محمدعلی یزدانیار: طبیعتاً هنگام بازی‌کردن باید به ما خوش بگذرد، مخصوصاً وقتی با رفقا نشسته‌ایم و دسته به دست، تکلیف قهرمان جهان را مشخص می‌کنیم. اما این‌همه حقیقت ماجرا نیست. جایی، همین نزدیکی‌های ما، از بازی برای محو یک کشور و نابودی یک ملت استفاده می‌شود. می‌پرسید چگونه؟ گزارش زیر را بخوانید.

  صنعت بازی‌سازی در رژیم چه وضعیتی دارد؟
اسرائیل باتکیه‌بر اکوسیستم پویای فناوری و استارتاپی خود، در سال‌های اخیر به یکی از بازی‌سازان مهم در صنعت گیمینگ جهانی تبدیل شده است. این کشور اگرچه سابقه‌ای طولانی در توسعه بازی‌های ویدئویی ندارد، اما باتوجه‌به زیرساخت‌های قوی در حوزه‌های نرم‌افزار، هوش مصنوعی و واقعیت مجازی، توانسته جایگاه خود را در این صنعت تثبیت کند. تمرکز اصلی توسعه‌دهندگان اسرائیلی بر بازی‌های موبایل، آنلاین و اجتماعی است که بازار گسترده‌ای در جهان دارند. همچنین، برخی استودیو‌ها در زمینه‌های نوظهور مانند واقعیت و واقعیت مجازی نیز فعال هستند. دولت و سرمایه‌گذاران خطرپذیر از این صنعت حمایت می‌کنند و آن را بخشی از اقتصاد دیجیتال آینده می‌دانند. اگرچه این صنعت هنوز به‌اندازه قدرت‌های سنتی گیمینگ مانند آمریکا یا ژاپن نرسیده، اما رشد سریع و کیفیت محصولات نشان می‌دهد که اسرائیل می‌تواند در آینده نقش پررنگ‌تری ایفا کند. چالش‌هایی مانند محدودیت بازار داخلی و رقابت جهانی وجود دارد، اما خلاقیت و فناوری پیشرفته، کلید موفقیت این صنعت در اسرائیل است. این صنعت نه‌تنها از نظر اقتصادی اهمیت دارد، بلکه به‌عنوان پل ارتباطی بین فناوری و سرگرمی، جایگاه منحصربه‌فردی در اکوسیستم نوآوری اسرائیل پیدا کرده است.

  چگونه بازی‌هایی؟ چه شرکت‌هایی؟
اسرائیل باوجود بازار کوچک داخلی، چندین شرکت بازی‌سازی موفق بین‌المللی دارد که بازی‌های موبایل، آنلاین و اجتماعی پرطرف‌داری تولید کرده‌اند. Playtika یکی از بزرگ‌ترین غول‌های صنعت گیم اسرائیل است که بازی‌های کازینویی و اجتماعی مانند Slotomania و WSOP Poker را توسعه داده و توسط Caesars Entertainment خریداری شد. شرکت دیگر Plarium است و تخصص اصلی آن بازی‌های استراتژیک مرورگری و موبایل مانند Raids: Shadow Legends است که میلیون‌ها کاربر فعال دارد. Crazy Lab از دیگر شرکت‌های فعال موفق در تولید و عرضه بازی‌های موبایل موفق مثل Hero Wars و Toca است. در این میان می‌توان به کمپانی TabTable اشاره کرد که به‌صورت تخصصی در زمینه تولید بازی‌های رایانه‌ای کودکان فعالیت می‌کند و حالا اگر سؤال کنید که محبوب‌ترین بازی‌ها و سبک‌ها در بازار رژیم عبری کدام‌ها هستند، باید به این فهرست کوتاه اشاره کنم. در ابتدا بازی‌های کازینویی و اجتماعی مانند Slotomania و House of Fun قرار می‌گیرند و بعد نوبت می‌رسد به سبک شبیه‌سازی و مدیریتی از جمله Coin Master و Fun Cafe. همچنین بازی‌های کودکانه مانند Toca Boca هم از تجربیات موفق آنان محسوب می‌شود.

  بودجه از کجا می‌آید؟
بودجه‌های دولتی مستقیم به شرکت‌های بازی‌سازی اسرائیلی محدود است، اما این صنعت عمدتاً از طریق مکانیسم‌های غیرمستقیم حمایتی مانند معافیت‌های مالیاتی، تسهیلات تحقیق‌وتوسعه و برنامه‌های شتاب‌دهنده استارتاپی تقویت می‌شود. حمایت‌های غیرمستقیم دولتی شامل این موارد می‌شوند. معافیت‌های مالیاتی: شرکت‌های فناوری (از جمله بازی‌سازی) در مناطق ویژه اقتصادی (مثل «های‌تک سیتی» در هرتزلیا) از کاهش مالیات برخوردارند. ارائه تسریع‌کننده‌های فناوری: برنامه‌هایی مانند Israel Innovation Authority بودجه‌ای حدود ۵۰۰ میلیون دلار در سال برای کل اکوسیستم فناوری اختصاص می‌دهد که بخشی از آن به استودیو‌های بازی می‌رسد. استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری دولتی - خصوصی: مانند JVP یا OurCrowd که در بازی‌های دیجیتال سرمایه‌گذاری می‌کنند. بودجه‌های دولتی مستقیم، عمدتاً محدود و موردی هستند و برای برخی طرح‌های خاص مثل Creative Europe بودجه‌های کوچکی برای پروژه‌های چندرسانه‌ای از جمله گیمینگ ارائه می‌دهند. به شکل کلی هیچ بودجه دولتی اختصاص‌یافته‌ای مستقیماً برای صنعت گیم گزارش نشده، اما تخمین زده می‌شود شرکت‌های اسرائیلی سالانه ده‌ها میلیون دلار از مزایای غیرمستقیم بهره می‌برند.

  سلام نظامی به دنیای بازی
صنعت بازی‌سازی رژیم در برخی حوزه‌ها با سازمان‌های نظامی و امنیتی این کشور همکاری دارد. این ارتباط عمدتاً حول محور فناوری‌های دوگانه (کاربرد‌های نظامی - مدنی) شکل‌گرفته است. همکاری‌های اصلی و بزرگ بین نظامیان عبری و بازی‌ساز‌هایشان بیشتر در این زمینه‌ها انجام می‌شود. ابتدا مسئله شبیه‌سازی‌های آموزشی است. برخی استودیو‌های بازی‌سازی، به‌ویژه آن‌هایی که در حوزه واقعیت مجازی و واقعیت افزوده فعال هستند، نرم‌افزار‌های شبیه‌سازی نظامی برای آموزش سربازان یا تمرین عملیات توسعه می‌دهند. این شبیه‌ساز‌ها گاهی بر پایه موتور‌های بازی‌سازی مانند آنریل انجین یا یونیتی ساخته می‌شوند. بعد نوبت می‌رسد به فناوری‌های پردازش تصویر و هوش مصنوعی، شرکت‌هایی که در توسعه بازی‌های استراتژیک یا بینایی رایانه‌ای تخصص دارند، گاهی فناوری‌های خود را به بخش دفاعی عرضه می‌کنند. برای مثال، الگوریتم‌های تشخیص الگو که در بازی‌ها استفاده می‌شوند، ممکن است در سیستم‌های نظارتی یا پهپاد‌ها به کار گرفته شوند. جالب است در جریان باشید که برخی از مهم‌ترین سربازان خط مقدم جنگ سایبری رژیم عبری بازی‌ساز‌ها هستند. تعدادی از توسعه‌دهندگان بازی‌های آنلاین به دلیل تخصص در امنیت شبکه‌های چندنفره، با واحد‌های سایبری اسرائیل همکاری می‌کنند. این همکاری‌ها بیشتر در قالب تست نفوذ یا توسعه ابزار‌های شبیه‌سازی حملات سایبری است. واحد 8200 ارتش رژیم که مسئول جنگ الکترونیک و هوش مصنوعی است، گاهی با شرکت‌های فناوری و بازی‌سازی همکاری دارد. همچنین صنایع هوافضای اسرائیل در پروژه‌های شبیه‌ساز پرواز یا سیستم‌های ناوبری از فناوری‌های بازی‌سازی استفاده می‌کند. این همکاری‌ها معمولاً به‌صورت پروژه‌های محرمانه یا نیمه محرمانه پیش ‌می‌روند و جزئیات مالی آن‌ها علنی نمی‌شود.

  و اما... بیا صهیونیسم را ترویج دهیم!
اسرائیل از طریق بازی‌هایی مانند Tower of David با موضوع جاانداختن قدس اشغالی به‌عنوان پایتخت رژیم و Israeli Defense Force: Training Grounds که شبیه‌سازی نظامی‌ای است با روایت صهیونیستی، به ترویج ایدئولوژی خود می‌پردازد. بازی Peace Maker که با ادعای تجربه حل منازعه مالکیت سرزمینی عرضه شده در واقع به توجیه و تأیید اشغالگری مشغول است. استودیو‌هایی مانند Pixelate با حمایت وزارت دیاسپورای اسرائیل، بازی‌های موبایلی مانند Jerusalem Eternal را تولید می‌کنند که بر «حق تاریخی یهودیان» تأکید دارد. بازی IDF Simulator که در پلتفرم Steam عرضه شده، بازیکن را در نقش سربازان اسرائیلی قرار می‌دهد. نهاد‌هایی مانند Hasbara Fellowship از توسعه بازی‌های استراتژیک مانند Zionist King حمایت مالی می‌کنند. این بازی‌ها از طریق روایت‌های یک‌طرفه و قهرمان‌نمایی از صهیونیسم، به ابزار پروپاگاندا تبدیل شده‌اند.

  بازی‌بازی، با جان مردم بی‌گناه هم بازی؟
بررسی اسناد و گزارش‌های منتشرشده نشان می‌دهد که برخی شرکت‌های بازی‌سازی اسرائیلی در ماه‌های اخیر همکاری مستقیم و غیرمستقیمی با دستگاه نظامی این رژیم داشته‌اند. استودیو‌های فعال در حوزه واقعیت مجازی و شبیه‌ساز‌های نظامی مانند پیکسِل‌پاور و سایبرتیم، فناوری‌های آموزشی خود را در اختیار واحد‌های عملیاتی ارتش اسرائیل قرار داده‌اند که در عملیات نظامی اخیر در غزه مورد استفاده قرار گرفته‌اند. همچنین، بازی‌های استراتژیک تولیدشده توسط شرکت‌هایی مانند میلنیوم‌گیمز و دیجیتال هارت، با شبیه‌سازی سناریو‌های جنگی و عملیات شهری، به‌عنوان ابزار تمرینی برای نیرو‌های نظامی به کار رفته‌اند. گزارش‌های میدانی از استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی توسعه‌یافته توسط این شرکت‌ها در سیستم‌های هدف‌یابی پهپاد‌ها و سلاح‌های خودکار حکایت دارد. هرچند این شرکت‌ها ادعا می‌کنند محصولاتشان صرفاً برای اهداف آموزشی و سرگرمی طراحی شده‌اند، اما کارشناسان بین‌المللی معتقدند این فناوری‌ها می‌توانند در افزایش دقت عملیات مرگبار مؤثر بوده باشند. در همین راستا، چندین نهاد حقوق بشری در حال بررسی ارتباط بین این شرکت‌ها و نقض‌های گسترده حقوق بشر در غزه هستند، اما تاکنون هیچ‌کدام از این شرکت‌ها به‌صورت رسمی به همکاری در جنایات جنگی متهم نشده‌اند.

  سخن آخر
دیگر باید برای همه مبرهن باشد که صنایع سرگرمی، واقعاً فقط سرگرمی نیستند. این البته مختص یک نقطه خاص از جهان نیست، در سراسر دنیا سیاست‌گذاران فرهنگی و سیاسی تلاش می‌کنند که به انحای مستقیم و غیرمستقیم از سرگرمی و هنر جهت ترویج و به ثمر رساندن اعتقادات و اهداف خود استفاده کنند. رژیم عبری با به‌کارگیری بازی در خدمت صهیونیسم، موجی از سرگرمی را ایجاد کرده است که هدفی جز نابودی یا حداقل بسیار کم‌رنگ‌تر کردن آرمان یهود ندارد. بازی اسرائیلی چیزی است که باید خوب حواسمان را بابتش جمع کنیم، آن‌ها وقتی هنوز یک بازار عمدتاً محلی دارند، شریک نسل‌کشی می‌شوند، حالا فکر کنید توسعه بیایند و به بازار جهانی دست پیدا کنند، فاجعه است نه؟