کیانا تصدیقمقدم، خبرنگار گروه فرهنگ: «اینجا دیگر آخر راه است»؟ جملهای درباره حال و هوای اینروزهای احسان علیخانی در نمایش خانگی است. برای رسیدن به جواب این سؤال باید کمی به عقب برگردیم و یک سیر را با هم بررسی کنیم. علیخانی برنامهساز خوبی است و بیشک از این موضوع نمیشود چشمپوشی کرد. او سلیقه مخاطب را بهخوبی میشناسد؛ شاهد این موضوع سالهای فعالیتش در صداوسیماست. علیخانی در آنسالها موفق شد پربینندهترین برنامههای زمان خودش را بسازد. از «ماه عسل» گرفته که در ماهرمضان میهمان خانه مردم بود تا آخرین برنامهاش «عصر جدید». بههردلیلی او تصمیم گرفت بعد از سالها از رسانه ملی جدا شود و با اتکا به شناختش از مخاطب و تجربهای که در ایام فعالیتش بهدست آورده برنامه جدیدی را با عنوان «جوکر» برای نمایش خانگی بسازد؛ برنامهای سرگرمکننده که در فصل اول آن خط قرمزها بهخوبی رعایت شده بود و این قابلیت را داشت با تغییراتی اندک، حتی از تلویزیون هم پخش شود.
فصل اول این برنامه، با اجرای سیامک انصاری منتشر شد و یک نکته مهم را به همراه داشت که از چشمها دور نماند؛ تا زمانی که موج واکنشهای مثبت به «جوکر» شروع نشده بود، هیچ نامی از احسان علیخانی بهعنوان برنامهساز برده نشد و زمانی که برنامه دیده شد این هنرمند با آسودگی نامش را در تیتراژ قرار داد. البته، در همیشه روی یک پاشنه نمیچرخد؛ بعد از ساخت قسمت دوم از فصل اول «جوکر»، استقبال مخاطبان از قسمت اول جایش را به واکنشهای منفی داد. جنس شوخیها اولین و جدیترین موضوعی بود که مورد نقد قرار گرفت. رفتهرفته از قسمت دوم فصل اول چاشنی شوخیهای جنسی به این برنامه اضافه شد و دیگر خبری از یک برنامه طنز خانوادگی نبود. علیخانی خطقرمزها را کنار گذاشته بود و صرفاً تلاش میکرد به هر روشی خنده بگیرد. او خودش را در باتلاق شوخیهای جنسی انداخته بود و در آن دستوپا میزد. موج انتقادات روزبهروز بیشتر از قبل میشد و احسان علیخانی باید دنبال چارهای میگشت تا مخاطبان برنامهاش را حفظ کند. او اعلام کرد: «جوکر خانمها» ساخته میشود؛ بعد از اعلام این خبر، واکنشهای مثبت دوباره سمت این برنامه برگشت و همه منتظر یک اتفاق نو بودند؛ اتفاقی که برای اولینبار قرار بود در «جوکر» رقم بخورد. قسمت اول «جوکر خانمها» منتشر شد. دیگر خبری از شوخیهای جنسی نبود. هنرمندان تلاش میکردند با رعایت خطوط قرمز فضای خندهداری را برای مخاطب ایجاد کنند. احسان علیخانی مسیرش را درست رفته بود؛ اما یک جای کارش میلنگید. «جوکر خانمها» خالی از خلاقیت بود. در همان زمان به نظر میرسید قرار است دلیل این موضوع به محدودیتهایی ربط داده شود که خانمها نسبت به آقایان دارند. اما واقعیت این است که اگر هنرمند فکر کند تنها راه خنداندن مخاطب ردشدن از خطوط قرمز و شوخیهای جنسی است باید بداند سادهترین راه را انتخاب کرده و زحمتی برای سرگرمی مخاطب انجام نداده است. به هر جهت بعد از پخش چند قسمت، «جوکر خانمها» از آبوتاب افتاد و علیخانی باید برگ برندهاش را دوباره رو میکرد و اتفاقاً این کار را هم انجام داد و «جوکر خانوادگی» را به نمایش خانگی آورد. علی اوجی و نرگس محمدی، امین زندگانی و الیکا عبدالرزاقی، مجید مظفری و نیکی مظفری، رؤیا میرعلمی و امیرحسین رستمی (البته تنها شرکتکنندهایی که نسبت خانوادگی نداشتند) شرکتکنندگان این قسمت جوکر بودند و اتفاقات مثبت و منفی را رقم زدند که بهسادگی از کنار آن نمیشود گذشت. اولین موضوع نشاندادن احترام و صمیمیت بین خانواده بهخصوص زوجهاست. علیخانی در کنار فضای سرگرمکننده، خانواده بودن را به تصویر کشیده است. چیزی که شاید این روزها فقدانش در برنامهها یا سریالهای نمایش خانگی احساس میشود. یکی دیگر از نکات قابلتوجه در این قسمت، «خلاقیت» است. به نظر میرسد اتاق فکر احسان علیخانی تمام تلاشش را کرده تا موقعیتهای جدیدی را برای مخاطب عرضه کند و در این امر هم موفق بوده و خارج از انصاف است اگر بگوییم این قسمت جوکر بیننده را به وجد نیاورده است. موضوع آخر را نه میتوان تمجید تلقی کرد و نه میتوان برچسب نقد به آن زد. در آخرین فصل «جوکر» باتوجهبه فضای خانوادگی که دارد دوز شوخیهای جنسی کم شده و بهتبع این اتفاق مثبتی است. اما چرا تمجید حساب نمیشود؟ دلیلش شاید این باشد که در فصلهای گذشته «جوکر» آنقدر شوخیهای جنسی به خورد مخاطب داده شده که حالا که ترمز این ماجرا کمی کشیده میشود، بیننده خدا را شکر و ابراز رضایت میکند، درصورتیکه اصل ماجرا تغییری نکرده و صرفاً دوز آن کم شده است. در نهایت باید گفت احسان علیخانی با ساخت «جوکر خانوادگی» تمام ایدهاش را خرج کرد و به نظر میرسد اینجا دیگر پایان راه او برای ساخت «جوکر» باشد.
شماره ۴۴۳۳ |
صفحه ۱۲ |
فرهنگ و هنر
دانلود این صفحه
اینجا دیگر آخر راه است؟














