مجید قدسی حسن‌آباد عضو هیئت علمی رشته مکانیک واحد علوم و تحقیقات است که امسال در جلسات مصاحبه دکتری در گروه مهندسی سواحل، بنادر و سازه‌های دریایی به ارزیابی داوطلبان ورود به دوره دکتری پرداخته است. او درباره روند برگزاری مصاحبه دکتری گفت: «مصاحبه دکتری برای گروه‌های مختلفی مانند برق، مکانیک، کامپیوتر، عمران و رشته‌های فنی و مهندسی در بلوک ۲ آموزشی علوم تحقیقات برگزار شد. برخی رشته‌های دیگر مانند پزشکی نیز در واحدهای مربوطه برگزار شدند. استادان به صورت حضوری حضور داشتند و دانشجویان به صورت مجازی مصاحبه شدند.»
او درباره کیفیت برگزاری مصاحبه دکتری به صورت مجازی امسال نسبت به سال‌های گذشته توضیح داد: «دوره مجازی هم مزایا و هم آسیب‌هایی دارد. مزیت اصلی این است که دانشجویانی که از شهرستان‌ها می‌آیند دیگر نیازی به سفر و هزینه رفت‌وآمد ندارند و راحت‌تر می‌توانند در مصاحبه شرکت کنند. اما آسیب‌هایی هم وجود دارد؛ مثلاً ممکن است داوطلب در کنار خود چند نفر داشته باشد که به او کمک کنند و این باعث می‌شود آنچه می‌خواهیم از فرد دریافت کنیم، به صورت کامل دریافت نشود. از طرف دیگر، مشکلاتی مانند عدم اتصال یا قطعی اینترنت نیز وجود دارد که کیفیت برگزاری را کاهش می‌دهد.»
قدسی حسن‌آباد در ادامه تصریح کرد: «اگر بخواهم درباره کیفیت علمی دانشجویان صحبت کنم، واقعیت این است که کیفیت علمی دانشجویان در سال‌های اخیر نسبت به گذشته کمی پایین‌تر آمده است.»
او با بیان اینکه علت اصلی کاهش کیفیت دانشجویان، مدرک‌گرایی است، خاطرنشان کرد: «همچنین پذیرش تعداد زیادی دانشجو از رشته‌ها و گرایش‌های مختلف باعث شده کیفیت پایین بیاید. مثلاً یکی از داوطلبان در مصاحبه رشته سواحل و سازه‌های دریایی شرکت کرده بود، اما فوق لیسانسش مشاوره خانواده بود؛ این‌ها ارتباطی با هم ندارند، اما سیستم اداری اجازه داده که این فرد در دکترای عمران شرکت کند.»
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات در پاسخ به این سؤال که آیا امکان تقلب در مصاحبه آنلاین وجود دارد یا خیر، گفت: «یکی از آسیب‌ها همین است که داوطلب ممکن است دو نفر کنار دست خود داشته باشد و آن‌ها به او بگویند چه جواب دهد. البته ما معمولاً متوجه می‌شویم که چه کسی تخلف می‌کند، اما این امر اجتناب‌ناپذیر است.»
او با بیان اینکه یکی از روش‌هایی که می‌تواند این مشکلات را تقریباً به صفر برساند، برگزاری مصاحبه به صورت حضوری است، گفت: «البته در فضای مجازی هم می‌توان با طرح سؤالات مناسب تا حدی سواد واقعی فرد را ارزیابی کرد، اما به صورت حضوری این مسئله کامل‌تر برطرف می‌شود.»
او با بیان اینکه پس از انجام مصاحبه، بازخوردی به داوطلبان داده نمی‌شود، توضیح داد: «چون اگر بازخورد بدهیم، داوطلبان وارد فازی می‌شوند که دائم درخواست تجدید نظر و توضیح بیشتر دارند. بنابراین بازخورد دادن به طور کلی متوقف شده است.»
قدسی حسن‌آباد در ادامه درباره روند برگزاری مصاحبه غیرحضوری گفت: «روند به این صورت بود که زمان هر داوطلب مشخص بود. ساعت برگزاری مصاحبه‌ها در گروه ما ۸ صبح تا ۵ بعد از ظهر بود و در هر کلاس یک لپ‌تاپ با اسپیکر مستقر شده بود. نرم‌افزاری طراحی شده بود که با وارد کردن نام داوطلب، اعلام حضور در جلسه انجام می‌شد. داوطلبان نیز قبلاً از ساعت دقیق مطلع شده بودند. یک پشتیبان نیز در اتاق ما مستقر بود که در صورت بروز مشکل با داوطلبان تماس می‌گرفت و هماهنگی‌ها را انجام می‌داد.»
او اضافه کرد: «ما تصویر داوطلب را هم داشتیم و سؤال می‌پرسیدیم. مثلاً در کلاس ما سه استاد بودند که هر سه سؤال را از داوطلب می‌پرسیدند و داوطلب پاسخ می‌داد. ما یک سری فرم داشتیم که هم کیفیت مصاحبه را ارزیابی می‌کرد و هم مستنداتی مانند مدرک زبان، مقاله و غیره را ثبت می‌کردیم. یک سری امتیازات هم در بخش مصاحبه شفاهی بود؛ سه استاد سؤالات را می‌پرسیدند و روزانه حدود ۱۶-۱۷ داوطلب در نوبت صبح ارزیابی می‌شدند. بعدازظهر هم حدود ۷-۸ نفر بودند. فکر می‌کنم در مجموع روزانه به طور میانگین حدود ۲۵ نفر مصاحبه می‌شوند.»
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در پاسخ به این سؤال که چه پیشنهادی برای بهبود روند برگزاری مصاحبه‌ها دارید، گفت: «به نظرم مصاحبه حضوری بهتر است و کیفیت بالاتری دارد.»