سرور قاراخانی، کارشناس بازار سرمایه: همان‌طور که مشاهده می‌کنید ریسک‌های سیاسی و ژئوپلیتیک کشور به‌شدت افزایش ‌یافته و با حمله اسرائیل به خاک ایران، کشور در وضعیت جنگی قرار گرفته است. در چنین شرایطی، طبق ماده ۳۲ قانون و دستورالعمل شرایط اضطراری بازار که توسط شورای‌عالی بورس تصویب شده، بازار سرمایه در شرایط فورس ماژور (شرایط اضطراری) می‌تواند تعطیل شود. تعطیلی بازار در شرایط جنگ و بحران، قانونی است که برای حفظ حقوق و منافع سهامداران تدوین شده و سازمان بورس موظف است بهترین تصمیم را در این راستا اتخاذ کند، اما به دلایلی، این سناریو تاکنون منتفی شده و بازار به روش‌های دیگری برای کنترل شرایط ادامه داده است. در این وضعیت خاص و با توجه به هیجان شدید بازار سرمایه، باز ماندن بازار بیشتر باعث ضرر سهامداران می‌شود. نقدشوندگی در چنین شرایطی کاهش شدیدی پیدا می‌کند؛ چرا که تعداد خریداران بسیار کم و صف‌های فروش بسیار طولانی است. در این شرایط فورس ماژور، هیجانات بازار بسیار بالا بوده و کنترل آن بسیار دشوار است. به نظر من، یکی از کم‌ضررترین راهکارها، محدودکردن دامنه نوسان قیمت‌هاست؛ به‌ویژه کاهش دامنه نوسان به مثبت و منفی یک درصد، همچنین اعمال محدودیت در فروش سهام و تغییر حجم‌مبنا به‌گونه‌ای که فروش گسترده نتواند قیمت پایانی را به‌شدت کاهش دهد، می‌تواند تا حد زیادی به کنترل بازار کمک کند. البته در برخی موارد، بستن کامل بازار سرمایه در چنین شرایطی به‌مراتب بهتر از باز گذاشتن آن است؛ زیرا در شرایط هیجانی فعلی، باز بودن بازار به معنای تشدید صف‌های فروش و کاهش شدید نقدشوندگی خواهد بود. با توجه به این که نهادهای مالی و بانک‌ها به فعالیت خود ادامه خواهند داد، تعطیلی بازار سهام به مدت محدود می‌تواند به تثبیت شرایط کمک کند. در غیر این صورت، بازار به صحنه‌ای پر از هرج‌ومرج و صف‌های فروش گسترده تبدیل خواهد شد که نه‌تنها نقدشوندگی را به‌شدت کاهش می‌دهد، بلکه حقوقی‌ها نیز قادر به حمایت و جمع‌آوری صف‌های فروش نخواهند بود، حتی خود آنها گاهی در صف فروش قرار می‌گیرند که این موضوع مکانیسم طبیعی بازار را دچار اختلال می‌کند. درنهایت به نظر می‌رسد بهترین راهکار، اعمال محدودیت‌های ویژه و سخت‌گیرانه در دامنه نوسان، حجم فروش و حجم‌مبنا باشد تا بازار از این چرخه هیجانی و صف‌های فروش مداوم خارج شود. اگرچه احتمال تعطیلی بازار نیز وجود دارد که در این شرایط بحرانی قطعاً بهترین گزینه خواهد بود.