ثمین قیصری: کتابخانه دکتر حبیبی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات روز گذشته شاهد حضور دانشآموزان جوانی بود که با دست پر به هفتمین جشنواره دانشآموزی «فرهیختگان جوان» آمده بودند. دانشآموزانی که با محصولات و ایدههای خود، فضای پرشور به نمایشگاه بخشیده بودند و در تیمهای چندنفره به رقابت با یکدیگر پرداختند. هرچند به گفته مسئولان دانشگاه آزاد، جشنواره «فرهیختگان جوان» محلی برای رقابت و در نهایت اهدای جوایز نیست، بلکه قرار است محلی برای بروز و ظهور استعدادهایی شود که تا پیش از این شناخته نشده بودند.»
دکتر طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد نیز در بازدید از این نمایشگاه با اشتیاق به بررسی ایدهها و محصولات پرداخت و از دانشآموزان جوان درباره ایدهها و محصولاتشان پرسید. بنابراین جشنواره دانشآموزی «فرهیختگان جوان» را میتوان جادهای برای دانشآموزانی دانست که قرار است در نهایت آنها را به صنایع متصل کنند.
در این گزارش در گفتوگو با ۶ دانشآموز از جزئیات طرحها، ایدهها و محصولات آنها پرسیدهایم که در ادامه از نظر میگذرانید.
دستگاهی برای تصفیۀ آب شور با کمترین مصرف برق
ملیسا باباپور، دانشآموز پایه هفتم مدرسه «طلوع سبز» است که در یک تیم دونفره با طرح «ساخت دستگاه تصفیه آب uv – ozone» در هفتمین جشنواره دانشآموزی فرهیختگان جوان حاضر شده است. او در حاشیه این جشنواره در گفتوگو با «فرهیختگان» در خصوص جزئیات محصول تیم خود گفت: «دستگاه تصفیه آب uv – ozone دارای دو فیلترینگ فیزیکی و شیمیایی است. هدفمان از ساخت این دستگاه راندمان بالا و صرفهجویی درمصرف انرژی است.»
او با بیان اینکه دستگاه ما دو نوع فیلتر فیزیکی و شیمایی دارد، توضیح داد: «فیلترینگهای فیزیکی اعم از فیلترهای دیسکی، سیریسی، پارچهای و کربنی است که تا 99.6 درصد سختی و آلودگی آب را میگیرد. همچنین این فیلترها شامل نور فرابنفش یو.وی.سی و گاز اوزون است. آب درون این دستگاه به دور نور یو.وی به گردش درمیآید و گاز اوزون به آن تزریق میشود که باعث تمیز شدن آب میشود. آب تا بینهایت میتواند درون دستگاه بچرخد اما برای فرایند تمیزی آب 5 دور کفایت میکند. برای تزریق گاز اوزون از یک دستگاه کاملاً جداگانه استفاده نکردیم، بلکه با تحقیقاتی که داشتیم متوجه شدیم که دور نور فرابنفش یو.وی اکسیژن تبدیل به گاز ازون خواهد شد. بنابراین اکسیژن دور نور یو.وی را به گاز اوزون تبدیل و آن را به آب تزریق کردیم.»
این دانشآموز جوان درخصوص هدف تیم خود از ساخت این دستگاه توضیح داد: «در حال حاضر در ایران و کشورهای اطراف با بحران کمبود آب مواجهیم، بنابراین در نظر داشتیم تا دستگاهی تولید کنیم که بتوانیم با مصرف برق اندک، آبهای فاضلابی و شور را تصفیه و به آبهای قابل آشامیدن تبدیل کنیم. در جریان این طرح مهرناز کریمی، استاد دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات به عنوان دبیر گروه ما را هدایت کردند.»
او در خصوص انتظارات خود از دانشگاه آزاد عنوان کرد: «انتظار داریم که دانشگاه آزاد از ما حمایت کند تا محصول ما ثبت و دیده شود تا به سرانجام برسد و بتوانیم به کشور کمک کنیم.»
ایدهای برای از بین بردن باکتری هلیکوباکتر پیلوری
پرستش ابوالفضلزاده، دانشآموز پایه هشتم دبیرستان «آینده برتر» همراه با تیم خود در محور زیست فناوری، پروژهای تحت عنوان «تأثیر محصولات حاوی چای کوهی بر هلیکو باکتر پیلوری» ارائه دادند. او پیرامون جزئیات این طرح گفت: «باکتری هلیکو باکتر پیلوری باعث بیماریهایی از جمله التهاب مزمن، سرطان معده، گازتریت و زخم معده میشود. این باکتری در سوسیس و کالباس وجود دارد. از طرفی چای کوهی درمانکننده هلیکو باکتر است. بنابراین با تحقیقاتی که داشتیم توانستیم از عصاره چای کوهی در ترکیبات سوسیس استفاده کرده و مدلی از سوسیس را ایجاد کنیم که فاقد هلیکوباکتر است. این باکتری باعث التهاب معده، سرطان معده و زخم معده میشود. متأسفانه سوسیس و کالباس دارای این نوع باکتریاند که خطراتی را برای انسان به همراه دارد.»
او درباره هدف تیم از پژوهش روی این طرح عنوان کرد: «در ایران حدود 73 درصد جمعیت بالای 35 سال دارای باکتری آسیبزا هلیکو باکتر در بدن خود هستند. ما برای کاهش و از بین بردن این باکتری و بیماریهای ایجاد شده توسط آن مانند سرطانها این پژوهش را آغاز کردیم. همچنین در حال حاضر داروهایی که این باکتری را از بین میبرند آنتیبیوتیکها و داروهای کاهشدهنده اسید معده هستند. با این حال مقاومت دارویی روی آنتیبیوتیکها در حال افزایش است و به علت شیمیایی بودن داروها عوارض جانبی را در پی دارد. بنابراین مکملی طبیعی با استفاده از چای کوهی ایجاد کردیم که بتوانیم از آن در خوراکیهای پر مصرف مانند سوسیس بهره ببریم و بتوانیم این باکتری مضر را از بین ببریم.»
ابوالفضلزاده با بیان اینکه خواستار حمایت دانشگاه آزاد هستیم، تصریح کرد: «از آنجایی که این محصول به افراد زیادی در جهان کمک میکند میخواهیم آن توسعه پیدا کند و در کشور به تولید انبوه برسد تا در دسترس همه قرار بگیرد. این تحقیق مانند یک زیربنا و زیرساختی برای تحقیقات بیشتر در این حوزه به ویژه مکانیسم اصلی چای کوهی است. دانشگاه آزاد همچنین میتواند با حمایتهای خود این تحقیق را ارتقا دهد و کمک کند که این محصول را به عرصه تولید برسانیم.»
تولید بهینه برق با مولد برق مغناطیسی
مهدی هاشمینسب، دانشآموز پایه دهم مدرسه «سما 3 مشهد» است که در یک تیم سهنفره با طرح «مولد برق مغناطیسی» در هفتمین جشنواره فرهیختگان جوان حضور پیدا کرد. او درباره جزئیات محصول تیم خود گفت: «یک مولد برق مغناطیسی ساختیم که جنس بدنه آن از چوب است. در این محصول پرههایی طراحی شده که روی هر پره آهنربا سوار شده است. پرهها روی یکدیگر قرار گرفتند و هنگامی که یک پره به چرخش در بیاید، پرههای بالایی نیز میچرخند.»
او درخصوص چگونگی کارکردن این محصول افزود: «در این ایده به وسیله برق یک آداپتور و یا باطری پره پایین را میچرخانیم و سپس به صورت خودکار پرههای بالاتر به چرخش درمیآیند. در این فرایند از چرخش پرههای بالایی، برق تولید میکنیم. در این نسخهای که ساخته شده برق تولیدی کمتر از میزان برق مصرفی است اما با بالاتر بردن پرهها میتوانیم این فرایند را برعکس کنیم. البته این طرح یک ایده پژوهشی بوده است و دستاورد ما این بوده که هر چقدر تعداد پرهها بیشتر شود برق تولیدی نیز افزایش مییابد.»
هاشمینسب درباره هدف تیم از ساخت این دستگاه گفت: «هدف ما از ساخت این دستگاه تولید بهینه برق بوده که بتوانیم برق بیشتری تولید کنیم. در انجام این طرح از آنجایی که به صورت نوآوری و اختراع است از آزمون و خطا بهره بردیم.»
به گفته این دانشآموز نوجوان قرار است دانشگاه آزاد هزینه وسایل تهیه شده را به این تیم پرداخت کند. همچنین این دانشجو خواستار حمایتهای بیشتر دانشگاه آزاد در جهت دیده شدن و توسعه این محصول شد. او اضافه کرد: «برای این طرح ایدههای بهتری داشته و در نظر داریم آن را پیشرفتهتر و گستردهتر کنیم. این ایدهها میتواند کارآمدتر باشد از همین رو از دانشگاه آزاد میخواهیم که از ما و ایدههایمان در این مسیر حمایت کند.»
بهینهسازی عملکرد چرخدندههای صنعتی با میدان مغناطیسی
باران بهمن، عضو تیم چهار نفره واله است که از مؤسسه آموزشی فرهنگی «واله» با پروژه «چرخ دنده مغناطیسی» به همراه اعضای تیم خود در این دوره از جشنواره حضور پیدا کرده است. او درخصوص جزئیات طرح تیم خود گفت: «ما با بهرهگیری از میدان مغناطیسی، رویکردی جدیدی برای بهینهسازی عملکرد چرخدندههای صنعتی ارائه دادهایم. در این روش، اثرات مخرب ناشی از خوردگی و شکستگی دندهها که در چرخدندههای سنتی وجود دارد، حذف شده است. با توجه به استفاده از میدان مغناطیسی، این چرخدندهها میتوانند حتی با فاصله از یکدیگر عمل کنند که این ویژگی قابلیت کاربرد آنها را در صنایع مختلف از جمله هوافضا و تجهیزاتی که نیازمند موتور و سیستمهای انتقال نیرو (چرخدنده) هستند؛ گسترش میدهد و مشکلات مربوط به شکستگی و رسوب را از بین میبرد.»
او درباره هدف ارائه این طرح تصحیح کرد: «هدف اصلی ما برطرف کردن مشکلات موجود در سیستمهای چرخدندههای سنتی به ویژه، بحث خوردگی و شکستگی چرخدندهها در صنایع بود. با طراحی جدید مبتنی بر میدان مغناطیسی، برخورد فیزیکی دندهها را حذف کردیم. در واقع، هدف ما ارائه یک سیستم چرخدنده با عملکردی بهتر، توان بیشتر و راندمان بالاتر بود که معایب و مشکلات روشهای گذشته را نداشته باشد. نوآوری ما در ایده و نحوه بهرهگیری از میدان مغناطیسی ایجاد شده از طریق آهنرباهاست. ایده اصلی قرار دادن آهنرباهای نئودیمیوم در بخشهای مورد نظر پرهها برای اصلاح سیستم چرخدندهها بوده است.»
بهمن درخصوص حمایت دانشگاه آزاد از فضای دانشآموزی توضیح داد: «اجازه حضور و اختصاص غرفه در این رویداد و همچنین امکان مشارکت چندساله در بخشهای مختلف، فرصت بسیار مناسبی برای معرفی پروژه و دیده شدن فعالیتهای ما فراهم آورده است. این دیده شدن خود بزرگترین حمایت محسوب میشود و انگیزهای برای انجام کارهای آینده ایجاد میکند.»
او در خصوص انتظارات تیم خود از دانشگاه آزاد ادامه داد: «در وهله اول، انتظار داریم پروژههای ما مورد توجه قرار گیرند و دیده شوند؛ چراکه پروژههای دیگری نیز در دست اقدام داریم. همچنین، در صورت امکان، حمایت مالی برای پیشبرد فعالیتها و پروژهها مورد نیاز است.»
ربات پرستار در نقش همیار پزشک
علی حبیبی، دانشآموز پایه یازدهم هنرستان «سما نجفآباد» رشته مکاترونیک است که با گروهی چهار نفره در این دوره از جشنواره دانشآموزی فرهیختگان جوان طرح «ربات پرستار» را ارائه دادند. او درباره جزئیات این محصول گفت: «ما در گروهی چهار نفره محصولی را تحت عنوان «ربات پرستار» ساختیم که همیار پزشک است. این محصول به کمک هوش مصنوعی داخلی خود میتواند دارویی که دکتر تجویز کرده را پردازش و به صورت هوشمند آن را در اختیار بیمار قرار دهد.»
به گفته او این محصول در صورت نیاز میتواند نحوه تجویز یا استفاده دارو را نیز به بیماران توضیح دهد.
حبیبی ادامه داد: «نسبت به محیط داروخانهها، دو ربات با ارتفاع 30 و 50 سانتیمتری طراحی کردهایم. این ربات در بیمارستانها، داروخانهها و مراکز درمانی مورد استفاده است.»
او درخصوص بخشهای این ربات افزود: «این ربات از دو کنترلر مجزا شامل کنترلر آردینو و رزبریپای استفاده میکند که این دو با استفاده از ارتباط آی.تی.سی به یکدیگر متصل میشوند. بخش آردینو تجهیزات ربات را کنترل و قسمت رزبریپای به پردازش تصویر میپردازد. به این صورت که قسمت رزبریپای تصاویر را از مکانهای بیمارستان و بارکد داروها دریافت و دستورات مورد نیاز را به آردینو ارسال میکند. آردینو نیز به بخشهای مختلف ربات فرمان فعالیت میدهد.»
حبیبی هدف از ساخت این محصول را کمک به پرستارها دانست و ادامه داد: «از جمله اهداف این ربات میتوان به کاهش فعالیتها و افزایش سرعت پرستارها، دقت در تحویل داروها و کاهش خطاهای مربوطه و کاهش شلوغی داخل بیمارستانها اشاره کرد.»
این دانشآموز نوجوان درباره انتظارات تیم خود از دانشگاه آزاد را چنین عنوان کرد: «امیدواریم دانشگاه آزاد از نظر مالی حامی محصول ما باشد تا بتوانیم این ربات را در نسخههای بهتر و بزرگتر ایجاد کنیم و به تولید برسانیم.»
ساخت محصولی برای تسریع روند بهبود زخمها
ستایشسادات شاهصاحبی، دانشآموز پایه هشتم مجموعه آموزشی «مشکوه» (مشکات) است که در یک تیم چهارنفره طرحی با عنوان «توسعه یک ترکیب آنتی باکتریال و منعقد کننده خون جهت استفاده در زخم پوشها» را به هفتمین جشنواره دانشآموزی فرهیختگان جوان آوردهاند. او در حاشیه این جشنواره درباره این طرح گفت: «پوست یک خط دفاعی است که از بدن در برابر عوامل محیطی محافظت میکند اما در صورت زخم شدن پوست ممکن است میکروب وارد بدن ما شود. با مطالعه مقالات و انجام آزمایشها، دریافتیم که آلوئهورا و فلفل قرمز میتوانند به تسریع روند بهبود زخم کمک کنند.»
او در خصوص فرایند این طرح افزود: «ما در بخش آزمایشگاهی، از محیط کشت آگار استفاده کردیم. آگار در رشد و جداسازی میکروارگانیسمها کاربرد دارد. ما با استفاده از محیط کشت آگار، اقدام به پرورش باکتریها کردیم. سپس ژل آلوئهورا را با عصاره فلفل قرمز ترکیب کرده و روی محیط کشت باکتری به اصطلاح پیاده کردیم. پس از چند روز، نتایج نشان داد که باکتریها کاملاً از بین رفتهاند. این ترکیب حاوی فلفل قرمز و آلوئهورا میتواند به تسریع روند بهبود زخم کمک کند.
شاهصاحبی درباره هدف از ساخت این محصول توضیح داد: «انگیزه تیم ما برای شروع این طرح این بود که بسیاری از مواقع دستهای ما زخم میشد. حتی من شاهد خونریزی مداوم از زخمهای جزئی و از دست دادن مقدار زیادی خون بودم که امکان داشت برای ساعتها متوقف نشود و افراد مجبور به بخیه ناحیه زخم شده میشدند. هدف ما تولید محصولی بود که به بهبود سریعتر زخم کمک کرده و از عفونت آن جلوگیری کند.»
این دانشآموز فرهیخته خواستار حمایت دانشگاه آزاد در راستای ثبت پژوهش تیم خود و ایجاد فضایی برای گسترش تحقیقات و پژوهشهای این تیم شد.
.gif?v=0)
