسیر صهیونیست که از شدت گرسنگی ضعیف و نحیف شده بود، مانند یک جرقه عمل کرد و به اعتراضات گستردهای در شهرهای اشغالی دامن زد. این اقدام هوشمندانه حماس که یک نمونه موفق از قدرت نرم محسوب میشود، در زمانی دقیق و هدفمند صورت گرفت که کابینه نتانیاهو را به مخمصه انداخت و کار به جایی رسید که حتی برخی صهیونیستهای معترض در شهرکهای اشغالی، تصاویر کودکان فلسطینی را در دست گرفتند و خواهان توقف جنگ شدند.
قدرت نرم اینطور عمل میکند
مقاومت فلسطین از ابتدای جنگ غزه، به خوبی از ابزارهای رسانهای و استفاده کرده است. این در حالی است که رژیم صهیونیستی با تکیه بر قدرت نظامی و لابی رسانههای غربی سعی در پنهان کردن جنایات خود دارد. حماس با انتشار ویدئوها و پیامهای هدفمند، روایت خود را به جهان و به ویژه به فضای داخلی اسرائیل منتقل کرده و کار به جایی رسیده که در شهرهای مختلف دنیا هم تظاهرات ضداسرائیلی برگزار میشود. انتشار ویدئوی اسیر اسرائیلی، دقیقاً در همین راستا بود. با این حال این عمل، سه هدف اصلی را دنبال میکرد:
اول. نمایش سیاست گرسنگیسازی: در حالی که نتانیاهو به شدت قحطی در غزه را انکار میکرد و مدعی بود که کمکهای بشردوستانه به اندازه کافی به این باریکه میرسد، ویدئوی این اسیر این دروغ را آشکار کرد. تصویر بدن استخوانی و صورت از رمق افتاده او، به قاطعیت نشان داد که نها مردم فلسطین، بلکه اسرای صهیونیست نیز از این قحطی رنج میبرند.
دوم. تحریک احساسات اشغالگران صهیونیستی: هیچ تصویری به اندازه تصویر یک شهروند اسرائیلی که در حال مرگ از گرسنگی است، نمیتواند احساسات اشغالگران را تحریک کند. این ویدئو مستقیماً خانوادههای اسرا و عموم مردم را مخاطب قرار داد و این سؤال را در ذهن آنها ایجاد کرد که چرا مقاماتشان برای بازگرداندن فرزندانشان به خانه اقدام نمیکنند؟
سوم. افزایش فشار بر نتانیاهو: این اقدام، فشار داخلی بر نتانیاهو را به اوج رساند. خانوادههای اسرا که پیش از این نیز از عملکرد کابینه ناراضی بودند، با دیدن این ویدئو به خیابانها سرازیر شدند و خواستار اقدام فوری برای توافق تبادل اسرا شدند. این اقدام حماس، به جنبش اعتراضی در اسرائیل جان تازهای داد.
انتشار این تصویر نشانۀ شکنجه اسراست؟
برخی بر این باورند که نمایش یک اسیر نحیفشده، وجهه بدی از حماس میسازد و این گروه را در چشم جهانیان به عنوان یک گروه بیرحم معرفی میکند. این انتقادها به چند دلیل از اعتبار فاصله دارد:
اول. واقعیت قحطی تحمیلی: دلیل اصلی ضعف این اسیر، کمبود شدید غذا و دارو در غزه است. این وضعیت نتیجه مستقیم سیاستهای محاصره و گرسنگیسازی رژیم صهیونیستی است. حماس با انتشار این تصاویر جنایات دشمن را به شکلی ملموس به تصویر کشید. برخلاف باور این منتقدان، تصویر اسیر نحیفشده اتهام از حماس را برمیدارد و مستقیماً متوجه نتانیاهو و کابینهاش میکند.
دوم. تفاوت با تصاویر قبلی: حماس پیش از این نیز تصاویری از اسرای سالم و سرحال منتشر کرده بود. حتی در بسیاری از تصاویر، اسرا از نیروهای حماس تشکر میکردند و با آنها عکس یادگاری میگرفتند! این تصاویر نشان میداد که در شرایط عادی، حماس به وظایف خود در قبال اسرا عمل میکند. اما این اسیر به دلیل شرایط فاجعهبار حاکم بر غزه، دچار سوءتغذیه شده است. این تفاوت، دقیقاً همان پیامی است که حماس میخواست منتقل کند که شرایط غزه به دلیل سیاستهای رژیم غیرقابل تحمل شده و این وضعیت حتی اسرای شما را نیز تحتتأثیر قرار داده است.
سوم. افشای دروغهای اسرائیل: صهیونیستها ماههاست که با استفاده از رسانههای غربی، تلاش میکنند قحطی در غزه را انکار کنند. در این رسانهها آنها حتی ادعاهایی مانند «ارتش اخلاقیترین ارتش جهان» و «حماس کمکها را میدزدد» را مطرح کردهاند. انتشار این ویدئو، چنین تبلیغات دروغینی را رسوا کرد.
زلزله در تلآویو
انتشار این ویدئو تنها یک جرقه بود که آتش خشم و ناامیدی را میان شهرکنشینان اسرائیل شعلهور کرد. در روزهای اخیر، میادین اصلی شهرهای مهمی چون تلآویو، حیفا و قدس اشغالی شاهد حضور هزاران معترض بود که با شعارهایی تند علیه کابینه، خواستار تبادل اسرا شدند.
خانوادههای اسرا در خط مقدم این اعتراضات هستند. آنها از بیعملی مقامات در مذاکرات تبادل اسرا خسته شدهاند و با دیدن ویدئوی اسیر نحیفشده، خشم خود را با شدت بیشتری ابراز کردند. فضل طهبوب، تحلیلگر سیاسی معتقد است «فضای داخلی اسرائیل دچار آشفتگی شده است. کابینه نتانیاهو به دنبال ادامه جنگ است، اما شهرکنشینها در همه سطوح از جنگ خسته شدهاند.» معترضان نتانیاهو را متهم کردند که به قیمت جان و امنیت فرزندانشان، تنها منافع سیاسی و شخصی خود را دنبال میکند.
این اعتراضات، تنها به خانوادههای اسرا محدود نماند. تظاهراتکنندگان از طیفهای مختلف، از جمله حریدیها و دیگر اعضای احزاب، با پیوستن به این اعتراضات نسبت به سیاستهای منفعلانه نتانیاهو برای آزادسازی اسرای اسرائیلی ابراز خشم کردند. آنها معتقدند که این سیاستها بر اسرای صهیونیست و همچنین بر ثبات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی فضای داخلی اسرائیل نیز تأثیر منفی گذاشته است.
عماد منی، پژوهشگر مسائل رژیم اشغالگر معتقد است: «اسرائیل در هیچ یک از مسائل اعم از اسرا و مسائل دیگر موفق نبوده است. روشن است که کابینه وی دچار سردرگمی و شکست شده است و هیچ یک از شعارهای آن در جنگ تحقق نیافته است.»
نتانیاهو و تصمیمهای مهم
نتانیاهو پیش از این ادعا کرده بود که «هیچکس در غزه گرسنه نیست» و ارتشش اجازه ورود کمکها را داده است. اما این تصاویر ادعاهای او را بیاعتبار کرد.
نتیجه این اقدامات، انزوای روزافزون رژیمصهیونیستی در سطح بینالمللی و افزایش فشار داخلی برای تغییر سیاستهای جنگی است. تظاهراتکنندگان با درک این واقعیت که اسرایشان «تاوان لجاجت نتانیاهو و کابینهاش را در تحمیل سیاست گرسنگی بر ملت فلسطین» میپردازند، اکنون با شدت بیشتری خواستار پایان جنگ و برقراری توافق هستند. این ویدئو به اسرائیل این پیام را داد که تا زمانی که مردم غزه گرسنه بمانند، اسرای آنها نیز در خطر خواهند بود. این معادله جدید، نتانیاهو را در شرایط دشواری قرار داده و احتمالاً او را مجبور به اتخاذ تصمیمهای مهمی خواهد کرد.
دههزار سرباز صهیونیست گرفتار آسیب روانی
رؤسای سابق موساد، شینبت و فرماندهان پیشین ارتش اسرائیل، با صدها چهره بانفوذ دیگر، در اقدامی بیسابقه نامهای سرگشاده خطاب به دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا نوشتند و از او خواستند که با استفاده از نفوذ خود، نتانیاهو را وادار به پایان دادن به جنگ غزه کند. این نامه تأکید میکند که حماس دیگر تهدید راهبردی برای اسرائیل محسوب نمیشود و اهداف نظامی قابل دستیابی در این جنگ، محقق شده است. امی آیالون، رئیس پیشین شینبت، در یک پیام ویدئویی هشدار داده که در آغاز، این جنگی عادلانه و دفاعی بود، اما پس از دستیابی به اهداف نظامی، ادامه آن دیگر مشروعیت ندارد و امنیت و هویت اسرائیل را به خطر انداخته است.
این مقامات سابق، معتقدند هدف سوم و مهمترین هدف که بازگرداندن همه گروگانهاست، تنها از طریق یک توافق سیاسی ممکن است و تأکید کردند که دنبال کردن باقیمانده فرماندهان حماس را میتوان در آینده انجام داد. انتشار این نامه در حالی صورت گرفت که نتانیاهو قصد داشت عملیات نظامی در غزه را گسترش دهد، امری که نشاندهنده شکاف عمیق میان کابینه و چهرههای امنیتی و نظامی اسرائیل بود.
مسأله گروگانها تنها نگرانی در میان مخالفان ادامه جنگ غزه نبود. این جنگ عواقب روانی ویرانگری برای سربازان اسرائیلی داشته است. روزنامه هاآرتص در گزارشی تکاندهنده از افزایش بیسابقه خودکشی در میان سربازان نوشت و اعلام کرد تنها در ماه گذشته (ژوئیه) هفت سرباز اسرائیلی خودکشی کردهاند. بر اساس آمار وزارت دفاع اسرائیل، از زمان آغاز جنگ، حدود ۱۹ هزار نظامی اسرائیلی مجروح شدهاند که ۱۰ هزار نفر از آنها دچار آسیب روانی شدهاند. اداره «بازتوانی» نیز اذعان داشته که درمان سربازان را «در مقیاس بیسابقه» انجام میدهد و این روند «رو به افزایش» است که یک چالش بزرگ را در زمینه نیاز به درمانگران و روانپزشکان ایجاد کرده است.
طغیان حریدیها
یکی دیگر از مهمترین شکافها در اسرائیل که در بحبوحه جنگ غزه به مانع جدی برای کابینه نتانیاهو تبدیل شده، موضوع سربازی اجباری است. در حالی که هزاران نفر از اسرائیلیها در حال جنگ هستند، طیف حریدیها (یهودیان ارتدکس افراطی) همچنان از خدمت سربازی معافند که این امر موجب خشم زیادی شده است.
پایگاه خبری عبریزبان «واللا» در گزارشی به این موضوع پرداخت و اعلام کرد که در پی ادامه ارسال فراخوان سربازی برای دانشجویان مدارس دینی، رهبران این فرقه نشستهای فوقالعادهای را برگزار کردهاند. خاخام داو لاندو، یکی از رهبران شناختهشده حریدیها، با لحنی تند به مقامات اسرائیلی هشدار داده و تهدید کرده است که در صورت دستگیری هر یک از جوانان حریدی که به این فراخوانها بیاعتنایی کردهاند، «خشم جهانی علیه اسرائیل» به راه خواهد افتاد. او در سخنرانی خود جوانان حریدی را به سرپیچی از قانون تشویق و تأکید کرده است که حریدیها از طریق جوامع یهودی ارتدکس در سراسر جهان، فشارهای سیاسی و اقتصادی بینالمللی را بر کابینه رژیم وارد خواهند آورد.
این تهدیدها در حالی مطرح میشود که برخی از خاخامهای سرشناس به پیروان خود اجازه دادهاند که برای فرار از خدمت سربازی حتی «حرمت شنبه» را هم بشکنند. خاخام لاندو به مقامات صهیونیست هشدار داده که رفتارهای «نابخردانه» آنها موجب تنش با قانون میشود و در صورت اهانت به دانشجویان مدارس دینی، حریدیهای جهان را به لرزه درخواهند آورد.
یک منبع آگاه در جنبش «دیگل هتوراه»، مهمترین حزب حریدی در کنست، فاش کرده که هدف اصلی از این تهدید، بسیج یهودیان ارتدکس در ایالات متحده برای اعمال فشار بر کابینه نتانیاهو است. یکی از نزدیکان خاخام لاندو نیز مستقیماً بنیامین نتانیاهو را مسئول اصلی این بحران دانسته و یادآور شده است که او بارها برای حل این مشکل قول داده، اما موفق به انجام آن نشده است. این بحران کابینه نتانیاهو را در یک دوراهی سخت قرار داده است؛ از یک سو فشار فزاینده شهرکنشینها برای برقراری عدالت در سربازی و از سوی دیگر تهدیدهای حریدیها که میتوانند ائتلاف شکننده نتانیاهو را به فروپاشی بکشانند.
.gif?v=0)
