با امضای دو تفاهمنامه میان دانشگاه آزاد و دانشگاههای روسیه، همکاریهای علمی، پژوهشی و فرهنگی میان دو کشور وارد مرحلهای تازه شده است؛ پروژههای تحقیقاتی مشترک، تبادل زبان و ادبیات، توسعه دورههای مهارتی و اشتراکگذاری توانمندیها در حوزه هوش مصنوعی و رباتیک از جمله محورهای این تعاملات بینالمللی است.
محمد علیاکبری، معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد در گفتوگو با «فرهیختگان» در خصوص خروجی و مفاد این تفاهمنامهها گفت: «دو تفاهمنامه مجزا یکی با دانشگاه آزاد استان تهران و دیگری با ساختار کلان دانشگاه آزاد منعقد شده است. این تفاهمنامهها با محوریت همکاریهای علمی، پژوهشی و فرهنگی مشترک بودهاند.» او در خصوص تفاهمنامه همکاری دانشگاه آزاد استان تهران با دانشگاه فدرال کازان روسیه گفت: «در قالب این تفاهمنامه، انجام تحقیقات علمی بنیادی و کاربردی در زمینه آموزش، اجرای پروژههای مشترک، اجرای برنامههای نوآورانه و همچنین سازماندهی کنگرهها، سمینارها، کنفرانسها و سمپوزیومهای علمی پیشبینی شده است.»
علیاکبری تصریح کرد: «همچنین هدفگذاری بر تبادل ادبیات آموزشی و علمی، اجرای برنامههای آموزشی و پژوهشی مشترک و شکلگیری پروژههای تحقیقاتی مشترک در مراکز تحقیقاتی و پژوهشکدههای دو طرف مورد توافق قرار گرفته است. قرار است هیئتهای علمی دو دانشگاه نیز معرفی شوند تا از این مسیر دانشجویان در پروژههای تحقیقاتی مشترک مشارکت داشته باشند.»
او با بیان اینکه از دیگر محورهای همکاری توسعه زبان و ادبیات هر دو کشور است، اظهار کرد: «دانشگاه آزاد پیشتر کرسی زبان روسی داشته و در این چهارچوب، ایجاد کرسی زبان فارسی در دانشگاههای طرف مقابل نیز پیشبینی شده است. در واقع ما توسعه زبان روسی و طرف مقابل توسعه زبان فارسی را در دستور کار قرار دادند.»
معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد خاطرنشان کرد: «برای اجرای هر یک از بندهای تفاهمنامه، قراردادهای مجزایی با سازوکار اجرایی مشخص تدوین خواهد شد. کارگروههای تخصصی متشکل از تیمهای علمی دو دانشگاه تشکیل میشوند تا برای هر پروژه سازوکار لازم را طراحی و اجرا کنند. همچنین، ارائه گزارشهای دورهای از روند اجرایی فعالیتها نیز از مأموریتهای این کارگروهها خواهد بود.»
علیاکبری درباره همکاریهای فرهنگی نیز افزود: «شناساندن تاریخ، تمدن و هنر دو کشور نیز یکی از اهداف مشترک است. برایناساس، تیمهای تخصصی بر مبنای دانشکدههای فعال در حوزه فرهنگ و تمدن، از دو طرف تشکیل میشود. بهعنوانمثال، کارگروههایی از دانشگاههای فعال در استانهایی که دارای پیشینه تاریخی غنی هستند تشکیل شده و با دانشگاههای دارای رشتههای مرتبط در فدراسیون روسیه همکاری خواهند داشت. در چنین شرایطی پروژههایی برای شناساندن تمدن و فرهنگ دو کشور به یکدیگر تعریف خواهد شد.»
معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد یکی از بندهای مهم تفاهمنامه با آکادمی علوم را توسعه دورههای مهارتی عنوان کرد و گفت: «علاوه بر همکاریهای علمی و تخصصی، توافق شده از ظرفیتهای دانشگاه آزاد برای برگزاری دورههای مهارتی استفاده شود و در مقابل، آکادمی علوم روسیه نیز در این زمینه مشارکت داشته باشد.» او اظهار کرد: «برنامهریزی برای تبادل متون و مدارک علمی، برگزاری دورههای کارآموزی، تبادل دانشمندان و متخصصان، و تقویت همکاریهای فناورانه نیز در دستور کار قرار گرفته است. هدف این است که ظرفیتها و توانمندیهای دو طرف در حوزههای نوینی مانند هوش مصنوعی، IT و رباتیک شناسایی شده و به اشتراک گذاشته شود. این تفاهمنامهها آغاز یک مسیر همکاری راهبردی با دانشگاههای روسیه هستند که از سطح آکادمیک فراتر رفته و ابعاد فرهنگی، آموزشی، فناورانه و مهارتی را نیز در بر میگیرد.»
همکاری با دانشگاه اینوپولیس؛ گامی بهسوی دانشگاه پروژهمحور
اما سفر دکتر طهرانچی به روسیه تنها به همین انعقاد تفاهمنامهها و بازدیدها ختم نشد؛ دانشگاه آزاد قرار است در حوزه بینالمللی پا را فراتر گذاشته و یکی از واحدهای دانشگاهی خود را تبدیل به «اینوپولیس» روسیه کند. بنابراین قرار است یک تفاهمنامه نیز با این دانشگاه امضا شود. اما دانشگاه اینوپولیس چه مشخصاتی دارد؟
دانشگاه اینوپولیس، در قلب شهر فناوری نوپای اینوپولیس در تاتارستان روسیه، در سال ۲۰۱۲ تأسیس شد. این دانشگاه خصوصی و انگلیسیزبان بر آموزش و پژوهش در حوزههایی مانند فناوری اطلاعات، هوش مصنوعی، امنیت سایبری و رباتیک تمرکز دارد. ساختاری پروژهمحور دارد و با بیش از ۱۷ آزمایشگاه و ۹ مرکز تحقیقاتی در همکاری نزدیک با صنعت فعالیت میکند تا دانشجویان را برای بازار جهانی آماده سازد. همان کاری که دانشگاه آزاد نیز از سال 98 کلید زده است؛ یعنی فراهمکردن شرایطی تا دانشجویانش را آماده ارتباط با صنعت و ورود به بازار کار کند. آن طور که علیاکبری گفته قرار است با دانشگاه اینوپولیس روسیه نیز تفاهمنامهای امضا شود. معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد درباره اهداف این همکاری، نحوه اجرا و خروجیهای این تفاهمنامه نیز توضیحاتی ارائه داد.
او با اشاره به مدل آموزشی دانشگاه اینوپولیس گفت: «این دانشگاه در حوزه آیتی فعالیت دارد؛ یکی از ویژگیهای خاص دانشگاه اینوپولیس پروژهمحور بودن آن است. این دانشگاه پروژههایی از صنعت یا بیرون از دانشگاه دریافت کرده و آنها را با مشارکت اعضای هیئتعلمی و دانشجویان اجرا میکند. حدود ۷۰ درصد هزینههای دانشگاه از محل اجرای این پروژهها تأمین میشود و تنها ۳۰ درصد آن از شهریه دانشجویان است.»
او افزود: «دانشگاه اینوپولیس حتی از مقطع دبیرستان، دانشآموزان علاقهمند به ریاضیات و فناوریهای نوین مانند هوش مصنوعی را شناسایی و آنها را به اتفاقاتی که در حوزه هوش مصنوعی میافتد و همچنین مسیرهای فنی و مهندسی هدایت میکند. به عبارت بهتر هدفگذاری کرده بودند تا دانشآموزان مقطع دبیرستان را جذب کار خود بکنند. حتی روی دانشجویان رشته ریاضی و فیزیک نیز بهاصطلاح کارکرده بودند و آنها را جذب هوش مصنوعی میکنند. ترکیب دانشجویان در این دانشگاه نیز اغلب از رشتههایی چون ریاضی، فیزیک و مهندسی کامپیوتر است که شهریه پرداخت کرده و در این دانشگاه تحصیل میکنند.»
علیاکبری در ادامه توضیح داد: «در این دانشگاه، شهریهها بر اساس عملکرد تحصیلی تعیین میشود؛ هرچه معدل بالاتر باشد، شهریه کمتر خواهد بود. این مدل، انگیزه بالایی برای ارتقای سطح علمی دانشجویان ایجاد میکند. یعنی پروژهها از صنعت به دانشگاه وارد میشد، در مقیاس خرد توسط اساتید و دانشجویان اجرا میشد و درآمد حاصل از آن مجدداً صرف هزینههای دانشگاه میشد. این سازوکار، مدلی جذاب و کارآمد از تعامل دانشگاه با صنعت ارائه میداد.»
در خصوص اهداف دانشگاه آزاد از این تفاهمنامه بیان کرد: «ما به دنبال آن هستیم که یک مدل مشابه در تهران یا قزوین ایجاد کنیم؛ دانشگاهی با ساختاری پروژهمحور و مشابه اینوپولیس.»
معاون علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد همچنین به امکان صدور مدرک مشترک بین دو دانشگاه اشاره کرد و گفت: «در گام بعدی به دنبال این هستیم که مدرک Dual Degree ارائه دهیم. یعنی دانشجویان دانشگاه آزاد دورههایی را در اینوپولیس بگذرانند و در نهایت موفق به دریافت مدرک مشترک از هر دو دانشگاه شوند. یعنی بتوانند مدرک دانشگاه اینوپولیس را نیز دریافت کنند.» علیاکبری گفت: «هدف ما این است که با الگوبرداری از مدل موفق اینوپولیس فضایی برای رشد مهارتهای عملی، ورود به پروژههای واقعی و تعامل با صنعت برای دانشجویان خود فراهم کنیم.»














