سیدمهدی طالبی، پژوهشگر حوزه بینالملل: کار «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا در سیاست داخلی زودتر از حد تصور به بنبست و درگیری کشیده شد. پیش از این، بنبست در سیاست خارجی به دلیل بروز ناکامی در پروندههای اعمال تعرفه بر کشورها، توقف جنگ اوکراین، جنگ غزه، درگیری با یمن و توافق با ایران، گریبانگیر او شده بود.
گسسته شدن اتحاد ترامپ با «ایلان ماسک» غول فناوری آمریکا که مشاور ارشد کاخ سفید و مسئول وزارت غیررسمی بهرهوری شده بود نشانهای از آغاز التهابات داخلی به شمار میرفت که به سرعت با به آشوب کشیده شدن شهر لسآنجلس در ایالت کالیفرنیا، وقوع دومینوی بحران تثبیت شد. روز جمعه و شنبه شهر لسآنجلس اعتراض به سیاستهای مهاجرتی ترامپ را آغاز کرد. پیش از این ماموران اداره مهاجرت بازرسیهای دامنهداری را از کارگاهها و شرکتها با هدف یافتن مهاجران قانونی آغاز کرده بودند.
گزارش سرویس خبری شهر لسآنجلس حکایت از آن دارد که ماموران اداره مهاجرت چندین مکان را ازجمله یک فروشگاه هوم دیپو در منطقه وستلیک، یک مغازه پوشاک در منطقه مد و یک انبار پوشاک در جنوب این شهر را مورد بازرسی قرار دادهاند. پس از بازداشت تنها 44 نفر، اعتراضاتی برپا شد که تعداد آنها چند ده نفر و سپس به چند صد نفر رسید اما آتش تنشها به دلیل به کارگیری خشونت توسط دولت مرکزی، شعله کشید.
نکات
درخصوص اعتراضات ضد سیاستهای مهاجرتی ترامپ و آشوب در لسآنجلس نکاتی وجود دارد که در ادامه آمدهاند.
1- بروز مشکل در توازن حساس دولت فدرال با دولتهای ایالتی
گارد ملی در ایالتها، تحت فرمان فرماندار ایالت فعالیت میکند. رئیسجمهور بدون درخواست فرماندار کالیفرنیا ماموران گارد ملی را در این ایالت مستقر کرده که با اعتراض مقامات رسمی روبهرو شده است.
آزادی عمل ایالتها موضوعی حساس در توازن داخلی آمریکا به شمار آمده و محدود کردن آزادی عمل ایالتها در امور داخلیشان یا مداخله در این امور میتواند با واکنش دیگر ایالتها نیز مواجه شود.
ترامپ با حمله به دو مقام عالی محلی شامل فرماندار ایالت کالیفرنیا و شهردار لسآنجلس آنها را به ناتوانی متهم کرده و گفته «پس دولت فدرال وارد عمل میشود و مشکل را همانطور که باید، حل میکند.»
«کارولین لویت» سخنگوی کاخ سفید نیز دلیل صدور دستور اعزام گارد ملی را «حمله به مأموران مهاجرت و گمرک» اعلام کرده است؛ به عبارتی دیگر او دلیل حضور گارد ملی با صدور دستور از سوی دولت فدرال را مورد حمله قرار گرفتن ماموران اداره فدرال مهاجرت عنوان کرده است تا به نوعی نادیده گرفتن دولت ایالتی را توجیه کند.
2- ارتقای احتمالی اختلافات به میان سه قوه
در مرحله اول ترامپ با اعتراض فرمانداران ایالتها و نمایندگان عضو کنگره به مشکل خواهد خورد و در صورت شکایت آنها، با دیوان عالی نیز مواجه خواهد شد.
ایجاد تنش مؤثر میان رئیسجمهور به عنوان رئیس قوه اجرایی با کنگره به عنوان قوه مقننه و با «دیوان عالی» به عنوان قوه قضائیه، باعث محدود شدن قدرت مانور کاخ سفید خواهد شد؛ به ویژه اینکه فراتر از این دو قوه، در سطح اجتماع و دولتهای ایالتی نیز تنشها ادامه خواهند یافت.
3- رها شدن فنر اعتراضات انباشت شده بر اثر استبداد اولیه ترامپ
در ابتدای روی کارآمدن ترامپ سکوتی مرگبار همهجا را فراگرفته و او درحال تاختوتاز بود. نخستین انتقادات را اما «باراک اوباما» رئیسجمهور سابق آمریکا انجام داد و نسبت به اقدامات بیسابقه ترامپ در سرکوب دانشگاهها، محدود کردن آزادی بیان و پیگرد رقبای سیاسی اعتراض کرد.
این انتقادات و پیوستن «کامالا هریس» رقیب ترامپ در انتخابات 2024 باعث شد حزب دموکرات در مقابله با رئیسجمهور فعال شود. از سوی دیگر، بروز اختلاف میان ترامپ و «ایلان ماسک» ضربه دیگری به دولت بود. ماسک این واقعیت را به ترامپ گوشزد کرد که اگر حمایتهای او نبود، وی رقابت را به رقیب دموکرات خود واگذار میکرد.
تغییرات در دولت ترامپ ازجمله در تغییر مشاور امنیت ملی و انتصابات جدید در وزارت دفاع صورت گرفته بود، اما هیچکدام انتقادات مستقیمی علیه رئیسجمهور نبودند. ماسک اما در برابر او ایستاد و ترامپ را در معرض اتهامات قرار داد.
اهمیت جدایی ماسک از آن جهت مهم است که بارها تکرار شد «اتحاد ترامپ و ماسک» و یا «زوج ترامپ و ماسک.» این مسئله نشاندهنده گسست یک ائتلاف مؤثر بود.
حالا اما به نظر میرسد احتمال دارد فنر اعتراضات انباشت شده درپی استبداد اولیه ترامپ رها شده و تنشها گسترش بیشتری بیابد.
4- مواجهه سریعتر با شورش داخلی نسبت به دولت اول
ترامپ در دوره قبلی، در سال آخر حکومت خود به اعتراضات برخورد کرد، اما در دولت دومش، در همان سال اول گرفتار شده است.
در سال 2020 و در ماههای پایانی دولت، قتل «جورج فلوید» شهروند سیاهپوست آمریکایی توسط یک افسر سفیدپوست پلیس و انتشار فیلمهای این واقعه باعث شکلگیری اعتراضاتی سراسری شد. در طی این بحران، 30 ایالت و شهرهای مختلفشان عرصه درگیری میان معترضان و نیروهای امنیتی بود. با این حال رئیسجمهور آمریکا در دولت دوم خود، به جای ماههای پایانی، در همان ماههای ابتدایی با احتمال یک شورش فراگیر مواجه شده است.
5- اهمیت متغیری به نام ماسک
ترامپ شخصاً از رویارویی عجولانه با ماسک واهمه داشت و حزب جمهوریخواه نیز از سوی وی نگرانیهایی احساس میکرد. دلیل ترس حزب جمهوریخواه، تهدید ماسک به ایجاد حزب سوم بود. این حزب برای دموکراتها خطر مستقیمی نداشت اما میتوانست آرای ترامپ و حزب جمهوریخواه را با ریزش مواجه کند. اساساً ماسک هدفش از ایجاد حزب سوم را جایگزینی با حزب جمهوریخواه اعلام کرده و نام احتمالی این حزب را نیز «حزب آمریکا» اعلام کرده بود.
اگر ماسک تصمیم به بهرهبرداری از تحولات بگیرد، آنگاه اوضاع ترامپ متزلزل خواهد شد. ماسک یک بازیخرابکن مؤثر است.
6- تمرکز تراکم شورشها در غرب و احتمال سرایت به جنوب
تنشها در کالیفرنیا باعث فرورفتن غرب و جنوب آمریکا در تنش خواهد شد. کالیفرنیا پرجمعیتترین و ثروتمندترین ایالت آمریکاست. از سوی دیگر برخلاف ساحل شرقی، در غرب ایالت قابل توجهی وجود ندارد و کالیفرنیا اساس این منطقه به حساب میآید. علاوه بر غرب، در سواحل شرقی نیز شهر مهم نیویورک به عنوان بزرگترین شهر آمریکا به دلیل برخورد با مهاجران، شاهد تجمعاتی بوده است.
7- تست اخراج 12 میلیون مهاجر غیرقانونی
رئیسجمهور آمریکا در دوران انتخابات طرحی «300 میلیارد دلاری» برای اخراج «12 میلیون مهاجر غیرقانونی» داشت اما حالا با دستگیری تنها «44 نفر» شهر مهم لسآنجلس به آشوب کشیده شده و خبرها حکایت از رسیدن موج به نیویورک در ساحل شرقی دارد. درحال حاضر مهمترین شهرهای ساحل غرب و شرق محل اعتراضات شدهاند. اگر صرفاً دستگیری این تعداد باعث بروز آشوب شود، پیگرد و اخراج میلیونها نفر دور از ذهن خواهد بود.
8- ادامه استفاده بیمحابای ترامپ از قدرت
ترامپ بیمحابا درحال استفاده از اختیارات خود است. در سیر اجتماعی-سیاسی غرب، بهمرور از اختیارات متمرکز حاکمان کاسته شده و ضمن توزیع قدرت، برخی از اختیارات نیز علیرغم باقی ماندن در دست حاکم، عمدتاً استفاده نشدهاند.
ترامپ پس از حضور در کاخ سفید، صدها متهم واقعه اشغال کنگره در 6 ژانویه 2021 را عفو کرد، طرفداران فلسطین را تحت تعقیب قرار داد و دانشگاهها را به دلیل حمایت از طرفداران فلسطین سرکوب کرد، قول برخورد با مهاجران را داد و از دستگاه قضایی برای پیگرد مخالفان خود بهره گرفت.
رئیسجمهور درحال حاضر و طی روزهای اخیر، دستکم دو تهدید و اقدام را در این راستا به ثبت رسانده است؛ تهدید به بررسی قراردادهای دولتی شرکتهای ماسک و همچنین اعزام گارد ملی به لسآنجلس برای سرکوب معترضان به اقدامات مهاجرتی. استفاده بیمحابا از قدرت توسط ترامپ تبعاتی داشته و دشمنیهایی را علیه او برمیانگیزد.
9- یکدست شدن دولت و آغاز حرکتهای بزرگ
ائتلاف دولت ترامپ شامل دو گروه میشد؛ صاحبان فناوری به رهبری ماسک که حمایتشان بیشتر مالی و تبلیغاتی بود و دوم «جنبش اول آمریکا» که در سطح اجتماعی نفوذ داشت.
با جدا شدن بخش فناوری، ترامپ به سرعت درحال کشیده شدن به خواستههای جنبش اول آمریکاست که مسدودسازی تجاری و جمعیتی مرزها از خواستههای آنهاست. آنها خواهان محدود شدن واردات برای رونق گرفتن تولید داخل و از سوی دیگر کاهش حضور مهاجران برای افزایش حقوق کارگران و افزایش اشتغال خود هستند. با یکدست شدن دولت، ترامپ بیشتر از گذشته تحت نفوذ جنبش اول آمریکا قرار گرفته و به سمت اجرای طرحهای بزرگ خود حرکت میکند.
10- رسیدن ترامپ به آرزویش برای دخالت ارتش در آشوبهای داخلی
ترامپ در جریان شورشهای مرتبط با قتل «جورج فلوید» در سال 2020، خواهان استقرار ارتش در خیابانها برای سرکوب اعتراضات شد اما «مارک اسپر» وزیر دفاع وقت با این خواسته مخالفت کرد؛ اقدامی که به برکناری او در روزهای پایانی دولت منجر شد.
در دوره کنونی اما «پیت هگست» وزیر دفاع دولت دوم ترامپ میگوید در صورت ادامه درگیریها، تفنگداران دریایی فعال موسوم به مارینها را بسیج خواهد کرد. هگست در این باره در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «وزارت دفاع آمریکا فوراً گارد ملی را برای حمایت از نیروهای اجرای قانون فدرال در لسآنجلس بسیج میکند. و اگر خشونت ادامه یابد، تفنگداران دریایی فعال در کمپ پندلتون نیز بسیج خواهند شد؛ آنها در حالت آمادهباش کامل هستند.»
11- برخورد با مهاجران؛ پوشش تسلط بر داخل
وزیر دفاع آمریکا در توجیه سخنان خود برای بهکارگیری قوای نظامی جهت سرکوب اعتراضات گفته است: «حملات خشونتآمیز اوباش به اداره مهاجرت و گمرک آمریکا (ICE) و نیروهای انتظامی فدرال برای جلوگیری از اخراج بیگانگان غیرقانونی مجرم از خاک ما طراحی شده است؛ تهاجمی خطرناک که توسط کارتلهای جنایتکار (معروف به سازمانهای تروریستی خارجی) تسهیل شده و خطر بزرگی برای امنیت ملی است. در دوران ریاستجمهوری ترامپ، خشونت و تخریب علیه مأموران فدرال و تأسیسات فدرال تحمل نخواهد شد. این عقل سلیم است.»
انتساب شورش به کارتلهای جنایتکار، آن هم از نوع خارجیاش، پوشش و توجیهی برای تبدیل کردن قضایای داخلی آمریکا به مسئله «مبارزه با تروریسم» است تا ترامپ بتواند به راحتی از قوای نظامی در امور داخلی بهره گیرد.
12- بهانهجویی ترامپ با مقاصد خاص
تعداد معترضان در تجمع لسآنجلس، در برههای 60 نفر و با گسترش به 300 الی 400 نفر رسیده است. ترامپ علیرغم وجود نیروهای محلی، به سرعت 2 هزار نفر را به لسآنجلس اعزام کرده که دستکم 5 برابر بیشتر از تعداد معترضان است. این مسئله نشان میدهد ترامپ یا به دنبال بهانه برای دامن زدن به شورشها و استفاده از آن برای افزایش شدت واکنشهای خود است و یا آنکه از گسترش اعتراضات واهمه داشته و درصدد کنترل سریع اوضاع است. به نظر میرسد بیشتر از هرچیز، ترامپ درصدد دامن زدن به تنشها برای توجیه شدت عمل خود باشد.
13- بحران احتمالاً به طور موقت مهار میشود
با توجه به تسلط ترامپ بر اوضاع، شدت عمل وی علیه معترضان و حتی مسئولان مخالف مانند فرماندار ایالت و شهردار لسآنجلس، با احتمال بالا شورش به طور موقت مهار خواهد شد.
14- دستگیری افراد مشهور برای نشان دادن جدیت و تبلیغ طرح
دیوید هوئرتا، رئیس اتحادیه بینالمللی کارکنان خدمات کالیفرنیا یکی از مهمترین اتحادیههای آمریکا، یکی از بازداشتشدگان است. دفتر دادستانی ایالات متحده میگوید هوئرتا به اتهام ممانعت از حرکت یک مأمور فدرال در حین اعتراض دستگیر شده است. «گوین نیوسام» فرماندار کالیفرنیا اما ضمن تجمید از هوئرتا او را یک «میهنپرست» توصیف کرده است. از سوی دیگر اداره مهارت آمریکا، «خابی لیم» کمدین سنگالی-ایتالیایی را نیز به دلیل حضور بیشتر از مدت قانونی ویزایش در آمریکا، بازداشت کرده است. او که با 162 میلیون نفر، بیشترین دنبالکننده را در تیکتاک دارد در فرودگاه لاسوگاس بازداشت شده بود. وی سفیر حسننیت سازمان ملل نیز به شمار میرود.
15- دنباله بینالمللی ماجرا
فیلمها و تصاویر منتشر شده نشان میدهد تعدادی از معترضان پرچمهای مکزیک را در دست دارند. جریان مهاجرت به آمریکا که عمدتاً از مسیر آمریکای لاتین به این کشور جریان دارد، باعث تقویت جایگاه لاتینتباران در جامعه و سیاست آمریکا میشود. درحال حاضر تقریباً 67 میلیون لاتینتبار در آمریکا زندگی میکنند که 20 درصد جمعیت این کشور است. از این تعداد 37 میلیون نفر تبار مکزیکی دارند. بخش قابل توجهی از جامعه لاتینتباران آمریکا و همچنین ملتها و دولتهای لاتینی از این جریان مهاجرتی حمایت میکنند. حتی کلیسای کاتولیک نیز با اهدافی نسبت به سیاستهای سختگیرانه مهاجرتی مخالفت کرده است. حمایت کلیسا از جریان مهاجرت لاتینها از آنجا ناشی میشود که اکثریت این افراد کاتولیک بوده و میتوانند به افزایش نفوذ این مذهب در آمریکا کمک کنند.
.gif?v=0)
