علی ملکی، خبرنگار گروه سیاست: همزمان که سادهسازان، شلیک انصارالله به فرودگاه اسرائیل را مخل مذاکرات ایران و آمریکا میدانستند نماینده ترامپ با طرف یمنی در عمان به توافق آتشبس رسید. توافق آتشبس میان آمریکا و انصارالله یمن یکی از تحولات کلیدی خاورمیانه است. این اقدام نهتنها مذاکرات با آمریکا را مختل نکرد، بلکه یمن را در موضع قدرت قرار داد. بااینحال جدایی موضع آمریکا از رژیمصهیونیستی این فرصت را در اختیار تلآویو گذاشت که شدت حملاتش به صنعا را بیشتر کند. انصارالله هم ضمن تعهد به عدم حمله به کشتیهای آمریکایی، اعلام کرد تا برقراری آتشبس در غزه، حملات به اسرائیل ادامه خواهد داشت. حمله به بنگورین، فرودگاه بینالمللی سرزمینهای اشغالی پیامی از استقلال عمل یمن بود و برخلاف پیشبینی برخی به توافق با آمریکا منجر شد. ترامپ حملات نظامی به یمن را متوقف کرد، اما اسرائیل با حمله به صنعا واکنش نشان داد. انصارالله هم این اقدام را محکوم و وعده پاسخ «ویرانگر» داد.
دیپلماسی در سایه موشک
رسانههای آمریکایی گفتهاند مذاکرات غیرمستقیم میان ایالات متحده و انصارالله یمن از هفتهها پیش در مسقط، پایتخت عمان آغاز شده بود. این گفتوگوها که با میانجیگری عمان و هدایت استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ پیش میرفت بر کاهش تنشها در دریای سرخ متمرکز بود. انصارالله از بیش از یک سال پیش با هدف حمایت از مردم غزه، حملاتی را علیه کشتیهای مرتبط با آمریکا و رژیمصهیونیستی در این منطقه انجام داده بود. این حملات که در واکنش به محاصره غزه بود، خطوط کشتیرانی بینالمللی را مختل کرده و هزینههای سنگینی به اقتصاد جهانی تحمیل کرده بود. در این میان، انصارالله در اقدامی جسورانه، حمله موشکی به فرودگاه بنگورین در اسرائیل را انجام داد. این حمله که به گفته محمد عبدالسلام، سخنگوی انصارالله در واکنش به گسترش عملیات زمینی اسرائیل در غزه صورت گرفت، نشان داد که یمن نهتنها از مواضع خود عقبنشینی نمیکند، بلکه با قدرت در صحنه حضور دارد. برخلاف پیشبینی برخی سادهسازان که تصور میکردند این اقدام مذاکرات تهران با واشنگتن را به بنبست میکشاند، ایالات متحده نهتنها فرمان مواجهه با ایران را ثابت نگه داشت بلکه با خود یمن به توافق رسید. این توافق صرفاً به توقف حملات متقابل میان یمن و آمریکا محدود بود و هیچ تعهدی درباره رژیمصهیونیستی در آن گنجانده نشده بود.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا شامگاه سهشنبه 16 اردیبهشت 1404 در جریان دیدار با مارک کارنی، نخستوزیر کانادا بهصورت غیرمنتظره اعلام کرد که حملات نظامی آمریکا به یمن متوقف خواهد شد. سیانان گزارش داد که این تصمیم پس از فعالیتهای دیپلماتیک فشرده میان آمریکا، عمان و یمن گرفته شد. وزارت دفاع آمریکا نیز دستور توقف حملات علیه یمن را به ارتش این کشور ابلاغ کرد.
در مقابل رژیمصهیونیستی بهسرعت به حمله یمن واکنش نشان داد و فرودگاه صنعا را هدف قرار داد. مهدی المشاط، رئیس شورای عالی سیاسی یمن این حمله را محکوم کرد و وعده داد که پاسخ انصارالله «ویرانگر و دردناک» خواهد بود. این اقدام اسرائیل نشان داد که توافق آمریکا و یمن هیچ تأثیری بر تنشهای میان یمن و تلآویو ندارد. انصارالله نیز با تأکید بر ادامه حمایت از غزه، اعلام کرد که حملات به کشتیهای مرتبط با اسرائیل تا زمان رفع محاصره غزه و ورود کمکهای بشردوستانه ادامه خواهد یافت.
یمن از موضع قدرت سخن میگوید
حمله موشکی انصارالله به فرودگاه بنگورین در بحبوحه مذاکرات با آمریکا نهتنها نشاندهنده استقلال عمل یمن بود، بلکه پیامی روشن به واشنگتن و تلآویو ارسال کرد که انصارالله از موضع قدرت وارد مذاکرات شده و حاضر به امتیازدهی یکجانبه نیست. این حمله نشان داد که یمن میتواند همزمان در دو جبهه میدان و دیپلماسی عمل کند و فشارهای میدانی را به اهرمی برای پیشبرد اهداف سیاسی خود تبدیل کند. برخلاف تصور برخی که این اقدام را نشانه شکست مذاکرات میدانستند، ادامه گفتوگوها و حصول توافق نشان داد که انصارالله توانسته است با نمایش قدرت نظامی، آمریکا را به توافق آتشبس ترغیب کند.
محمد عبدالسلام در مصاحبه با الجزیره تأکید کرد توافق با آمریکا «در راستای خدمت به مسئله فلسطین» بوده و هدف آن «اعمال فشار بر رژیمصهیونیستی» است.
ترامپ پشت بیبی را خالی کرد؟
در ماههای گذشته ایالات متحده به همراه متحدانش از جمله انگلیس و رژیمصهیونیستی حملات سنگینی را علیه یمن انجام داده بود و اعلام آتشبس توسط ترامپ در مرحله اول، مقامات اسرائیلی را غافلگیر کرد و در مرحله بعد، چراغسبزی به اسرائیل بود تا هر آنچه که میخواهد در یمن به نمایش بگذارد.
این تصمیم ترامپ ممکن است ناشی از فشارهای داخلی و بینالمللی برای کاهش هزینههای نظامی آمریکا بهویژه در فاصله چندروزه مانده تا سفر مهم ترامپ به منطقه باشد. کارزار هفتهفتهای حملات آمریکا به یمن که بیش از یک میلیارد دلار هزینه داشت، نهتنها نتوانست حملات انصارالله را متوقف کند، بلکه نگرانیهایی درباره تضعیف آمادگی نظامی آمریکا در برابر تهدیدات دیگر ایجاد کرد. حمله اسرائیل به فرودگاه صنعا که در پاسخ به اقدام یمن علیه بنگورین انجام شد، نشاندهنده عمق تنشها میان انصارالله و تلآویو بود. این حمله نهتنها نتوانست یمن را از ادامه عملیات بازدارد، بلکه عزم انصارالله برای پاسخگویی را تقویت کرد. محمد البخیتی، یکی از رهبران انصارالله تأکید کرد عملیات علیه اسرائیل تا پایان محاصره غزه ادامه خواهد داشت، حتی اگر به قیمت «نبرد تا روز قیامت» تمام شود. انصارالله با اعلام اینکه توافق با آمریکا شامل رژیمصهیونیستی نمیشود، راه را برای ادامه حملات به کشتیها و منافع اسرائیل باز گذاشت. این استراتژی که بر تمایز میان آمریکا و اسرائیل تأکید دارد، به یمن اجازه داد تا ضمن حفظ آتشبس با واشنگتن، فشار بر تلآویو را افزایش دهد.
عقبنشینی تا آتشبس در غزه ممنوع!
توافق آتشبس میان یمن و آمریکا اگرچه دستاوردی برای انصارالله محسوب میشود، اما باتوجهبه عهدشکنیهای مکرر کاخ سفید، چندان قابلاتکا نیست. ادامه حملات یمن به اسرائیل و پاسخهای تلآویو میتواند این توافق را به خطر بیندازد، بهویژه اگر آمریکا تحتفشار لابی اسرائیل قرار گیرد. علاوه بر این، اظهارات مبهم ترامپ درباره «خبر مهم» پیش از سفر به خاورمیانه، گمانهزنیهایی درباره احتمال اعلام آتشبس در غزه یا پیشرفت در مذاکرات با ایران یا عربستان ایجاد کرده است. بااینحال، هرگونه تحول در این زمینه به پایان جنگ غزه وابسته است، زیرا انصارالله بارها تأکید کرده که بدون رفع محاصره غزه از مواضع خود عقبنشینی نخواهد کرد.
از سوی دیگر، این توافق نشاندهنده تغییر در معادلات قدرت منطقهای است. یمن با نمایش توانایی خود در مقابله با آمریکا و اسرائیل، جایگاه خود را بهعنوان بازیگری کلیدی در جبهه مقاومت تقویت کرد. این موضوع نهتنها دست تهران را در مذاکرات با غرب تقویت کرده، بلکه شکاف میان واشنگتن و تلآویو را نیز نمایش میدهد.
.gif?v=0)
