علی ملکی، خبرنگار گروه سیاست: سیانان میگوید دونالد ترامپ فقط در 72 ساعت گذشته به اینها حمله کرده است: «جو بایدن، ایلان ماسک، سناتور تام تیلس، نماینده توماس مسی، زوهران ممدانی، شبکه خبری سیانان، کشور ژاپن، شرکت ایتیاندتی، دادستانهای اسرائیلی، جروم پاول، کشور کانادا، مجله فوربس، دانشگاه هاروارد، فراریهای زندان آلکاتراز و الخاندرو مایورکاس». در عین حال کلمه «صلح» یکی از پرتکرارترین کلماتی است که در توییتها و سخنرانیهای او دیده و شنیده میشود! در آخرین مورد، شب گذشته ترامپ هنگام بازدید از زندان آلکاتراز با ادبیات توهینآمیز خطاب به بایدن گفت که او میخواست من اینجا باشم. همچنین یکی از نزاعهای پرهزینه و مهم او روز سیزدهم خردادماه با ایلان ماسک شروع شد و همچنان ادامه دارد. این مجادله توییتری در سهفاز انجام شد. ابتدا و به دنبال مخالفت ماسک با یک لایحه مالیاتی که کاملاً به ضرر منافع شخصیاش بود و از سمتش استعفا داد و توییتهای پیگپنگی رئیسجمهور آمریکا و شریکش علیه یکدیگر آغاز شد. بازی این دو نفر به 48 ساعت نرسید که ماسک توییتهایش علیه ترامپ را حذف کرد و گفت پشیمان است. سپس اتمسفر موجود بین آنها آرام شد تا روزهای گذشته ماسک دوباره هدف حملات خوشهای ترامپ قرار گرفت. در آخرین تحول، عصر روز گذشته ماسک پس از کاهش 7 درصدی سهام تسلا دوباره از مواضعش پایین آمد و از تلاشهای ترامپ برای حل درگیریهای مختلف قدردانی کرد!
شروع غائله
سیزدهم خرداد بود که اتحاد دونالد ترامپ و ایلان ماسک که زمانی شکستناپذیر به نظر میرسید، به جنگی علنی تبدیل شد. ماسک که در دی ۱۴۰۳ به عنوان رئیس وزارت کارآمدی دولت (DOGE) به کابینه ترامپ پیوسته بود، نماد وعده «تخلیه باتلاق» و دوری از دیپاستیت بود. اما این همکاری پس از ۱۳۰ روز با انتقاد ماسک از لایحه مالیاتی «بزرگ و زیبا»ی ترامپ که معافیتهای چندتریلیون دلاری و افزایش بودجه دفاعی داشت، فروپاشید. ماسک این لایحه را «غیرمسئولانه» خواند و در ایکس نوشت به کسری بودجه 2.5تریلیون دلاری منجر میشود. ترامپ که انتظار این مخالفت را نداشت، در ۱۳ خرداد ۱۴۰۴ تهدید کرد یارانههای تسلا و قراردادهای اسپیساکس را قطع میکند. ماسک در ۱۵ خرداد با بازنشر ویدئویی از حضور ترامپ کنار جفری اپستین، اتهامات جنسی علیه او را زنده کرد و از تشکیل «America Party» برای به چالش کشیدن رهبری سیاسی آمریکا سخن گفت. این نزاع سهام تسلا را ۱۴ درصد پایین آورد و ۳۴ میلیارد دلار از ثروت ماسک کاست. بعد از چند ساعت و طی فرایندی که کسی از آن خبر ندارد، ماسک توییتهایش علیه ترامپ را حذف کرد و اعلام کرد از کرده خود پشیمان است. اما این پشیمانی چند روزی بیشتر دوام نداشت.
همه داراییات مدیون من است
ماسک که ثروت و سرمایهاش را در خطر میدید سکوت نکرد. نهفقط در توییتر، بلکه در گفتوگو با خبرنگاران، در فضاهای عمومی و حتی در نشستهای خصوصی فاششده انتقاداتش را بهصراحت مطرح کرد. او اعلام کرد این لایحه دقیقاً برخلاف اصول سرمایهگذاری در نوآوری است و تنها به صنایع فسیلزده، سنتی و پیر کمک میکند. هشدارهایش رنگ تهدید گرفت؛ گفت هر نمایندهای به این لایحه رأی دهد و درعینحال خود را «ضدهزینهتراشی» معرفی کند، باید در انتخابات بعدی کنار برود.
در آن روزها، ماسک دیگر فقط یک سرمایهدار نبود؛ به چشم برخی او رهبری بالقوه برای نسلی بود که از هر دو حزب سنتی آمریکا خسته شده بودند. او مستقیم گفت: «آمریکا در عمل فقط یک حزب دارد؛ حزبی با دوشاخه. حزبی که تنها نماینده «چاقها و فاسدان» است.» او این سخنان را با پیشنهاد عملی همراه کرد: «تشکیل یک حزب سوم، یک حزب مستقل، فناورمحور و عقلگرای جدید.» ترامپ بلافاصله واکنش نشان داد. او در مصاحبهای تهدیدآمیز ماسک را به نمکنشناس بودن متهم کرد. او گفت همه چیزهایی که امروز دارد، از تسلا تا اسپیسایکس، مدیون یارانههایی است که دولت جمهوریخواه برای او فراهم کرده. او کنایهوار گفت شاید وقت آن رسیده ایلان به آفریقای جنوبی برگردد؛ جایی که از آن آمده. شاید وقت آن است که بررسی کنیم آیا اصلاً باید تابعیت آمریکایی داشته باشد یا نه.
بعدازاین مجادله بازارها با افت ارزش هفتدرصدی سهام تسلا پاسخ دادند، تحلیلگران درباره افزایش بیاعتمادی سرمایهگذاران هشدار دادند و جناح جمهوریخواه شکافهایی از خود نشان داد. ماسک اما عقب نکشید. او کمپینی توییتری به راه انداخت با نظرسنجیهایی درباره تشکیل حزب سوم و با استقبال هزاران نفر روبهرو شد.
کسی حق همکاری با ماسک را ندارد
ترامپ تلاش کرد کنترل را پس بگیرد. او با نزدیکشدن به انتخابات میاندورهای، تلاش کرد نمایندگان کنگره را در صف خود نگه دارد. تهدید کرد اگر کسی بخواهد به مسیر حزب ماسک بپیوندد، با تبعید رسانهای روبهرو خواهد شد. اما برخی نمایندگان، ازجمله چندچهره جوانتر، شروع کردند به ابراز تردید در حمایت کامل از ترامپ. در این فضای مبهم، روشن بود که جنگ ادامه دارد. ترامپ راستگرا بر سنت تأکید میکند، بر نظم، بر دولت مقتدر. ماسک از آزادی، خلاقیت و عدم تمرکز میگوید. ترامپ اقتصاد یارانهمحور میخواست، ماسک اقتصاد شفاف و بازار باز. ترامپ در توییتهایش ماسک را «بازندهای با اعتمادبهنفس کاذب» معرفی میکند؛ ماسک با ایموجیهای موشک، پاسخ میدهد. میلیونها آمریکایی حالا درباره امکان حزب سوم حرف میزنند، درباره وابستگی ساختار سیاسی به دو حزب، درباره اینکه شاید آیندهای متفاوت لازم باشد. حتی کسانی که ماسک را خودشیفته، متکبر یا غیرسیاسی میدانند، این سؤال را تکرار میکنند. هرچند باز هم از مواضعش عقبنشینی کرده و از ترس ریزش ارزش شرکتهایش به ستایش ترامپ رو آورده است، اما ممکن است این به معنای دورخیزی برای رسیدن به اهداف بلندمدت و تغییر و تحولاتی در سیاست داخلی آمریکا تلقی شود.
چرخش به چین؟
در روزهایی که تنش میان ترامپ و ماسک به نقطه جوش رسیده بود، یکسری افشاگریهای رسانهای زنجیرهای آغاز شد. ابتدا چند خبرنگار نزدیک به محافل جمهوریخواه گزارشهایی درباره «قراردادهای مشکوک تسلا با دولت چین» منتشر کردند. رسانههایی چون «فاکسنیوز» و «نیویورکپست» شروع کردند به تشکیک در وفاداری ملی ماسک و طرح این پرسش که آیا او در حال تبدیلشدن به مهرهای برای پکن است؟ این موج، نهفقط سرمایهگذاران را نگران کرد، بلکه تلاش داشت تصویر عمومی ماسک را در میان رأیدهندگان آمریکا لکهدار کند. در پاسخ، شبکههایی مثل «اماس انبیسی»، «سیانان» و حتی برخی چهرههای برجسته یوتیوب و تیکتاک، شروع کردند به تحلیل و افشای قراردادهایی که دولت ترامپ در دوره اول ریاستجمهوریاش با شرکتهای چینی امضا کرده بود. در چین، جایی که ماسک محبوبیت قابلتوجهی دارد، هشتگها در پلتفرم داخلی ویبو داغ شد. کمپین گستردهای از کاربران نوشتند که اگر ایلان بخواهد حزب جدیدی بسازد، یک میلیارد نفر در کنار او خواهند بود.
دموکراتها در کمین
در تمام این مدت، نکته عجیبی در سکوت حزب دموکرات نهفته بود. جو بایدن که علاقهمند به استفاده از درگیریهای داخلی جمهوریخواهان بهعنوان فرصت سیاسی بود، به طور مطلق سکوت کرده است. حتی در سخنرانیهای رسمی و توییتهای تیمش، کوچکترین اشارهای به منازعه ترامپ-ماسک و حتی توهینهای خود ترامپ به بایدن هم نمیکنند. بااینحال نباید چنین تصور کرد که این سکوت دموکراتها نشانه انفعال آنهاست. نشریه گاردین به نقل از چند تحلیلگر نزدیک به دموکراتها گزارش داده که این جناح سعی دارد نزاع را تا جایی که ممکن است کشدار کند. چون هرچه بیشتر جناح راست آمریکا بین ترامپ و ماسک شکاف بردارد، شانس نامزد آنها در انتخابات آتی بیشتر میشود.
شکاف در اردوگاه MAGA و دورخیز ایلان
درحالیکه تنشها میان ترامپ و ماسک در عرصه اقتصاد و فناوری بالا میگرفت، جناح «ماگا» نیز درگیر بحران عمیقتری درون خود شده است اینبار نه درباره بازار و مالیات، بلکه بر سر مسئلهای حیاتیتر یعنی اسرائیل. ایلان ماسک هم این روزها سعی میکند از این شکاف نهایت بهره را ببرد و لیست اعضای حزبش را پر کند.
نشریه دیلیبیست گزارش داده حزب جمهوریخواه با یک شکاف جدی نسلی مواجه است. ترامپ که در انتخابات ۲۰۲۴ با اتکا به رأی جوانان جمهوریخواه پیروز شد، اکنون ناچار است میان وفاداری به بنیامین نتانیاهو و پایگاه نوظهور جوان خود تعادل برقرار کند. اختلافی که حملات اخیر آمریکا به تأسیسات ایران، آن را به اوج رساند.
طبق نظرسنجی دانشگاه کوئینیپیاک، اگرچه اکثریت جمهوریخواهان از حمله مشترک با اسرائیل به ایران حمایت کردهاند، اما شکاف سنی چشمگیر است: تنها ۶۸درصد از افراد ۱۸ تا ۴۹ سال از این اقدام دفاع کردند، درحالیکه این عدد برای بالای ۵۰ سالهها ۸۷درصد بود. جالبتر اینکه حدود ۳۱درصد از جوانان جمهوریخواه معتقدند آمریکا بیش از حد از اسرائیل حمایت میکند—رقمی چهاربرابر نسل پیشین.
تصاویری که در شبکههای اجتماعی از غزه منتشر شده، نسلی از محافظهکاران را در آمریکا تحتتأثیر قرار داده و پیوند عاطفی قدیمی با اسرائیل را زیر سؤال برده است. برای ترامپ، این چالش نهفقط سیاسی، بلکه ایدئولوژیک است. او باید تصمیم بگیرد کدام پایگاه را در اولویت قرار دهد: میلیاردرهای صهیونیست حامی مالیاش یا جمهوریخواهان جوانی که دیگر آمریکا را در برابر اسرائیل، اول میدانند. نسلیبودن این شکاف و جوان بودن طیف معترض، چشمان ماسک را تیزتر کرده است.
.gif?v=0)
