فاطمه سادات مرتضوی، خبرنگار گروه اقتصاد: 5 روزی از تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی به کشورمان میگذرد. پرواضح است جنگها همواره دارای بار روانی مضاف بر مردم کشورها هستند، بهویژه اینکه دستگاه دروغپراکنی دشمن با همکاری خائنان و وطنفروشان قصد داشته باشد به آرامش روانی جامعه خدشه وارد کند. یکی از موضوعات حساسی که معمولا دشمن در شرایط جنگی دست روی آن میگذارد، تصویرسازی غلط و ایجاد باور و تلقی کمبود کالاهای اساسی است. امری که علاوهبر هدف قرار دادن آرامش عمومی، خود منجر به هجوم مردم به فروشگاهها و احتکار کالا و سپس فزونی تقاضای مقطعی بر عرضه میشود.
در همین خصوص و در راستای رفع نگرانیهای احتمالی، مسئولان دولتی در روزهای اخیر این اطمینان را به مردم دادند که کمبودی در زمینه تامین کالاهای اساسی و تامین مواد غذایی مردم وجود ندارد. در تازهترین خبرها، روز گذشته فاطمه مهاجرانی این نوید را به مردم داد که ذخایر راهبردی کالاهای ما در وضعیت مطلوبی قرار دارد. در همین زمینه بررسیهای «فرهیختگان» از آمارهای وزارت جهاد و کشاورزی و گمرک ایران نیز این گزاره را تایید میکند که در دوماه نخست سال 1404 بیش از 4.2 میلیون تن کالای اساسی وارد کشور شده که از نظر وزنی حدود 10 درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته است. همچنین واردات 2ماهه نخست سال جاری 55 درصد بیشتر از مدت مشابه سال 1402 است.
انبارهای پر از کالاهای اساسی
به دنبال تجاوز رژیم اشغالگر قدس، چند روز پیش غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی ضمن تاکید بر اینکه در شرایط اخیر کشور مشکلی در تامین مواد غذایی و کالای اساسی در کشور وجود ندارد؛ این اطمینان را به مردم داد که ذخایر مواد غذایی و کالاهای اساسی در کشور با روند ثابت و بدون وقفه ادامه دارد. وی با بیان اینکه هم تولیدکنندگان و هم تامینکنندگان کالا با انگیزه و جدیت بیشتری در حال فعالیت هستند، افزود: «فعالان بازار مواد غذایی و کالاهای اساسی تلاش میکنند تنظیم بازار را با همکاری کامل دنبال کنند.» وی افزود: «دستورالعملها و بخشنامههای لازم صادر شده و فرایند ترخیص کالا از بنادر با سرعت بیشتری در حال انجام است. همچنین ثبت سفارشها، تامین ارز، تسویهحساب با تامینکنندگان و پرداخت مطالبات کشاورزان و گندمکاران با اولویت بالا پیگیری میشود.» روز گذشته نیز فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت نیز بار دیگر بر این موضوع تاکید کرد که ذخایر راهبردی کالاهای ما در وضعیت کاملا مطلوبی قرار دارد و همچنین برای جابهجایی کالاها از بنادر تمهیدات با سازمان بنادر به خوبی انجام شده است. علاوه بر این روز دوشنبه رئیس اتاق اصناف تهران اعلام کرد: «تمامی اقلام ضروری و کالاهای مورد نیاز خانوار، در شبکه توزیع صنفی کشور موجود است.» وی تاکید کرد: «هیچگونه کمبودی در این زمینه احساس نمیشود.»
شارژ یک میلیارد دلاری جدید برای واردات کالاهای اساسی
در همین راستا در روز جمعه 23 خردادماه بهمنظور تقویت هرچه بهتر ذخایر کالاهای اساسی بدون تعلل، محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد بهمنظور تقویت ذخایر کالاهای اساسی کشور رقمی معادل یک میلیارد دلار ارز برای تامین واردات کالاهای اساسی اختصاص مییابد که طی ۲۴ ساعت ابتدایی پس از این دستور، بیش از ۴۰۰ میلیون دلار آن کارسازی شد و اعلام شد مابقی هم طی روزهای آینده تامین میشود.
ازسویی دیگر، محمدرضا طلایی مدیر عامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران اعلام کرد: «شبکه تعاونیهای روستایی و کشاورزی تحت پوشش این سازمان آماده بوده تا براساس نیازهای استانها، کالاهای اساسی مورد نیاز مردم را تامین و توزیع کند.» البته مهدی امیدوار سخنگوی اتاق اصناف ایران از آرامش کامل بازار و ذخایر کافی کالاهای اساسی خبر داد و از مردم خواست از خریدهای هیجانی و انبار کالا خودداری کنند. همچنین گشتهای ویژه بازرسی با همکاری دستگاههای مختلف در سراسر کشور فعال هستند و در صورت مشاهده هرگونه احتکار یا گرانفروشی، با متخلفان برخورد قاطع و فوری صورت میگیرد.
واردات 4.2 میلیون تن کالای اساسی در دو ماه نخست
بررسیها از آمار وزارت جهاد و کشاورزی نشان میدهد، در دو ماهه نخست سال جاری بیش از 4.4 میلیون تن کالاهای بخش کشاورزی و غذا وارد کشور شده که 4میلیون و243 هزار تن از آن مربوط به کالاهای اساسی بوده که ارزش آن 2.5 میلیارد دلار برای کل کالاهای کشاورزی و 1.2 میلیارد دلار برای کالاهای اساسی بوده است. تقریبا 10 درصد بر تناژ واردات کالای اساسی نسبت به مدت مشابه در سال 1403 اضافه شده است. سال گذشته در این مدت 3 میلیون و 880 هزار تن کالای اساسی وارد کشور شد.
افزایش 80 تا 90 درصدی واردات برخی اقلام
گفتنی است بر تناژ واردات بسیاری از کالاهای اساسی اعم از گندم، جو، شیرخشک، برنج، سویا، روغن و لوبیا افزوده شده است. براساس آخرین آمار رسمی، بر واردات جو و لوبیا میزان قابل توجهی اضافه شده است بهطوریکه حدود 95 درصد بر میزان تناژ واردات لوبیا و 77 درصد بر تناژ واردات جو افزوده شده است. به دنبال آن بر میزان ارزش دلاری محصولی مانند جو 99 درصد اضافه شده و در دو ماهه نخست امسال بالغ بر 140 میلیون دلار هزینه واردات این کالا بوده. همچنین چیزی حدود 138 درصد بیشتر هزینه واردات لوبیا شده است. در ادامه میتوان گفت حدود 60 درصد بر تناژ واردات برنج افزوده شده و حدود 281 هزار و 600 تن برنج وارد کردهایم که 60 درصد بیشتر از سال قبل بر ارزش دلاری آن افزوده شده است. همچنین، تقریبا 291 هزار تن معادل 45 درصد بیشتر (از نظر وزنی) از سال قبل روغن وارد کردهایم که هزینهای بالغ بر 408 میلیون دلار داشته و 99 درصد نسبت به سال قبل بر ارزش دلاری آن افزوده شده است. طبق آمارها، 21 و نیم درصد نیز بیشتر از سال قبل دانههای روغنی وارد کشور شده که حدود 417 هزار تن وزن داشته است. در رابطه با کالایی مانند شیر خشک اما با وجود اینکه 770 تن در دو ماهه نخست امسال از این محصول وارد شده 18 درصد بر ارزش دلاری آن اضافه شده و هزینهای بالغ بر 11 و نیم میلیون دلار به همراه داشته است. البته لازم به ذکر است در دو ماهه نخست امسال نزدیک به 145هزار تن گندم وارد کشور شد که ارزشی حدود 55 میلیون دلار داشته است رقمی که در دو ماهه نخست سال گذشته واردات آن صفر بوده است.
رکورد واردات در دست سال 1404
بررسیها از آمار وزارت جهاد و کشاورزی حاکی از آن است که میزان تناژ واردات تمامی کالاها که شامل کالاهای بخش کشاورزی و غذا و همچنین کالاهای اساسی است، از سال 1400 تا دو ماهه سال 1404 حدوداً ۱۰ درصد افزایش پیدا کرده و از حدود ۳ میلیون و ۸۸۳ هزار تن به ۴ میلیون و ۲۴۳ هزار تن رسیده است. افزون بر این، واردات کالاهای اساسی در دو سال اخیر نیز رشد قابل توجهی داشته است؛ بهطوریکه در دو ماهه ابتدایی سال 1404، میزان واردات کل کالاهای کشاورزی و غذا ۴ میلیون و ۴۰۷ هزار تن بوده که از این میزان، ۴ میلیون و ۲۴۳ هزار تن کالاهای اساسی در این دو ماه وارد کشور شده است که نسبت به مدت مشابه در سال 1403 چیزی حدود ۱۱ درصد رشد داشته است. در سال 1403 رقمی بالغ بر ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تن کالا در بخش غذا و کشاورزی وارد شد که ۳ میلیون و ۸۵۸ هزار تن آن مربوط به واردات کالاهای اساسی است. از سال 1400 به بعد، کمترین میزان واردات کالاها در بخش کشاورزی و کالاهای اساسی در سال 1402 رخ داده و چیزی حدود ۱۱ درصد کاهش نسبت به سال 1401 در واردات کل کالاها در بخش کشاورزی اتفاق افتاده است؛ علاوه بر آن، واردات کالاهای اساسی نیز حدود ۲۲ درصد نسبت به سال 1401 کاهش پیدا کرد. البته در سال 1403 این سقوط با یک رشد ۴۲ درصدی در واردات کالاهای اساسی جبران شد. از طرفی، نسبت به دوماهه نخست سال 1402 که کمترین میزان واردات کالاهای اساسی رخ داده است، تا به امروز ۵۵ درصد به آن افزوده شده است.
تأمین ۲.۵ میلیارد دلاری ارز واردات در دو ماه اول
آمارهای وزارت جهاد و کشاورزی از ارزش دلاری میزان واردات کالاهای کشاورزی و اساسی در دوماهه نخست سال 1400 تا 1404 نشان میدهد حدوداً ۳۰۰ میلیون دلار معادل ۱۵ درصد به ارزش واردات کالاهای بخش کشاورزی افزوده شده است. از طرفی، میزان ارزش واردات کالاهای اساسی در چهار سال اخیر، ۱۲ درصد معادل ۲۲۷ میلیون دلار افزایش داشته است. براساس آخرین آمار رسمی، در دوماهه سال 1404، کالا در بخش کشاورزی و غذا به ارزش ۲ میلیارد و ۵۳۹ میلیون دلار وارد کشور شده که از این میزان، ارزش دلاری کالاهای اساسی که در دو ماه نخست امسال وارد کشور شده، ۲ میلیارد و ۱۶۷ میلیون دلار است و نسبت به سال گذشته در مدت زمان مشابه ۲۵ میلیون دلار بیشتر شده است. باتوجه به اینکه در سال 1402 کمترین میزان واردات کالاها اعم از کشاورزی و بخش اساسی در کشور انجام شده است، میتوان گفت حدود ۱۰ درصد از ارزش دلاری کالاهای بخش کشاورزی و ۳۰ درصد یا معادل ۷۰۲ میلیون دلار از میزان واردات کالاهای اساسی کشور کم شد. البته در سالهای بعدی این میزان یک رشد ۴۶۲ میلیون دلاری را ثبت کرد. لازم به ذکر است، بیشترین میزان واردات کالا در بخش کشاورزی در سال 1403 رخ داد و ۲ میلیارد و ۵۹۲ میلیون دلار کالا به کشور وارد شد. سال 1401 نیز بیشترین میزان کالاهای اساسی را به کشور وارد کردهایم که چیزی حدود ۲ میلیارد و ۳۸۳ میلیون دلار بوده است.















